پاسخ هایی به پرسش های شکاکان به کارآمدی واکسن

دراین نوشته بر اساس مواردی که با کمک مخاطبان جمع آوری کردم سعی کرده ام به برخی از سوال ها درباره شک در واکسیناسیون بر اساس نظر اجتماع علمی پاسخ دهم. این مطلب کمکی به کسانی که اعتقادی مومنانه به ناکارآمدی واکسن هستند نمی کنند اما شاید پاسخی برای برخی از سوال ها در اختیار مخاطبان قرار دهد.

از ابتدای همه‌گیری بسیاری از ما امیدوار بودیم که با توسعه واکسن‌های موثر امکان مهار همه‌گیری هرچه زودتر فراهم شود.

آنچه جهان فناوری پزشکی در این بازه زمانی کوتاه انجام داد روندی بی‌سابقه و تاریخی بود. ما هیچ زمانی نتوانسته بودیم در این چنین زمان کوتاهی واکسن‌هایی متعدد برای ویروسی نوظهور با چنین کارآمدی‌هایی تهیه کنیم.

البته تولید واکسن نه قرار بود تیری از جنس سدر باشد که چشم اسفندیارِ این بیماری را یک بار هدف گرفته و در نهایت آن را از پای در آورد و نه ساخت واکسن به معنی قبول استفاده آن از سوی جامعه و استفاده عمومی از آن بود.

از یک سو مسایل سیاسی، اقتصادی و شرایط محدود تولید و توزیع باعث شد تا بسیاری از کشورها با تاخیر، واکسن‌هایی با کارایی بالاتر را دریافت کنند، از سوی دیگر برخی از بازی‌های سیاسی از جمله در کشور ما باعث شد تا فرآیند واردات/ساخت واکسن از مساله‌ای علمی و مربوط به مدیریت سلامت خارج شده و به اسبابی برای امتیاز گیری سیاسی بدل شود و البته در این بین ساختار غیر شفاف مدیریت سلامت، تولید واکسن و روند اطلاع رسانی باعث ایجاد بی‌اعتمادی عظیمی از سوی مردم به این تولیدات شد.

مشکل دیگر این بود که بخش بزرگی از نهادهای سلامت و رسانه‌ها چنان از واکسن کووید به عنوان تیر خلاص بر بدن همه‌گیری یاد می‌کردند که بسیاری از ما فراموش کردیم به مقدار کافی به مردم یادآوری کنیم که واکسن‌ها یکی از راه‌های مقابله با کاهش اثر ویروس است و هیچ واکسنی کارایی صد در صد ندارد و شما هنوز باید پس از واکسینه شدن به خصوص در فرآیند اوج بیماری رعایت مسایل بهداشتی را کرده و در نظر داشته باشید با افزایش تعداد افراد واکسینه ما شاهد تعداد افراد بیشتری از این مجموعه خواهیم بود که مبتلا می شوند (درصد ناکارایی واکسن هرچقدر کوچک باشد وقتی در یک جمعیت بزرگ ضرب می شود تعداد خالص افراد مبتلا را افزایش می دهد) و این طبیعی است. به خصوص که با سویه های تازه ای از ویروس روبرو هستیم که کارایی نسل اول واکسن‌ها را کمتر می‌کنند. همچنین زمان گزارش از عوارض جنبی واکسن‌ها گاهی فراموش کردیم آن را در چارچوب عددی و درست خود قرار دهیم.

در همین حال جنبش فرقه گرای ضد واکسن در سراسر جهان با قدرت و شدتی بیش از هر زمانی شروع به انتشار داده های غلط، تئوری های توطئه و بازنشر گزینشی داده‌هایی کرد که بسیاری را نسبت به واکسیناسیون بد گمان کند. آن‌ها همچنین واکسن را به مسایلی مانند آزادی بیان و مهندسی اجتماعی نسبت دادند و بسیاری را از واکسینه شدن منع کردند.

ما اکنون در مرحله‌ای هستیم که انتخاب واکسیناسیون نه تنها برای حفظ سلامت خودمان که برای حفظ جان عزیزانمان ضروری است.

اما واقعیت این است که همه این تلاش‌ها برای ایجاد تشکیک در واکسیناسیون اثر بخش بوده است. بسیاری از مردم صادقانه سوال‌ها و پرسش هایی در این باره دارند.

این مطلب که با همکاری شما نوشته شده است، تلاشی برای پاسخ دادن به پرسش‌هایی است که افراد به طور صادقانه با آن مواجه هستند.

من در این نوشته قصد ندارم نظر مومنان به تئوری‌های توطئه و کسانی که خود را در جهادی مقدس علیه واکسیناسیون می‌دانند تغییر دهم. نه من و نه هیچ کس دیگر توانایی تغییر عقیده مومنانه را ندارد.

این مطلب برای کسانی است که سوال دارند. نگرانی‌های واقعی دارند و مایلند به سوال‌های آن ها نه با تحقیر و نگاهی از فراز برج عاج که محترمانه پاسخ داده شود.

من بارها گفته‌ام و جای مناسبی است که تکرار کنم که من هیچ سوالی را «شبه علمی» یا «فاقد ارزش پرسیدن» یا «فاقد ارزش جواب دادن» نمی دانم. موضوع مهم نحوه پاسخ به این پرسش و همچنین هدف پرسنده است. آیا قصد او ورود به نزاعی است که قرار نیست در آن ادله و داده ها نقشی بازی کنند؟ یا اینکه واقعا سوالی است که ذهن را درگیر کرده است.

من با همکاری دوستانم در توییتر و اینستاگرام مجموعه ای از این سوال‌ها و شک ها را گردآوری کردم و با مراجعه به منابع مختلف سعی کردم توضیحاتی درباره آن‌ها پیدا کرده و ارائه کنم.

اگر سوال شما در این بین نیست می توانید آن را در بخش نظرات همین پست قرار دهید و من تلاش می کنم با مشورت متخصصین پاسخ آن را پیدا کرده یا در نهایت به شما بگویم درباره این موضوع خاص چیزی نمی دانم.

شاید این مطلب به یکی دو نفری کمک کند که نظرشان تغییر کند و با واکسینه شدن، زنجیره انتقال را قطع کنند. اگر حتی یک نفر به واسطه چنین مطلبی نشانگان سبک‌تری از بیماری را تجربه کند یا از انتقال بیماری به یک نفر دیگر جلوگیری کند، من بیش از هر چیزی که امید دارم موفق بوده ام.

من در این متن نام دوستانی که سوال را مطرح کردند نمی‌آورم ولی از همه آن‌ها سپاسگزارم.

