قبل از انتخابات گروه دانش روزنامه جام جم تصمیم گرفت در اقدامی کم سابقه سوالات یکسانی را در خصوص مهمترین مسایل علمی پیش روی کشور در اختیار ۱۰ نامزد اصلی رقابتها قرار دهد تا آنها در فضایی یکسان به بیان دیدگاههای خود بژردازند.
از ۱۰ نفر اول ۸ نفر در گردونه رقابتها باقی ماندند اما پیگیریهای من و نیلوفر عاکفیان تنها در مورد ۲ نفر به نتیجه رسید و محمود احمدی نژاد و محمد باقر قالیباف به سوالهای ما که با وسواس انتخب شده بود پاسخ دادند.
اکنون که آقای محمود احمدی نژاد به عنوان رییس جمهور معرفی شده است بد نیست به دور از فضای انتخابات پاسخ او را به این سوالات دوباره بخوانیم
.
امیدوارم این کار ما فصل جدیدی باشد که در دروه های بعد تکرار شود و با استقبال بیشتری از سوی کسانی که می خواهند سکان هدایت کشور را بر عهده گیرند روبرو گردد.
اگرچه آقای قالیباف حتی به دور دوم نیز راه نیافت اما به پاس پاسخگویی به این سوالها پاسخهای وی نیز در پی‌خواهد امد
——————————–

گفتگوهای روزنامه جام جم با احمدی نژاد و قالیباف
نامزدهای دور نهم انتخابات ریاست جمهوری

——————————————————————————–

سه شنبه ۲۴ خرداد ماه ۱۳۸۴
نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران در شرایط و اقلیم سیاسی ، فرهنگی و اجتماعی کاملا متفاوتی نسبت به دوره های قبلی برگزار می شود ، برخی از این تغییرات به واسطه تغییرات و تحولات داخلی رخ نموده و برخی دیگر محصول شرایط جهان امروز است و یکی از مواردی که باعث خلق این فضای جهانی جدید شد ، رشد و گسترش فضای علمی و رشد فناوری چشمگیر عرصه های گوناگون است.
امروزه نه تنها نامزدهای ریاست جمهوری از ابزارهای علمی (نظیر فضای مجازی و شیوه های علمی تبلیغاتی) برای معرفی خود سود می جویند بلکه همگی آنها برتشکیل دولتی با دیدگاه علمی و کارشناسی تاکید دارند و این برای کشوری که یکی از بالاترین آمار مهاجرت نخبگان را دارد ، خبرخوبی محسوب می شود; اما با وجود این موافقت ها و اعلام حمایت های کلی ، برنامه های شخصی در خصوص شاخص ترین مسائل علمی روز ایران و جهان از سوی این نامزدها ارائه شده است.
سرویس علمی روزنامه جام جم از ابتدای اردیبهشت امسال با آماده کردن مجموعه ای از مسائل علمی از دغدغه روز ایران و جهان در قالب سوال و انتخاب ۶ سوال نهایی طی چند مرحله گزینش و ارسال آن به ستادهای انتخاباتی خواستار اعلام نظر نامزدهای دور نهم ریاست جمهوری شد. البته مسائلی مانند رد صلاحیت ۲ تن از نامزدها و تایید مجدد آنها و همین طور سفرهای تبلیغاتی قشر دوبعدی روند این پیگیری را با مشکل مواجه کرد.
سرانجام در آخرین روزهایی که فرصت برای چاپ دیدگاه های علمی نامزدهای ریاست جمهوری باقی بود، تنها پاسخهای آقایان احمدی نژاد و محمدباقر قالیباف به دست ما رسید.
برخی از نامزدها به دلیل وقت کم (با وجود پیگیری ۲ ماهه) از پاسخگویی عذر خواستند و برخی دیگر پاسخ را به دور دوم انتخابات موکول کردند!
قابل ذکر است که مجموعه این ۶ سوال به طور یکسان برای هر ۸ نامزد ارسال شده بود و از آنها خواسته شده بود در حجم یکسانی به آنها پاسخ دهند.

