خبرنامه وب‌سایت پوریا ناظمی
۱۱ سپتامبر ۲۰۲۰ – ۲۱ شهریور ۱۳۹۹
آمار کوید-۱۹
رشد همه‌گیری در جهان ادامه دارد. تا زمان تنظیم این خبرنامه و بر اساس داده‌های رسمی اعلام‌شده از سوی کشورهای مختلف، ۲۸ میلیون و ۲۵۷ هزار و ۴۰۶ نفر مبتلای قطعی به کوید-۱۹ تشخیص داده‌شده‌اند. و تعداد کشتگان این بیماری تاکنون به ۹۱۰ هزار و ۸۹۱ نفر رسیده است.
ایالات‌متحده با تشخیص ۶ میلیون و ۴۰۸ هزار مورد بیشترین تعداد ابتلا (بدون در نظر گرفتن نسبت جمعیت) را گزارش کرده است. تعداد مبتلایان در هندوستان به بیش از ۴ میلیون و ۵۶۰ هزار نفر رسیده است، برزیل با بیش از ۴ میلیون و ۲۳۰ هزار مبتلا و روسیه با بیش از ۱ میلیون ۴۸ هزار مورد کشورهایی را تشکیل می‌دهند که تعداد مبتلایانشان بالای یک‌میلیون نفر است.
ایالات‌متحده همچنین با بیش از ۱۹۲ هزار مرگ ناشی از کوید-۱۹ بیشترین تعداد مرگ را گزارش داده است و پس‌ازآن برزیل با بیش از ۱۲۹ هزار مرگ، هندوستان با بیش از ۷۶ هزار مورد مرگ و مکزیک با بیش از ۶۹ هزار مورد مرگ قرار دارند و کشورهایی را تشکیل داده‌اند که تعداد قربانیان ناشی از کوید در آن‌ها به بیش از ۵۰ هزار مورد رسیده است.
در ایران و بر اساس گزارش‌های رسمی تعداد مبتلایان – تا زمان تهیه این خبرنامه – به ۳۹۷ هزار و ۸۰۱ نفر رسیده است و تعداد قربانیان نیز به ۲۲ هزار و ۹۱۳ نفر بالغ شده است.
خبرهایی از ایران
به گزارش DW، حسن روحانی، رئیس‌جمهور پنج‌شنبه بیستم شهریور گفت: «عده‌ای فکر می‌کردند اگر اجازه عزاداری دهیم یا اگر مدارس باز شوند کرونا از کنترل ما خارج می‌شود اما می‌بینیم که چون پروتکل‌ها رعایت می‌شود، آمار ابتلا هم در برخی مناطق کاهشی است.»
این در حالی است که بر اساس اعلام وزارت بهداشت ایران آمار ابتلا در روزهای اخیر دوباره سیر صعودی به خود گرفته است. همچنین باید توجه داشت با توجه به دوره اختفای ویروس، نتایج رویدادهایی مانند محرم بین دو تا سه هفته بعدازآن رویداد مشخص خواهد شد.
در همین حال بر اساس اعلام وزارت بهداشت ۱۵ استان ایران در وضعیت هشدار قرار داشته و ۱۳ استان دیگر در وضعیت قرمز قرار دارند. همچنین ایسنا خبر داده است که در استان قم در وضعیت فوق قرمز قرار دارد.
بازگشایی مدارس در ایران با حاشیه‌های فراوانی همراه بود. در حالی که وزارتخانه‌های آموزش‌وپرورش و علوم ابتدا اصرار بر ازسرگیری کلاس‌های حضوری را داشتند، در پی اعتراض‌های بسیاری از خانواده‌ها، وزارت آموزش‌وپرورش اعلام کرده است ضرورتی برای حضور دانش آموزان در کلاس‌ها نیست. بااین‌وجود بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها احتمال افزایش تعداد مبتلایان را بالا برده است.
اهمیت این موضوع به‌خصوص با توجه به نزدیک شدن فصل آنفلوانزای فصلی در ایران است که درصورتی‌که موارد بهداشتی رعایت نشود می‌تواند باعث شود که فصل پاییز به یکی از مرگبارترین پاییزهای دوره معاصر بدل شود.