توطئه تغییر نسل بشر

تعدادی از مواردی که دریافت کردم به این موضوع بر می‌گشت که توطئه‌ای جهانی در جریان است. در این توطئه ویروس ساخته دست قدرت‌های جهانی است و واکسن بهانه‌ای است برای اینکه به واسطه آن ابزارهایی را درون بدن کار بگذارند که هدایت ما را برعهده بگیرند.

پاسخ دادن به این مساله خیلی دشوار است و دلیلش هم این است که با بسیاری از بدیهیات روند علمی و دنیای علم و جهان امروز ما تعارض دارد و در عین حال در دل خود با تضاد همراه است. اما من سعی می کنم این گزاره را خرد کرده و درباره بخش‌های آن توضیح دهم.

فرض اول: نهادی پنهان وجود دارد که همه امور جهان را می‌تواند مخفیانه اداره کند و هیچ کس در مقابل او قرار نمی‌گیرد ولی چند نفری هستند که از این داستان خبر دارند.

این یکی از قدیمی‌ترین تئوری‌های توطئه در جهان سیاست است. از ایده ایلومیناتی‌ها تا انجمن های فراماسونی تا گروه نظم نوین جهانی و بسیاری از موارد دیگر. فارغ از اینکه به طور طبیعی هیچ مدرک و نشانی از این گروه‌ها وجود ندارد اما تصور کنید این فرض درست باشد. واقعا چنین گروهی وجود دارد که پشت صحنه همه امور به ظاهر متعارض جهان را در اختیار دارد و می تواند در مقیاسی چنین بزرگ ویروس ساخته و سپس در مقابل چشمان جامعه علمی جهان واکسنی را تولید کند و درون آن ابزاری فیزیکی یا ژنتیکی قرار دهد و همه سازندگان واکسن مختلف جهان هم همان فرمول را رعایت کنند تا مردم را زیر سلطه در آورد. چطور چنین گروه پر نفوذی که مدیریت اطلاعات رسانه ها، آژانس‌های اطلاعاتی و غیره را در اختیار دارد نمی تواند جلوی درز اطلاعات از سوی چهار پنج نفر فرد ساده را بگیرد؟ ما این اطلاعات درباره آن ها که گاهی شامل نام های آن ها است را از کجا به دست آورده ایم؟ و آیا اگر گروهی نتواند حتی هویتش را پنهان کند می تواند پروژه ای به این بزرگی را در خفا انجام دهد؟

واقعیت این است که جهان ما به شدت پیچیده تر از آن است که بتوانید آن را به دست چند نفری هدایت کنید. نقد توطئه مدیریت جهانی توسط گروهی از افراد در موضوع بحث این نوشتار نیست اما این اشاره لازم بود که هر دیدگاهی که چنین نگاه مدیریت جهانی دقیقی داشته باشد دارای اشکالات اساسی است.

اما بیایید این داستان را کمی پیش تر ببریم.

ویروس کرونا دست ساز است

این ادعا از ابتدای همه‌گیری مطرح شد و در طول یکی دو سال گذشته نه تنها از شدت آن کاسته نشد که هر ازچندگاهی برخی از خبرها باعث شدند تا توجه مردم دوباره به آن جلب شود.

این ادعا معمولا سه روایت دارد.

روایت اول این است که چین در ووهان و مرکز ویروس شناسی این شهر، در حال دست کاری و سنتز ویروسی با قابلیت انتقال بالا میان مردم بوده است و بعد از موفقیت این ویروس به عمد یا به سهو از آزمایشگاه فرار و جمعیتی را آلوده کرده است و همه‌گیری را به وجود آورد.

برخی از ادعاها در این باره به ساختار ویژه ویروس بر می‌گردد که رفتارهایی تازه از خود نشان می‌دهد. البته به قول دکتر جرمی فاوست، این رفتار عجیب احتمالا حاصل ترکیب دو مساله است یکی اینکه واقعا این ویروس در مواردی رفتار متفاوتی دارد و دلیل دیگر این است که ما تا کنون هیچ ویروسی را به اندازه این، مورد بررسی دقیق و لحظه به لحظه قرار نداده بودیم.

در مورد خود این ادعا باید گفت هیچ سند و نشانه ای که این ویروس ساخته دست بشر باشد وجود ندارد.

برخی به گزارشی اشاره می‌کنند که برخی از محققان چینی درخواست بررسی و انتقال پذیری نوعی ویروس کرونا را بر خفاش ها داشته اند. این موضوع درست ولی بی ربط است. یکی از دلایلی که چین مرکز ویروس شناسی خود را در ووهان ایجاد کرد نزدیکی این منطقه به زیستگاه های طبیعی خفاش‌ها است که یکی از میزبانان اصلی خانواده های مختلفی از ویروس ها به شمار می روند و بسیاری از ویروس ها از طریق آن ها به انسان یا سایر جانوارن منتقل می شوند.

اینکه چرا در چین – و البته که این مساله مخصوص به چین نیست – ویروس شناسان تا این حد به بررسی ویروس ها در خفاش ها  می‌پرداختند و به طور خاص خانواده ویروس کرونا را در آن ها بررسی می کردند به این معنی است که ما وقتی می دانیم در جایی خطر وجود دارد باید در مقابل آن آماده باشیم تا مثل این بار گرفتار نشویم.

بخشی از این تحقیقات می‌تواند به بررسی آزمایشگاهی ویروس و مشاهده امکان انتقال آن یا تلاش برای تغییر رفتار آن اختصاص داده شود.

نکته دیگر این است که هر جا نام کرونا ویروس را شنیدیم نباید آن را به SARS -CoV-2 که ویروس اصلی عامل بیماری کووید-۱۹ است نسبت دهیم.

ویروس‌های تاج دار یا خانواده کرونا ویروس های یکی از خانواده‌های شناخته شده ویروس‌ها هستند که به دلیل شکل ظاهری خود (همان شاخک‌های پروتیینی معروف، به این نام شناخته می شوند. این ها برخی از قدیمی ترین خانواده های ویروس شناخته شده در جهان هستند و از دوران باستان با ما بوده اند. بخشی از سرما خوردگی های فصلی ساده و برخی از آنفلونزاهای رایج، ناشی از ابتلا به اعضای دیگر این خانواده است.

همانطور که اشاره شد هیچ نشانه‌ای از دست ساز بودن این ویروس وجود ندارد و هیچ یک از محققان شناخته شده یا تیم های تحقیقاتی که این موضوع را بررسی کرده اند چنین نظری نداشته اند.