(سوال اول درباره مساله هسته ای بود که آقای قالیباف به آن جواب نداده بودند و فکر کنم به همین دلیل در نسخه چاپی این سوال حذف شد)

۱-انرژی هسته ای یکی از مهمترین بحث های روز جامعه ما است اما فراتر از بحث های سیاسی در دل این مناقشه بحصی علمی قرار دارد. برنامه شما برای این برنامه چیست؟ آیا بر چرخه سوخت تمرکز خواهد شد و یا تحقیقا بنیادینی در زمینه کاربردهای پزشکی و یا تلاش برای مشارکت در پروژه های همجوشی هسته ای در برنامه شما قرار دارد؟ 
احمدی نژاد: دستیابی به دانش چرخه سوخت هسته‌ای از افتخارات بی بدیل دانشمندان و محققان ایران زمین است که این موفقیت غرورآفرین تحت تحریم کامل نظام سلطه جهانی به دست آمده است.
وظیفه آحاد جامعه و به طریق اولی مسوولان امر حمایت همه جانبه از تکمیل و توسعه دستاوردهای حاصله در حوزه دانش سوخت هسته‌ای و خودکفایی کامل است و مردم ما اجازه نخواهند داد هیچ مسوولی ذره ای از حق ملت ایران چشم پوشی کند و در قبال فشارهای نظام سلطه کوتاه بیاید. هر برنامه ای که مورد تایید دانشمندان و متخصصان فنی موضوع باشد، از جمله روشهای جدید غنی سازی و فناوری همجوشی هسته‌ای مورد تایید دولت جمهوری اسلامی ایران نیز خواهد بود. امید آن که در طول دولت نهم شاهد تولید سوخت هسته‌ای در داخل کشور و تولید انرژی برق از این فناوری باشیم.

قالیباف: ….

۲- یکی از عرصه های موفق علمی ایرانیان در سالهای اخیر، سلولهای بنیادی بوده است در حالی که بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان درخصوص ادامه این تحقیقات با عدم قطعیت در تصمیم گیری مواجه هستند (به دلایلی مانند ناسازگاری با ارزشها و…) آیا شما از ادامه این تحقیقات حمایت خواهید کرد؟ با توجه به حساسیت های موجود درخصوص شبیه سازی و از سویی ضرورت های پزشکی و زیست محیطی (نظیر شبیه سازی گونه های در حال انقراض کشور) آیا این تحقیقات به سوی شبیه سازی کامل هدایت خواهد شد و برنامه شما برای پیشرفت آن دقیقا چه خواهد بود؟ (در صورت مخالفت با این تحقیقات چه دلایلی دارید؟)
احمدی نژاد:
هر گونه پیشرفت علمی و فنی که بتواند در خدمت بشریت قرار گیرد و درد و آلام بخشی از جامعه را التیام بخشد و از منشا ارضای حس حقیقت جویی فطرت پاک دانشمندان مسلمان و متعهد ما صورت پذیرد، مغایرتی با ارزشهای مورد قبول جامعه اسلامی نخواهد داشت ; گرچه صدور حکم شرعی در حوزه شبیه سازی گونه های در حال انقراض از جمله مسائلی است که توسط مراجع ذی ربط باید صورت پذیرد. دولت اسلامی وظیفه دارد از هر گونه تلاشی که با نیت الهی در جهت کشف حقایق نظام هستی صورت می گیرد، از جمله از مطالعات و تحقیقات روی سلولهای بنیادینی که از سوی دانشمندان ایران انجام می شود، حمایت همه جانبه به عمل آورد.