همچنین درحالی‌که مدتی است برخی از مقام‌ها و شرکت‌های ایرانی از فرآیند تولید واکسن ایرانی خبر می‌دهند (باوجودی که هیچ نامی از این پروژه‌ها در فهرست ردیابی واکسن وزارت بهداشت قرار ندارد) دکتر مسعود مردانی عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا در گفتگویی درباره ادعای شرکتی در ایران مبنی بر پیشرفت تحقیقاتش در زمینه واکسن کرونا گفت:
«بیش از ۲۰ سال است که در ایران از واکسن آنفلوانزا استفاده می‌کنیم. یک شرکت داخلی هست که هرسال می‌گوید من مراحل تجربی و… واکسن آنفلوانزا را طی کرده‌ام و عن‌قریب آن را در اختیار مردم می‌گذارم. اگر شما این واکسن را دیده‌اید، من هم دیده‌ام! بنده به شما قول و اطمینان می‌دهم که این شرکت نخواهد توانست. راحت به شما بگویم که اصلاً کشورهای غربی تکنولوژی آن را به ما نمی‌دهند. بنابراین روی واکسن کرونای تولید داخل زیاد حساب باز نکنید.
مردانی گفت: کمیته ملی واکسن کرونا ۳، ۴ روز پیش حکمش را از وزیر بهداشت گرفت، اگر این کمیته از همین‌الان به‌جد کار کند، شاید تا یک سال دیگر هم نتواند واکسن را به مرحله‌ای برساند که روی انسان آزمایش شود. قرار نیست ما در همه چیزها در دنیا سرآمد باشیم، الحمدلله در خیلی چیزها سرآمد هستیم ولی در بعضی موارد باید از تجربیات کشورهای دیگر استفاده کنیم.»
همچنین در خبر دیگری از ایران روز گذشته، انتخابات مرحله دوم مجلس شورای اسلامی در برخی از حوزه‌های انتخاباتی برگزار شده است. در ایران امکان رأی‌گیری غیرحضوری وجود ندارد و روند فعلی اخذ رأی مبتنی بر تماس‌های متعدد افراد با سطوحی است که بالقوه آلوده است. اگرچه ستاد انتخابات در برخی از حوزه‌ها کسب اثرانگشت را به دلیل رعایت موارد بهداشتی حذف کرده است، اما همچنان حضور افراد در صف‌های رأی یکی از خطرات جدی به شمار می‌رود. با توجه به اینکه احتمال از بین رفتن همه‌گیری تا بهار سال آینده که انتخابات ریاست جمهوری ایران برگزار می‌شود تقریباً غیرقابل‌تصور است، مسئله برگزاری انتخابات در دوره همه‌گیری موضوعی است که ستاد انتخابات به نظر می‌رسد هنوز برنامه‌ای برای آن ندارد.
اخباری از گوشه و کنار جهان
- امروز ایالات‌متحده در حالی نوزدهمین سالگرد بزرگداشت قربانیان حملات یازده سپتامبر را برگزار می‌کند که با یکی از تلخ‌ترین ایام خود ازنظر مرگ شهروندانش دست‌به‌گریبان است. در حملات ۱۹ سال پیش، ۲۹۷۷ نفر جان خود را ازدست‌داده‌اند. از آغاز همه‌گیری تاکنون بیش از ۱۹۲ هزار نفر در ایالات‌متحده و بیش از ۳۳ هزار نفر در نیویورک – محل وقوع رویداد ۱۱ سپتامبر – جانشان را به‌واسطه کوید-۱۹ ازدست‌داده‌اند. این مسئله به یکی از اصلی‌ترین مباحث انتخابات پیش رو بدل شده است.
- باب وودوارد، خبرنگار برجسته‌ای که به همراه کارل برنشتاین عامل افشاگری‌های واترگیت بود که درنهایت به استعفای نیکسون انجامید، دومین کتاب خود درباره دولت ترامپ را به نام «خشم / Rage» هفته آینده روانه بازار خواهد کرد. وودوارد برای نگارش این کتاب ساعت‌ها با دانلد ترامپ مصاحبه کرده است و اکنون انتشار فایل صوتی برخی از این گفتگوها به جنجالی در ایالات‌متحده بدل شده است. بر اساس یکی از این گفتگوها که در ماه فوریه صورت گرفته است، دانلد ترامپ در همان زمان از خطر ویروس SARS-CoV-2 مطلع بوده و همچنین می‌دانسته است که این ویروس از طریق هوا نیز منتقل می‌شود و درصد مرگباری‌اش چندین برابر آنفلوانزا است. بااین‌وجود تا یک ماه بعد تقریباً هیچ اقدام مهمی برای مهار آن صورت نداده است. همچنین علی‌رغم این آگاهی، در سخنرانی‌های خود، خطر کوید – ۱۹ را غیرواقعی و کمتر از واقعیت بیان می‌کرده است و حتی تاکنون به توصیه‌های کارگروه منتخب دولت خود مبنی بر رعایت فاصله اجتماعی و ماسک توجهی ندارد. انتشار بخش‌هایی از این گفتگوها واکنش شدید دموکرات‌ها را در برداشته است. جو بایدن این خبر را باورنکردنی ارزیابی می‌کند و گفته است «ترامپ می‌دانسته و کاری نکرده، در حالی که تنها با گفتن حقیقت می‌توانست جان مردم را نجات دهد. کسانی امروز از بین رفته‌اند که اگر به خاطر پنهان‌کاری ترامپ نبود باید امروز زنده می‌بودند.»