البته چین در بخش آغازین شیوع ویروس پرده پوشی و عدم شفافیت بالایی داشت و همین هم باعث شد تا اعتماد جهانی به آن به شدت آسیب ببیند و همینطور در مرحله ای از این موضوع در رقابت‌های سیاسی استفاده شود. از جمله برخی از تلاش های تبلیغاتی دولت آمریکا (هم در زمان ترامپ و هم در زمان بایدن) در این مورد را می توان به عنوان بخش بزرگتری از منازعات قدرت میان چین و غرب ارزیابی کرد. البته این چیزی از پنهانکاری چین کم نمی‌کند.

به طور خلاصه، اینکه موسسه ویروس شناسی ووهان و سایر مراکز ویروس شناسی جهان در زمینه خطری که بیماری‌های ویروسی قابل انتقال به انسان مطرح می‌کنند، تحقیق کنند نه تنها غریب نیست که اصولا وظیفه این نهادها است. فعالیت چین و موسسه ووهان در مورد ویروس‌های خانواده کرونا که از خفاش‌ها ممکن است به بقیه موجودات منتقل شود با توجه به تنوع این ویروس‌ها و سابقه تاریخی و همچنین به دلیل وجود زیستگاه‌های بزرگ خفاش‌ها در نزدیکی این مرکز نیز طبیعی است.

اینکه ممکن است برخی نهادهای تسلیحاتی درباره ویروس‌ها و امکان مسلح کردن آن‌ها کار کنند هم حرف درستی است و سابقه طولانی دارد و اصولا بحث مفصلی در بیوتروریسم و تسلیحات زیستی را به خود اختصاص می دهد. اما در این مورد تا کنون هیچ نشانی از دست ساز بودن این ویروس وجود ندارد.

اما باز هم بیایید فرض کنید این ویروس دست ساز باشد و به تصادف یا عمد از آزمایشگاه آزاد شده باشد. این دلیلی بر عدم واکسینه شدن نیست. مثال غیر دقیق شاید این باشد که وقتی کسی در خطر تیراندازی قرار دارد جلیقه ضد گلوله می‌پوشد. هم گلوله و هم شلیک کننده آن غیر طبیعی و عامل انسانی هستند اما این نه تنها چیزی از ضرورت محافظت شما کم نمی کند که اتفاقا آن را تشدید می کند. با فرض – فعلا محال – دست ساز بودن این ویروس، این مساله هیچ تاثیری بر نقش واکسن‌ها ندارند و اتفاقا باید دلیل موکدی بر واکسیناسیون برای خلع سلاح کردن این ویروس باشد.

روایت دوم این است که این ویروس به طور طبیعی شناسایی شده است و در آزمایشگاه ووهان در هنگام مطالعه به تصادف آزاد شده است.

این احتمالی ممکن است. اگرچه تیم تحقیقاتی سازمان بهداشت جهانی و بررسی های مستقل احتمال آن را بسیار اندک می دانند. این اتفاق تازه ای نیست و در تاریخ ویروس شناسی و آزمایشگاه‌های ویروسی مساله شناخته شده ای است. ما سوابقی از فرار تصادفی ویروس ها حتی از مرکزی مانند سی دی سی داریم. اما بار دیگر این مساله نه تاثیری در منشا اصلی دارد و نه تاثیری بر ضرورت واکسیناسیون. ویروس به هر دلیل اکنون وجود دارد، شناسایی شده و در حال انتقال، جهش و ابتلا است و ما باید – فارغ از منشا آن – جلوی ابتلا را بگیریم و واکسن یکی از بهترین ابزارهای موجود است. البته این امر به هیچ وجه به معنی نادیده گرفتن تحقیقات در زمینه منشا ویروس نیست و آن پروژه ای است که باید ادامه پیدا کند و در حال حاضر هم تعداد زیادی از گروه‌ها روی آن کار می کنند.

روایت سوم اما این است که این ویروس ساخته و به عمد آزاد شده که ما مجبور به واکسیناسیون شویم و این واکسیناسیون ابزاری برای کنترل جمعیت است.

این تفکر خود فارغ از منشا ویروس روایت های مختلفی پیدا کرده و یکی از اصلی ترین دلایلی است که جنبش ضد واکسن به آن اشاره می کند.

برای مثال گفته می شود بیل گیتس که خود چندین سال قبل از این همه گیری پیش بینی آن را کرده بود حالا قصددارد با واکسیناسیون جمعیت جهان را کم کند، یا با کار گذاشتن چیپی درون بدن ما را به کنترل در آورد. بعضی ها به پیش بینی های دیگر از جمله داستان فیلم شیوع (contagion)  اشاره دارند که این روند را پیش بینی کرده بود و برخی نیز به گزارش‌هایی مانند گزارش بنیاد راکفلر اشاره می کنند.

بیایید به برخی از این داستان ها اشاره کنیم.

بیل گیتس گفته است که جمعیت جهان زیاد است و در همین حال چندین سال قبل در سخنرانی تد به همه گیری ویروس خانواده کرونا اشاره کرده بود. همچنین او از حامیان طرح توسعه واکسن ها بوده پس با این حساب می خواهد نسل ما را منقرض کرده یا کاهش دهد.

این ادعا دو بخش دارد. یکی گزاره مهم بودن مساله افزایش جمعیت جهان و دیگری در پیش بودن و قطعی بودن همه‌گیری.

هر دو این ادعاها درست هستند و البته تنها بیل گیتس نیست که درباره آن هشدار داده است.

در مورد جمعیت و افزایش بی رویه آن در کنار خطراتی که این افزایش جمعیت با کاهش منابع زمین، تخریب منابع طبیعی، گرمایش زمین و بحران آب و غذا ایجاد می‌کند هشدارهای زیادی داده شده است. نه فقط بیل گیتس، که بسیاری از دانشمندان، نویسنده ها و گزارشگران درباره خطرات رشد بی‌رویه جمعیت در جهان هشدار داده‌اند. حتی خود من در یادداشتی که سال‌های پیش با عنوان «قدم نورسیده‌ای که شاید مبارک نباشد» در این باره توضیح دادم.

این موضوع دستمایه فیلم‌ها و داستان‌های بسیاری نیز شده است و در مجامع مختلف اقتصادی و سیاسی درباره آن بحث می‌شود. اینکه این موضوع وجود دارد و در مورد آن هشدار داده شده است به معنی این نیست که هشدار دهنده‌ها در صدد نابودی انسان باشند.

در مورد دوم و مساله همه‌گیری بیماری ویروسی که به احتمال زیاد از خانواده ویروس کرونا و با مبدا خفاش‌ها و با تمرکز بر چین و ناحیه ووهان هم باشد، حجم هشدارها از سال‌های قبل به طور قابل توجهی وجود داشته است.