قالیباف:
– به طور اصولی تحقیقات در زمینه های مختلف طی سالهای ۱۹۸۰ به این طرف محدود به برنامه های طراحی شده از سوی دولتها نبوده است.
فرآیندهای تحقیقاتی علاوه بر دولتها براساس انگیزه های صرف علمی یا برنامه های طراحی شده توسط موسسات تحقیقات حرفه ای و در پاسخ به نیازهای شرکتهای چندملیتی نیز به همان اندازه تحقیقات در حال انجام از سوی دولتها در جریان است ; بنابراین دولتها در موضعی نیستند که بتوانند به طور جدی در مسیر فرآیندهای تحقیقاتی اثر بگذارند.
به نظر من با توجه به کاستی هایی که ما در عرصه علوم با آن مواجه می شویم ، چنانچه محققان ما در برخی رشته های خاص ، مانند سلولهای بنیادی موفق بوده اند ، ممانعت از ادامه تحقیقات به وسیله آنها از سوی دولت منجر به تضعیف روح پژوهشگری که به طور خیلی جدی به تقویت آن نیازمندیم ، خواهد شد.
خوشبختانه فضای تحقیقی در کشور ما به طور اصولی از ارزشهای والای فرهنگ ملی و اسلامی تهی نیست و نگرانی های رایج در جوامعی که نگاه ارزشی را چند نسل است به فراموشی سپرده اند در کشور ما مبنایی ندارد.
درباره این که برنامه دولت درباره نحوه دستیابی و ادامه تحقیقات چه خواهد بود باید توضیح دهم که در راس برنامه های پیش بینی شده ، راه اندازی فرآیند ملی پژوهش و تحقیقات است که در نتیجه به حرکت در آمدن جریان های فکری بین نخبگان و ارتباط دایمی آن با وسیع ترین سطوح مردم در کشور بایستی شاهد پیدایش خرد جمعی فعال در همه زمینه ها باشیم و با استفاده از این خرد جمعی ، درباره خط سیر کشور در همه وجوه و افقها از جمله افق تحقیقات علمی در زمینه سلولهای بنیادی تصمیمی بگیریم که با منافع ملی ما انطباق داشته باشد.
در اینجا اضافه می کنم چنانچه در جریان نگاه تعامل ملی نخبگان ، اطلاعات کارشناسی کافی به دست آمد که بتواند خدمت مراجع عظام دینی ارائه شود و نظر آنان را در این مورد استفتا کند ، نتیجه نهایی هر چه باشد ملاک دولت برای برخورد با برنامه های تحقیقات سلولهای بنیادی خواهد بود.

۳- یکی از روشهای تضمین توسعه علمی کشور افزایش سطح عمومی مردم عادی و در دسترس بودن منابع علمی برای علاقه مندانی است که مایل به تحقیق و ارتباطات علمی هستند. توسعه پدیده اینترنت بستر مناسبی در این خصوص فراهم آورده است.
شما آیا گسترش استفاده از این پدیده در میان عموم مردم را قبول دارید؟ (اگر خیر چرا و چه راهکار جایگزینی پیش بینی می کنید) و در صورت قبول این ایده چه روشی را برای گسترش آن در نظر دارید؟ نظرتان در خصوص وضع فعلی مسدود کردن سایتهای اینترنتی که بخش وسیعی از سایتهای علمی را نیز دربرگرفته است چیست؟ و چه راهکار جایگزینی را پیش بینی می کنید؟
احمدی نژاد:
استفاده از امکانات مختلف برای دسترسی به منابع اصیل علمی و فناوری پیشرفته ، با هدف اعتلای دانشگاه ها و تغذیه علمی دانشگاهیان و محققان امری لازم است ، لیکن از آن مهمتر ترویج نهضت تولید علم و جنبش نرم افزاری است که مورد توجه مقام معظم رهبری است و امید است مسوولان امور نیز هر چه بیشتر به توسعه و ترویج این جنبش مقدس اهتمام کنند. گسترش شبکه اینترنت و زیرساخت های آن در اقصی نقاط کشور از جمله شهرها و روستاها یک ضرورت اجتناب ناپذیر است.
در عین حال ، اعتلای دیدگاه های کاربران عمومی درخصوص منافع و مضار برنامه های مختلف موجود در شبکه جهان گستر (اینترنت) نیز باید مدنظر باشد ولی مردم نباید برای بهره برداری های علمی با هیچ محدودیتی مواجه باشند و البته این در حالی است که از سوی نظام سلطه ، محدودیت های جدی برای دسترسی دانشمندان و محققان ما به منابع اصیل علمی وجود دارد و از جمله بهره برداری از مجلات معتبر را برای کشور ما ممنوع کرده بودند.