خبرهایی از جهان علم و ویروس کرونا
- بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی در حال حاضر ۲۵ واکسن در حال طی کردن فاز اول بالینی، ۱۴ واکسن در مرحله دوم و ۹ واکسن در فاز سوم قرار دارند. هفته قبل با تائید دولت چین برای استفاده محدود واکسنی که شرکت سینووک SINOVAC تهیه کرده است تعداد واکسن‌های تائید شده برای استفاده محدود به سه مورد رسید که یک مورد متعلق به روسیه و دو مورد متعلق به چین است.
در خبر مهم دیگری در حوزه واکسن، هفته گذشته آزمایش بالینی فاز سوم یکی از واکسن‌های پر امید که از سوی دانشگاه آکسفورد پیش برده می‌شود، بعد از ظهور اختلالی در سیستم عصبی یکی از دریافت‌کنندگان متوقف شد. یکی از اهداف فاز سوم این است که اثرات جنبی نادر ولی خطرناک واکسن را بررسی و آشکار کند و به همین دلیل متخصصان نسبت به اهمیت تکمیل این فاز – که در مورد سه واکسن چینی و روسی که به‌طور محدود تائید شده‌اند به‌طور کامل انجام‌نشده است – تأکیددارند.
هنوز قطعی نیست که این بیماری الزاماً اثر جنبی واکسن بوده یا به‌طور مستقل رخ داده است اما مدیران پروژه برای اطمینان از آن به‌طور موقت ادامه این مرحله – تزریق واکسن به داوطلبان تازه – را متوقف کرده‌اند. - تحقیقی تازه که در JAMA منتشرشده نشان می‌دهد اضافه‌وزن و فشارخون بالا حتی برای افراد جوان عامل خطر بالایی در مواجهه با کوید-۱۹ به شمار می‌رود و نرخ مرگ و نیاز به دستگاه تنفس مصنوعی بین این گروه از مبتلایان به‌طور قابل‌توجهی بالاتر است.
- آیا مراجعه به بیمارستان‌ها در دوران همه‌گیری امن است؟ نتایج تحقیقی تازه که در JAMA منتشرشده است نشان می‌دهد درصورتی‌که پرتکول‌های بهداشتی و مراقبتی در بیمارستان‌ها به‌درستی اجرا شود احتمال انتقال ویروس از بیماران به افراد غیر مبتلا در دوران بستری بسیار اندک است.
- بعد از نشانه‌های اولیه از تأثیر مثبت داروی دگزامتازون در مهار بیماری مبتلایان کوید-۱۹، تحقیقات تازه که نتایج آن در ژورنال انجمن پزشکی آمریکا منتشرشده است نشان می‌دهد که این دارو برای کسانی که از شرایط حاد ابتلا به بیماری کوید -۱۹ رنج می‌برند می‌تواند مفید و کمک‌کننده باشد. دگزامتازون که یک داروی استروئیدی است در زمره معدود داروهایی است که تاکنون اثر مثبتی بر افراد دچار ابتلای حاد به کوید-۱۹ نشان داده است.
کارنامه
هفته گذشته در برنامه در این شب‌ها دکتر جرمی فاوست، پزشک اورژانس، مدرس مدرسه پزشکی هاروارد و سردبیر بریف-۱۹ به سؤالات من درباره اپیدمی پاسخ داد. او در این برنامه درباره سناریوهای پایان دوران کرونا نیز به گمانه‌زنی پرداخت. می‌توانید این برنامه را در یوتیوب یا آپارات مشاهده کنید.
هفته گذشته و در پی داستان تعرض‌های جنسی گزارشی از نحوه گزارشگری از این موضوع نوشتم که یادآوری برخی از نکات پایه در گزارش از چنین رویدادهایی است این متن را می‌توانید اینجا مطالعه کنید