در میان ویروس شناسان و کسانی که داستان‌های علمی را دنبال می‌کنند مساله بروز همه‌گیری ویروسی مساله امکان وقوعش نیست بلکه مساله زمان وقوعش است و تخمین‌ها نشان می‌دهد که در هر قرن حداقل یک بار ما شاهد همه گیری ویروسی تازه ای هستیم که با توجه به شناختی که از ویروس ها داریم احتمال زیاد از خانواده ویروس های کرونا است که سیستم تنفسی را درگیر می کند.

قرن پیش ما شاهد بروز و شیوع آنفلونزای اسپانیایی بودیم که میزان مرگ و میر ناشی از آن حیرت آور است. این همه گیری که از سال ۱۹۱۸ شروع و تا ۱۹۲۰ ادامه داشت بر اساس تخمین های موجود ۵۰ میلیون نفر را در سراسر جهان به کام مرگ کشید. این عدد را وقتی با جمعیت جهان در آن زمان که کمی کمتر از دو میلیارد نفر بود مقایسه کنید می بینید که آخرین همه‌گیری ویروسی جهانی دو و نیم درصد جمعیت جهان را کشته است. این عدد در مورد همه گیری فعلی تا کنون حدود ۰٫۰۶ درصد است.

در دهه‌های اخیر ما شاهد شیوع های ویروسی دیگر و ویروس های این خانواده بودیم. از جمله مهم ترین ویروس‌های هم خانواده ایجاد کننده همه گیری سارس و مرس بودند.

کسانی که بررسی خطرات آینده پیش روی انسان را بررسی می کنند همیشه همه گیری ویروسی را یکی از اصلی ترین موارد ارزیابی می کنند. این جدی بودن خطر به معنی توطئه برای ساخت آن نیست. گرمایش زمین و تغییرات اقلیم، خشکسالی، برخورد جسمی آسمانی به زمین، همه گیری ویروسی از جمله مواردی است که ما با آن ها مواجه می شویم.

برای مثال اینکه ما می دانیم در تهران روزی زلزله ای بزرگ خواهد آمد که فاجعه به بار می آورد و اینکه سال‌ها است این موضوع را می گوییم و می نویسیم و سناریوهای مختلف را بررسی می کنیم و البته که کسی کاری برای کاهش اثرات آن نمی کند باعث نمی شود وقتی این اتفاق افتاد به معنی این باشد که این توطئه بوده است. این پیش بینی علمی است. بار دیگر خود من در یادداشتی که بیش از ۱۵ سال پیش در روزنامه جام جم نوشته بودم در کنار برخورد شهابسنگ، گرمایش زمین و بحران خشکسالی، همه گیری ویروسی را یکی از خطرات اصلی تهدید کننده انسان در آینده نزدیک نام برده بودم و باور کنید من هیچ نقشی در تولید این ویروس و توزیع آن ندارم.

یکی دیگر از اسنادی که در این باره مورد اشاره قرار می گیرد گزارشی است به نام «سناریوهایی برای آینده فناوری و توسعه بین‌المللی» یا

Scenarios for the future of technology and international development

که از سوی بنیاد راکفلر منتشر شده است.

این گزارش که در سال ۲۰۱۰ منتشر شد حاصل کار گروهی تیم بزرگی از افراد بود که با هدف بررسی نقش فناوری در مقابله با مشکلاتی که پیش روی انسان قرار دارد و همچنین بررسی نقش فعالیت‌های بنگاه‌های بشردوستانه در این بحران ها، سعی کرده است سناریوهایی را برمبنای مدل های آینده نگری طراحی کند. در این سناریوها که روایتی داستانی دارند، بر مبنای آنچه امروز می دانیم و استفاده از مدل‌های آینده نگری رویدادهایی در نظر گرفته شده است که می تواند ما را با چالش جدی مواجه کند.

یکی از این موارد سناریوی همه گیری است که رخ دادن آن و واکنش اجتماعی عمومی به ان شباهت زیادی با آن چیزی که در این همه گیری می بینیم دارد.

اگر شما این متن را جدا از مقدمه و موخره آن بخوانید گمان میکنید کسی سناریوی رویدادهای جاری را به صورت کلی نوشته است. بسیاری به این سند اشاره می کنند که این همه گیری طرح مخفی پیشینی بوده است.

مجددا اینکه اگر قرار بود طرحی مخفی وجود داشته باشد گزارش آن به صورت رسمی منتشر نمی شد و آن هم ده سال قبل. اما بار دیگر آنچه در این سناریو آمده داستان غریبی نیست. کافی است نگاهی به وضعیت جهان در همه گیری های قبلی، پیشنهاد دانشمندان و هشدارهای آنها و وضعیت سیاسی و اجتماعی امروز بیندازید تا خود شما هم بتوانید چنین پیش بینی ارائه دهید.

اگر مساله ای هست این است که چرا با وجود این همه هشدار دایمی که با چنین دقتی بیان شده بود و از سوی مراجع مختلف از دانشمندان و سیاستمداران گرفته تا حتی صنایع سرگرمی مطرح شده بود، تصمیم گیران سیاسی توجه کافی را نداشتند و در برابر امری که وقوعش قطعی بود چنین غافلگیر شدند.

این همه گیری ویروسی آخرین همه گیری جهان نیست و به زودی بار دیگر با نمونه آن مواجه می شویم و باید دید آیا درس های لازم در این باره را گرفته ایم یا نه.

اما بیایید به واکسن برگردیم. مدافعان این تفکر می گویند این پروژه با این هدف ایجاد شده است که در نهایت به واکسیناسیون و کنترل جمعیت به کمک آن منجر شود.

آیا واکسن برای عقیم کردن، کشتن و کنترل ما است؟

رد کردن چنین ادعایی از زور سادگی دشوار است. از شعارهای سیاسی دوری کنید و داستان را کمی دورتر ببینید.

اگر قرار بود با واکسیناسیون کسانی را عقیم کرده، از بین ببریم یا تراشه ای در بدن آن ها کار بگذاریم، کدام مسیر ساده تر بود اینکه ویروسی تازه را ایجاد کرده و واکسنی تازه با همه شک هایی که به آن وجود دارد را توسعه دهیم و در حالی که همه توجه ها به همه اقدامات ما است آن را به مردم تزریق کنیم یا این روند را در واکسن های موجود اعمال کنیم. در بسیاری از کشورهای جهان واکسیناسیون کودکان با پوشش قابل قبولی  در حال اجرا است. در کشورهای مختلف مردم برخی از داروها مانند ضد دردها و ضد التهاب هایی چون آسپرین یا مکمل های ویتامین را به صورت روزانه مصرف می کنند.  همگی این موارد  هم از سوی کارخانه های داروسازی تولید شده اند – که بر اساس این تئوری توطئه همدست طراحان این پروژه هستند – شما خود را جای طراح این توطئه بگذارید. چرا باید این دارو، ترکیب عقیم کننده یا چیپ نامریی را به جای اینکه درون داروهایی که بدون حساسیت ویژه ای به طور روزانه استفاده می کنیم وارد کنید درون واکسنی تازه برای بیماری تازه وارد کنید؟

اصلا چرا این ترکیب عقیم کننده را درون مخازن آب نمی ریزند؟ یا درون محصولات غذایی وارد نکنند؟

در حال حاضر تعداد موسسات تحقیقاتی که در سراسر جهان در حال کار و بررسی و توسعه، ساخت و توزیع واکسن های کووید هستند، در بازه صدها مرکز است. این موسسات با هم در حال رقابت هستند و آن هایی که حمایت کشورها را دارند دارای رقابت های سیاسی هستند.