قالیباف:
بدون فراهم کردن امکان دسترسی به شبکه های فناوری نوین ارتباطات اطلاعات زندگی جامعه ما حتی راه هم نمی تواند پیدا کند؟ اگر می توان در حال حاضر از الکتریسیته استفاده نکرد می تواند از اینترنت از هم چشم پوشی هم خطراتی دارد.
برق گرفتگی و آتش سوزی مثال آن ; ولی هیچ فرد عاقلی به علت این خطرات استفاده از الکتریسیته را منتفی نمی سازد.
در ۲ سال اول آینده ، برنامه من این است که سطح اتصال شبکه را برای عمده ترین فعالیت های دولتی که آنها را در برنامه های خود توضیح داده ام ، در حدی فراهم کنم که تا قبل از پایان ۴ سال ، دولت الکترونیک در کشور جا افتاده باشد.
درباره محدودیت های مربوط به سایت های اینترنتی مردم بهترین قاضی هستند.
وسایل اظهارنظر مردمی را از طریق همین شبکه ها باید فراهم کرد تا ارزیابی مستمری از سایتهای مضر به دست آورده و متناسب با افکار عمومی که ادامه مستقیم خرد جمعی است همان طور که در پاسخ بند ۲ توضیح دادم درباره تسهیلات یا محدودیت ها تصمیم گرفت.

۴- امروزه با توجه به کاهش منابع طبیعی موجود و افزایش نیاز جامعه به محصولات غذایی و از سوی دیگر ضرورت مقاوم کردن محصولات کشاورزی ، استفاده از بیوتکنولوژی در تولید محصولات تراریخته مورد توجه قرار دارد ، این محصولات بتازگی در حالی وارد بازارهای داخلی شده است که سازمان محیط زیست نسبت به ایمنی کامل آن ابراز تردید کرده است.
برنامه شما در استفاده از بیوتکنولوژی برای تولید محصول مرغوب (دامی و کشاورزی) چیست؟ آیا با انجام آن موافقید اگر بله چه راهی برای سازگاری آن با محیط زیست و اطمینان از سلامت کامل آن دارید؟ (با توجه به پایان نیافتن بحثهای بین المللی در این خصوص ) و اگر نه چه راه جایگزینی را پیشنهاد می کنید؟
احمدی نژاد:
استفاده از فناوری های زیستی برای اصلاح نژاد و بهبود واریته های مرغوب محصولات و… از جمله اولویت های کاربری فناوری در حوزه غذایی ، دامی و کشاورزی است که باید از سوی دانشمندان و محققان فنی روز به روز دامنه های کاربرد آن توسعه یابد ، لیکن رعایت استانداردهای بهداشتی و زیست محیطی نیر در حد طبیعی ضرورت دارد.
در صورتی که پاره ای از فرآورده های تراریخته شبهه ایمنی دارند ، کار نباید متوقف شود; بلکه باید مطالعات و تحقیقات برای رفع نگرانی ها توسعه یابد تا تاثیر این قبیل فناوری ها، خدمات و تسهیلات مطلوب در اختیار جامعه قرار گیرد.

قالیباف:
مشکل مملکت ما قبل از آن که کاهش منابع طبیعی باشد ، بهره برداری نامتناسب از منابع طبیعی است به طوری که در یک قلم ، محصول کشاورزی گندم عملا حدود ۳۰ درصد از میزان محصول در جریان برداشت و حمل و نقل و فرآیند تبدیل کردن آن به نان و مصرف آن از بین می رود.
در این حال به عنوان یک رشته تحقیقات علمی همان طور که در پاسخ به سوال مربوط توضیح داده شد دولت آینده مانعی برای طرحهای تحقیقاتی ایجاد خواهد کرد.
سازمان محیط زیست به طور قانونی مسوول اظهار نظر درباره اثرات بیوتکنولوژی بر محیط زیست است.
قبل از آن که تصمیمات در خصوص آن را بخواهیم معطل و متوقف کنیم ، می بایست توان کارشناسی آن را با متصل کردن به امکانات داخلی و جهانی بالا برد که چنانچه زمینه ای برای تغییر در نگاه کارشناسی سازمان وجود دارد در اختیارشان قرار داده شده است و در واقع باید امکاناتی فراهم کنیم تا سازمان در مجامع و مباحث علمی بین المللی فعالانه شرکت کند و از این طریق اطمینان کشور برای انتخاب مسیری که منطبق با منافع عمومی از زاویه ملی و جهانی باشد، جلب شود.

۵- یکی از مهمترین چالشهای سالهای اخیر در حوزه علم ایران ، رشد کمی دانشگاه ها و دانشجویان و نیروهای متخصص و در عین حال عدم رشد کیفی سطح این مراکز است. آیا این انتقاد را قبول دارید؟ چه راهی برای امکان در دسترس بودن دانشگاه ها برای علاقه مندان و در عین حال افزایش سطح کیفی دانشگاه و اصلاح وضع موجود پیشنهاد و اجرا خواهید کرد؟
احمدی نژاد:
توسعه کمی مراکز آموزش عالی کشور در بخشهای دولتی ، عمومی و غیرانتفاعی با توجه به صف علاقه مندان ورود به آموزش عالی باید بیش از پیش وجهه همت مسوولان در شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارتخانه های آموزشی کشور قرار گیرد و استقبال داوطلبان برای ورود به دانشگاه ها به عنوان یک فرصت ملی نگاه شود.
در عین حال ، ارتقای کیفیت آموزش عالی کشور بسیار مهم است که از راههای ذیل می توان به آن پرداخت : تشکیل قطبهای علمی در دانشگاه های کشور با توجه به مزیتهای نسبی موجود در دانشگاه های مختلف کشور توسعه تحصیلات تکمیلی در دانشگاه ها و پژوهشگاه های کشور.
جذب تعداد بیشتری از اعضای هیات علمی در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی و اصلاح نسبت استاد به دانشجو.
توسعه جنبش نرم افزاری و توسعه نهضت علمی در کشور و پشتیبانی از انتشار مقالات و دستاوردهای تحقیقاتی.
تعامل و همکاری با اندیشمندان ایرانی مقیم خارج در حوزه های توسعه دانش و ارتقای فناوری.
پیاده سازی نظام ملی نوآوری و تکمیل حلقه های اتصالی بین ارکان و اجزای این نظام به گونه ای که منجر به گسترش مرزهای دانش ، تولید علم ، حل مشکلات کشور، نوآوری فناوری ، توسعه در نزای فناوری های منتقل شده از خارج از کشور و توسعه موسسات اطلاع رسانی منجر شود.
توسعه اعتبارات پژوهشی دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی. الزام وزارتخانه ها و سازمان های دولتی برای هزینه کردن بخش قابل توجهی از اعتبارات پژوهشی خود از طریق مراکز علمی و دانشگاه های کشور.