افزون بر آن در هر کشوری که واکسنی وارد می شود نهاد قانونگذار تخصصی وجود دارد که ضمن مرور و بررسی تمام اسناد و مدارک و مشخصات فنی واکسن آن را تایید یا رد می کند. آن ها همچنین در بسیاری از موارد تحقیقات مستقل روی محتوای واکسن را صورت می دهند. آیا ممکن است هیچ یک از این نهادها با منافع متضاد سیاسی و اقتصادی وجود تراشه ای در واکسن رقیب خود را ندیده باشند؟ یا با بررسی ترکیب شیمایی واکسن متوجه وجود ترکیبی کشنده یا عقیم کننده نشده باشند؟

مدعی تئوری توطئه می تواند بگوید دست همه در دست هم است. در این صورت شما از کجا خبر دارید؟

محتوای درون واکسن ها مشخص است، ترکیبات آن ها و تاثیر شناخته شده آن ها هم مشخص است. ساز و کار فناوری مانند یک ریز تراشه و شناسایی آن هم مشخص است. و هیچ نشانی از هیچ کدام از این ادعاها در هیچ یک از واکسن ها دیده نشده است.

ممکن است بگویید این ها اثراتی طولانی مدت است و هنوز آشکار نشده و کسی خبر ندارد.

مجددا پس شما چگونه خبر دارید؟

بله ممکن است در طول زمان ما با عوارض جنبی ناشناخته ای در واکسن یا هر داروی دیگری مواجه شویم. شما احتمالا در این چندین ماه بارها درباره فازهای سه گانه بالینی شنیده اید. اما شاید کمتر به فاز چهارم توجه کرده باشید. فاز چهارم زمانی است که واکسن پس از تایید به طور عمده مورد استفاده قرار می گیرد و این فاز بازه زمانی و تاریخ انقضایی ندارد. به طور دایم داده های مربوط به اثر بخشی یا عوارض جنبی فوق نادر احتمالی آن مرور شده و اگر مورد تازه ای بود بررسی می شود. همان طور که در هر سال چندین و چند دارو مجوزشان را از دست داده یا باید اصلاحاتی را انجام دهند.

ضمن اینکه روش های ساده تری برای مهندسی اجتماعی وجود دارد و از جمله انتشار شایعه ای در شبکه های اجتماعی یکی از آن ها است. اگر شما نگران امر محال هدایت شدن توسط ریز تراشه ای موهوم هستید که به روشی ناشناخته ذهنتان را در کنترل می گیرد، مراقب باشید به واسطه پیام های بی منبع و نا معتبر کنترل خودتان را دست کسانی ندهید که احتمالا خیر شما را نمی خواهند.

در ضمن به یاد داشته باشید برای ردیابی و نظارت بر شما، همین الان ابزارهای موثری در اختیار دولت ها است. از گوشی های تلفن هوشمند، مشاهده و رصد پیام های تلفنی و اینترنتی شما گرفته تا ردیابی پرداخت های خودکار با کارت های بانکی و اعتباری. شما همین الان هم ابزار ردیابی را در جیب خود دارید و نیازی به چنین ابزار بیرونی نیست.

تغییر ژنتیک . دی ان ای

تعدادی از واکسن‌های معروف کووید نسل تازه‌ای از واکسن‌ها هستند که با فناوری mRNA فعالیت می‌کنند. این واکسن‌ها رشته‌ای از RNA بخشی از ویروس را وارد بدن می‌کنند تا سیستم دفاعی بدن نسبت به آن آشنا شود. همچنین برخی دیگر از واکسن‌ها رشته کامل DNA بخشی از ویروس را وارد بدن می کنند و هر دو این مسایل باعث شده است تا گروهی به این سوال فکر کنند که آیا ممکن است این ماده ژنتیکی تغییری در بدن و ژن های ما صورت دهد.

این سوال دو بخش دارد. آیا زمانی که ویروسی در جهان همه‌گیری پیدا می‌کند ممکن است نشانه ژنتیکی از آن در بدن باقی بماند و در نسل‌های بعدی قابل مشاده باشد؟ جواب این قسمت مثبت است. در واقع در حال حاضر حدود ۸ درصد ترکیب دی ان ای ما انسان‌ها (دی ان ای در بردارنده نقشه ژنتیکی موجودات است) بازمانده ویروس‌های باستانی هستند که در طول اعصار در بدن ما تغییر ایجاد کرده و رد خود را در دی ان ای ما به جای گذاشته اند. اما این بازمانده بقایای ویروس‌هایی است که زمانی دور به بدن ما حمله کرده اند و درباره واکسن‌ها موضوعیت ندارد. اما چرا؟

هم در واکسن‌های مبتنی بر DNA و هم مبتنی بر mRNA اتفاقی که افتاده است این است که RNA یا DNA بخشی از ویروس که به شاخک‌ها یا اسپایک‌های آن معروف است جدا سازی شده و از طریق واکسن به بدن معرفی می شود. یادتان هست ویروس‌ کرونا شبیه یک کره با زایده هایی در اطراف خود بود؟ آن زائده ها همان شاخک ها هستند که در واقع با وصل شدن به ورودی سلول راه را برای ورود کل ویروس به سلول‌های ما و در نتیجه تکثیر آن درون سلول باز می کند.

در این واکسن‌ها مولفه ژنتیکی پروتیین اسپایک و نه کل ویروس به بدن وارد می شود. این رشته ژنتیکی پس از ورود به بدن وارد سلول ها شده و خودش از بین می رود اما به ماشین تولید مثل سلولی فرصت تکثیر پروتیین های اسپایک را می‌دهد. این پروتیین ها درون سلول تولید می شوند و چون بدنه اصلی ویروس را ندارد موجودات بی خطری هستند اما سیستم دفاعی بدن آن ها را به عنوان عنصر نامطلوب شناسایی می کند و پادتن لازم را برای آن ها تولید کرده و به حافظه می سپرد. بنابراین اگر زمانی ویروس واقعی وارد بدن شد، بدن پروتیین های اسپایک که محل اتصال و ورود ویروس به سلول بدن است را بلافاصله شناسایی کرده و به آن مقابله می کند.