قالیباف:
– هیچ راهی وجود ندارد الا این که وسایل ارتباط زنده و واقعی و نه فرمالیته و صوری دانشگاه ها و مراکز صنعتی ، کشاورزی ، خدماتی و فرهنگی برقرار شود.
پژوهش در دانشگاه ها بایستی از حالت فعلی که عمدتا ادامه همان بروکراسی دولتی است ، خارج شود و با اعتبارات کافی از یک سو و فعال کردن کانال های واقعی حضور دانشگاهیان در محیطهای کاری از سوی دیگر و تشخیص نیازمندی های علمی – فنی مراکز تولیدی و اجرایی و اطلاعات ، روح علمی در دانشگاهیان اعم از استاد و دانشجو دمیده شود. باز هم یادآوری می کنم که ایجاد شبکه های فناوری نوین ارتباطات بستر فنی و سازمانی این هدف را فراهم خواهد کرد.

۶ – ایران بتازگی پیشرفت قابل قبول در حوزه فناوری نانو داشته است؟ با توجه به جوانی این علم ، عرصه مناسبی بر رساندن ایران به سطوح بالای این رشته در جهان وجود دارد. با توجه به کاربردهای وسیع این رشته ، شما چه برنامه ای برای آن دارید؟ آیا از روند طی شده در این خصوص رضایت دارید؟ (چرا؟) و برنامه شما برای ادامه این تحقیقات چیست و چه سطح مطلوب و دست یافتنی ای را در پایان دوره ۴ ساله ریاست جمهوری خود در این حوزه ترسیم می کنید؟

احمدی نژاد:
با تقدیر از تلاشهای صورت گرفته در چند سال اخیر برای شکل گیری هسته های مطالعاتی و تحقیقاتی در حوزه نانوتکنولوژی و دستاوردهای حاصله ، برای تداوم این قبیل فعالیت ها، برنامه های ذیل مدنظر می باشد:
۱- توسعه منابع انسانی به منظور نهادینه سازی علوم ، فناوری و صنعت نانو و ارتقای قابلیت های برنامه ریزی و مدیریت بر این دانش.

۲- ایجاد چارچوب و شبکه مورد نیاز برای ارتباط فعال بین نهادها و عناصر فعال موجود و سپردن ماموریت های آموزشی ، پژوهشی ، فناوری و تجاری کردن بین آنها.
۳- پشتیبانی مالی قابل اعتماد از توسعه فناوری نانو.
۴- اصالت داری به فعالیت های مهندسی و طراحی در تولید و صنعت ، پشتیبانی دایمی از پژوهش های کاربردی و توسعه ای ، فعالیت های مهندسی و طرحها با محوریت تقاضای بازار و ماموریت گرا کردن پژوهش های بنیادین.
۵- توسعه کاربردهای بیوتکنولوژی در صنعت و دامپروری ، فرآورده ها و محصولات میکربی (صنایع تخمیری بیوتکنولوژی) ، بیوتکنولوژی غذایی بیوتکنولوژی دریایی ، داروهای گیاهی (متابولیست های ثانویه گیاهی) ، بیوتکنولوژی در بخش جنگل و مرتع.

قالیباف:
– روند پیشرفت رشته نانوتکنولوژی در کشور الحمدالله رضایت بخش بوده است. مشکل اصلی این است که این مقدار پیشرفت در شرایطی به دست آمده است که مدیریت و متخصص این رشته تحت یک وضعیت حداقلی و با اتکا به استعداد و مسوولیت ملی و مکتبی دستاوردهای فعلی را داشته اند چنانچه در این خصوص فرآیند تحقیق و پژوهش ملی فعال شود و چنانچه امکانات دسترسی به شبکه های فناوری نوین اطلاعات به طور جدی در سطح ملی در اختیار عموم باشد ، ذوق و استعداد صدها هزار ایرانی در این رشته خواهد درخشید و آن گاه می توان مطمئن بود که به سطح مطلوب فناوری نانو دسترسی پیدا خواهیم کرد. دولت آینده از این تحقیقات به طور جدی پشتیبانی خواهد کرد.