بنابراین هیچ نگرانی از اینکه چنین واکسنی تغییری در دی ان ای شما ایجاد کند نداشته باشید. اتفاقا اگر نگران هستید که ویروس SARS-CoV-2 ردی از خود در ژن شما و نسل آینده باقی بگذارد این اتفاق با ابتلای شما و نداشتن دفاع در برابر آن ممکن است رخ دهد و به همین دلیل هم لازم است که هرچه سریعتر خود را واکسینه کنید.

من کسی را می شناسم که واکسن زده، بیمار شده یا فوت کرده است. چرا؟

 این موضوع به شکل‌های مختلفی مطرح شده است. من هر کی را می شناسم واکسن زده مرده (طبیعتا ادعای غلطی است شما مرا می شناسید من واکسن زده ام و زنده ام) یا همه کسانی که واکسن زده اند بیمار شده اند (این هم خطا است)

اما سوال اصلی این است که آیا پس از واکسن زدن امکان ابتلا به کووید و حتی فوت ناشی از آن وجود دارد؟

پاسخ مثبت است. همان طور که در مشخصات هر واکسن و تحقیقات مربوط به هر یک از آن ها بیان شده است  و همین طور در تاریخ واکسیناسیون می بینیم. هیچ واکسنی وجود ندارد که صد در صد افراد به طور صد در صد مقاوم و ایمن کند. زمانی که از کارایی یا ایمنی بخشی ۹۰ درصدی یا ۷۰ درصدی صحبت می کنیم به همین معنی است – البته روایتی از این گزاره و نه دقیقا به این معنی – که کماکان درصدی از افراد واکسینه شده ممکن است مبتلا شده، عوارض حاد بروز دهند، بستری شده و حتی فوت کنند.

مساله این است که واکسینه شدن احتمال و شانس ابتلای شما را به طرز قابل توجهی کم می کند. اگر مبتلا شدید شانس بروز نشانگان شدید را به شدت کاهش می دهد، نیاز به بستری شدن و طول دوره بستری شدن کاهش می یابد و در نهایت امکان و احتمال مرگ در اثر بیماری به حدی کاهش می یابد که قابل مقایسه با فرد واکسن نزده نیست.

بنابراین کماکان ممکن است شخصی را پیدا کنید که واکسن زده، مبتلا شده و حتی بستری شده است این به معنی کار نکردن واکسن نیست بلکه تعداد کم آن ها به معنی عملکرد واکسن است.

این مساله در کنار سه مولفه دیگر باعث می شود چنین موضوعی مورد توجه و بزرگنمایی بیشتری قرار گیرد.

  1. افرادی که واکسن می زنند احتمال بیشتری دارد رعایت مراقبت‌های بهداشتی را کاهش دهند و در نتیجه خود را بیشتر در برابر ویروس قرار می دهند و در نتیجه شانس ابتلای خود را افزایش می دهند.
  2. وقتی تعداد افراد واکسینه در یک جامعه بیشتر باشد، درصد پایین احتمال ابتلای افراد واکسینه در تعداد افراد واکسینه ضرب شده و تعداد نهایی این افراد بیشتر می شود. (برای مثال احتمال یک درصدی در جامعه ای با ۱۰۰ عضو معادل یک مورد است اما همین یک درصد در یک جامعه یک میلیونی معادل ده هزار مورد است) بنابراین تعداد موارد ابتلا پس از واکسینه شدن در جامعه ای که ۷۰ درصد واکسینه شده است ۷۰ برابر تعداد ابتلاهای افراد واکسینه در جامعه ای است که ی درصد آن واکسینه شده است. این تعداد بیشتر به معنی عمل نکردن واکسن نیست بلکه تحقق قاعده ساده ریاضیاتی است.
  3. زمانی که شما واکسن زده و مبتلا نشوید خبر خاصی به شمار نمی رود اما وقتی واکسن زده و مبتلا می شوید در رده استثناها قرار می گیرید و تبدیل به خبر می شوید. رسانه های  مختلف این داستان را با توالی بیشتری منتشر و بازنشر می کنند و در نتیجه بازتاب ابتلا به ویروس پس از تزریق با ابعاد بزرگتری از آنچه هست بازنمایی می شود.

درباره اینکه واکسیناسیون در هیچ موردی کارایی نداشته است هم ادعای عجیب و غیر واقعی است. بیماری های متعددی است که به طور کامل یا به طور عمده به واسطه واکسن مهار شده اند. شاهدی بر اینکه چنین کاهشی در تعداد ابتلا به این بیماری ها واکسن بوده، این است که با ظهور موج تازه ضد واکسن ها، این بیماری در میان آن ها شیوع مجدد پیدا کرده است.

زمانی دیدن فردی مبتلا به فلج اطفال یا آبله یا هاری، امری عادی و تجربه روزمره ما بود. شما آخرین باری که فردی مبتلا به این بیماری ها را دیده اید کی بوده است؟ کاهش این بیماری ها سندی بر کارکرد عمده واکسن است. فهرستی از چهارده بیماری که به لطف واکسن به طور کامل یا عمده مهار شده اند را می توانید در اینجا مشاهده کنید.

عوارض جنبی واکسن‌ها مرگبار است

این حرف اگر در بافتار و چارچوب درستی بیان شود ممکن است درست باشد. برخی از واکسن‌ها عوارض نادر و استثنایی دارند که اگر مورد توجه قرار نگیرند ممکن است خطر جدی ایجاد کند. غیر از  مواردی مانند درد عضله در محل تزریق، سرگیجه و سردرد و خستگی موقت و یکی دو روزه اگر کسی ابتلا به حساسیت شدید داشته باشد ممکن است پس از تزریق واکسن واکنش شدید نشان دهد و وارد شوک ناشی از حساسیت بشود. برای همین تقریبا در همه مراکز تزریق واکسن از شما می خواهند که تا ۱۵ دقیقه پس از تزریق در محل حضور داشته باشید که در صورت بروز این اتفاق امکان درمان سریع وجود داشته باشد. با این وجود این شوک هم در زمره عوارض نادر به شمار می رود و حتی همه افرادی که دارای حساسیت های شدید هستند آن را تجربه نمی کنند.

برخی از واکسن‌ها مانند نمونه استرا زنکا در مورد زنان جوان، عارضه فوق نادری را که مربوط به لخته های خونی است ایجاد می کند. یک بار دیگر با شناختن و آگاهی از این عوارض و اینکه نشانه‌های آن چیست فرد به سرعت می تواند شکل گیری چنین عارضه ای را شناسایی و برای رفع آن اقدام کند.

دو نکته مهم در این بین این است که نخست: میزان ریسک چنین عوارضی فوق العاده کمتر از ریسک مواجهه با ویروس، ابتلا و به خصوص دست و پنجه نرم کردن با عوارض بیماری کووید طولانی است که در این مورد هم هنوز داده های ما کامل نیست اما بررسی های اولیه نشان می دهد که این بیماری می تواند برای سالیان طولانی بخشی از سیستم دفاعی و عصبی و حرکتی برخی از افراد مبتلا را درگیر نماید. همین طور ریسک ابتلا به هر یک از این عوارض جدی در مقایسه با ریسک ابتلا و بستری شدن در اثر بیماری فوق العاده پایین است. این همان تخمین خطر و ریسکی است که ما هر روز در زندگی با آن  مواجهیم.

نکته دوم این است که امروز که این عوارض را می شناسیم، به دلیل تحقیقات دنباله داری است که خود سازندگان و ناظران واکسن انجام داده اند و هر جایی که به موردی برخورد کرده اند روند توسعه را متوقف کرده بررسی کرده و سپس با اصلاح مسیر کار را ادامه داده اند. این عوارض افشاگری نبوده است و به محض شناسایی اعلام شده اند و این بخشی از روند تولید داروی جدید است.

البته برخی از افراد ضد واکسن این موضوع را با برخی از داستان های قدیمی تر مانند رابطه اوتیسم و واکسیناسیون ترکیب می کنند. افسانه ای که بارها و بارها عدم صحت آن بحث و فرض آن رد شده است.

این عوارض را تا الان شناخته‌ایم ولی عوارض دراز مدت را نمی دانیم.

 این حرف درستی است. ما نمی دانیم دارویی نوساز که تازه یک سال از تولید آن می گذرد در بازه پنجاه ساله چه اثری می تواند داشته باشد. همانطور که قبلا اشاره کردم به همین دلیل هم هست که فاز چهارمی در بررسی ‌های بالینی وجود دارد که هیچ گاه به پایان نمی رسد و با زیر نظر داشتن اثر و عوارض جنبی دارو هر باری که مورد تازه ای و هر چند نادر آشکار شد در روند تولید اصلاح لازم را صورت می دهد. اما این عوارض طولانی در بازه معقولی از احتمالات ممکن است رخ دهد. به این معنی که اینکه ما نمی دانیم ممکن است در آینده طولانی چه عارضه جنبی تازه ای پیدا شود به این معنی نیست که هر اتفاق و هر عارضه‌ای ممکن است رخ دهد.

برای مثال تحت هیچ شرایطی در اثر تزریق واکسن در دراز مدت و هر چقدر دراز مدت که بخواهید ممکن نیست که شما یک انگشت اضافه در بیاورید. این مثال افراطی را به این دلیل زدم که تاکید کنم که با توجه به شناختی که ما از بدن انسان، عملکرد رفتار زیستی آن و تاثیر مواد بر آن داریم، سبدی از احتمالات با درجه بندی مختلف درباره اثرات کوتاه مدت میان مدت و بلند مدت هر دارویی در بدن وجود دارد. بخش بزرگی از این موارد در بخش های تحقیقاتی و پیش از بالینی طراحی دارو بررسی شده اند. فهرست عوارض احتمالی نادرتر مورد بررسی دائم قرار دارند و زیر نظر گرفته می شوند.

به عبارتی ما با احتمال بسیاری بالایی تصویر نسبتا خوبی از اثر دراز مدت واکسن داریم اما چون با علم سر و کار داریم و علم زمانی که با سیستم پیچیده ای مانند بدن مواجه است، احتمال بروز امری پیش بینی نشده هرچند نادر را حذف نمی کند، چنین امکانی در نظر گرفته می شود و به طور دایم داده ها بررسی می شوند.

اما در همین زمان ما الان و امروز می دانیم که کووید می تواند مرگ بار باشد، واکسن ابتلا به آن را کاهش می دهد و همینطور می دانیم بخش قابل توجهی از کسانی که مبتلا به کووید می‌شوند با پدیده کووید طولانی دست و پنجه نرم می‌کنند. در این مورد می دانیم که این اثرات ممکن است تا سال ها ادامه داشته باشد و تنها عارضه های ساده ای مانند از دست دادن بویایی و چشایی، خستگی های مزمن زمین گیر کننده و سرگیجه نیست. بلکه می تواند در بخش های مختلف بدن عامل تغییراتی باشد که به طور جدی سلامت و رشد ما را در دراز مدت تهدید می کند.

تحقیقات انجام شده درباره لانگ کووید واقعا نگران کننده است.

یک بار دیگر در این مورد شما باید دست به بررسی ریسک بزنید. آیا ریسک استفاده از واکسنی که تاییدیه های لازم را دارد، تحت نظارت دائم است ولی ممکن است به احتمال یک در چند صد میلیون در سالهای دور اثری داشته باشد که در بازه خطرات بررسی شده است، بیشتر است یا خطر فوری ابتلا به کووید، که ممکن است به مرگ، بستری و همین طور اثرات دراز مدت و ناشناخته و وسیع لانگ کووید مبتلایتان کند و حتی این را به نسل بعدی منتقل کند؟

این دو خطر که یکی احتمال نادر خطری نادر در آینده ای نامشخص است که همان هم زیر نظر و بررسی دایم قرار دارد با خطر فوری واقعی و بالای ابتلا اصولا قابل مقایسه نیستند.

من واکس زدم و  عوارض جنبی نداشتم در نتیجه به جای واکسن به من آب مقطر تزریق شده

نه. عوارض جانبی برای همه و به طور یکسان پیش نمی آید. در فهرست عوارض جانبی واکسن و هر دارویی تمام آنچه شناخته شده و ممکن است پیش بیاید هرچقدر هم که نادر باشد درج می شود. برای مثال دارویی مانند قرص آسپرین ساده را در نظر بگیرید که احتمالا بارها مصرف کرده اید. اگر به توضیحات آن مراجعه کنید بخشی برای اثرات جنبی آن نوشته شده است که اتفاقا بخشی طولانی است. اما این به این معنی نیست که همه افرادی که آسپرین می  خورند این عوارض جانبی را بروز می دهند.

درمورد واکسن ها، متاسفانه بار دیگر درباره عوارض جانبی آن چنان بزرگ نمایی شده است که الان بخشی از عوارض جانبی واقعی با اثر تلقینی قابل تفکیک نیستند. عمده واکسن‌ها بعد از تزریق در محل تزریق ممکن است ایجاد درد و کوفتگی موقت کنند. تعداد افراد کمتری ممکن است سرگیجه یا سردرد یا خستگی چند ساعته را تجربه کنند. اما این به معنی یکسان بودن و همه گیر بودن نیست.

خیلی از دوستان من که واکسنی مشابه با واکسنی که من زدم را دریافت کرده بودند می گفتند دز دوم اثرات جنبی بیشتری برای آن ها داشته است. برای من درد منطقه تزریق در دز اول یک روز و در دز دوم تنها یک ربع طول کشید. این تجربه عوارض جانبی متفاوت است و اگر شما عارضه جانبی خاصی نداشتید به این معنی نیست که واکسن دریافت نکرده اید.

ما نمی دانیم دقیقا درون واکسن چی است  و چه چیزی وارد بدنمان می شود

واقعیت این است که حداقل درباره واکسن‌های تایید شده ما دقیقا می دانیم درون واکسن چه موادی وجود دارد. شما می توانید با مراجعه به مقالات منتشر شده درباره مراحل مختلف  توسعه واکسن دقیقا از ترکیبات آن اطلاع حاصل کنید. نه تنها ترکیبات هر واکسن روی بسته بندی آن نوشته شده که جزییات اثر هر یک از آن ها بررسی شده و در نتایج تحقیقات منتشر شده است.

البته در مواردی مانند واکسن برکت ما با این مشکل مواجه هستیم که اگرچه می دانیم درون واکسن چه موادی وجود دارد به دلیل عدم انتشار دقیق داده ها و عدم شفافیت امکان بررسی مستقل روی آن ها وجود ندارد. اما به طور کلی ما این اطلاعات را در اختیار داریم.

این حساسیت خیلی خوبی است که ما درباره دارو یا حتی مواد غذایی که وارد بدنمان می شود حساس باشیم. اگرچه در اکثر موارد زمانی که ما با داروها و غذاهای روزانه مواجهیم این حساسیت را نشان نمی دهیم. برای مثال آیا شما دقیقا می دانید در خمیر پیتزایی که امشب میل کردید چه چیزهایی وجود داشته است؟ با این وجود این حساسیت به جایی است اما اگر ما به طور فی البداهه از محتویات واکسن اطلاع نداریم به این دلیل نیست که این محتویات مخفی است بلکه ما به سراغ منابع نرفته ایم. البته تفسیر این محتوا شاید کار سخت تری باشد و برای همین روزنامه نگاران علم و دانشمندان سعی در توضیح آن داشته و دارند.

ضمن اینکه در این مورد مساله اعتماد صرف به واکسن سازها نیست. نهادهای نظارتی و همین طور تیم های تحقیقاتی مستقل این واکسن ها را بررسی کرده و صحت محتوای آن را تایید می کنند.

واکسن‌های موجود همه مراحل تحقیقاتی را سپری نکرده اند

بله و نه. همه واکسن‌های معتبری که مجوز استفاده اضطراری از نهادهای قانون گذار معتبر را دریافت کرده اند نتایج خود را تا نیمه مرحله سوم بالینی آماده و برای دریافت مجوز منتشر کرده اند. به دلیل وخامت اوضاع و بر اساس دستورالعمل‌های سیاست دارویی موجود، این نهادها گاهی مجوزهای اضطراری را پیش از پایان کامل فاز سوم بالینی صادر می کنند. اما این به معنی این نیست که تحقیقات واکسن ها ناقص است. بلکه به این معنی است که برخی از حساسیت ها و مراحلی که برای مجوزهای عادی لازم است در این بخش تسریع می شود و بلافاصله پس از تکمیل داده ها مجوز از حالت اضطراری به عادی تغییر پیدا می کند. صدور مجوز اضطراری تا زمانی که از سود قابل توجه دارو نسبت به خطر تایید و اثبات نشود صادر نمی شود.

همین طور در نظر داشته باشید که همه داروها و واکسن ها پس از تایید عادی عملا وارد فاز چهارم می شوند که هیچ پایانی ندارد و به طور دایم زیر نظر قرار دارند. از این نظر هیچ دارو و واکسنی به پایان دوره نظارت و بررسی نمی رسد.

مساله در این مورد این است که خطرات ناشی از ابتلای ویروسی به قدری بالا است که ضرورت صدور مجوز اضطراری را ممکن می کند.

من که رعایت می کنم چرا باید ویروس را به عمد وارد بدنم کنم که مقاوم بشوم؟

این استدلال شاید ناشی از ساده سازی مساله واکسیناسیون و عملکرد آن در نظام آموزشی باشد. ما زمانی که کلیات واکسن را به دانش آموزان یاد می دهیم گاهی برای ساده کردن – و البته به اشتباه – به آن ها می گوییم که ما ویروس ضعیف تر یا مقدار کمی ویروس را وارد بدن می کنیم که بدن ما آن را بشناسد.

این شاید در مورد برخی از تلاش های ابتدایی واکسن سازی درست بود و اگرچه کلیت مفهوم – آشنا کردن سیستم ایمنی بدن با ویروس برای دفاع در برابر آن – را منتقل می کند اما ممکن است فرد را دچار این خطا کند که واکسن به معنی وارد شدن ویروس زنده به بدن است.

هیچ یک از واکسن های کووید این کار را نمی کنند و ویروس فعال را وارد بدن شما نمی کنند.

واکسن های نسل تازه مانند واکسن های مبتنی بر DNA و mRNA اصولا تنها بخشی از نقشه ژنتیک پروتیین شاخک ها و نه خود ویروس را به بدن معرفی می کنند. برخی از واکسن ها، پروتیین شاخک – که قابلیت بیماری زایی ندارد و اصولا ویروس کامل نیست – را به بدن وارد می کنند و برخی دیگر ویروس غیر فعال شده که پیش تر در مرحله فرآوری، غیر فعال – یا اگر ویروس را زنده فرض کنید، کشته – شده اند را به بدن معرفی می کنند تا سیستم دفاعی بدن مشخصات شاخک های آن را شناسایی کرده و به خاطر بسپارد.  بنابراین خبری از معرفی ویروس فعال به بدن نیست و برای همین وقتی شما واکسن می زنید، مبتلا به کرونا نمی شوید. آن اثرات جنبی ضعیف به معنی ابتلای شما به کووید نیست بلکه فعالیت سیستم دفاعی بدن برای شناسایی و تطبیق خود با بخش هایی از ویروس مهاجم است که بتواند زمانی که این ویروس واقعی وارد بدن شد برای مقابله با آن آماده باشد.

واکسن ویروس را قوی تر می کند و کسی که پادتن ویروس دارد مستعد جهش ویروس است

نه. واکسن ویروس را قوی تر نمی کند. نه در بدن شما و نه در بیرون. کاری که واکسن می کند این است که با کاهش خطر ابتلا در جامعه زنجیره انتقال را می شکند. ویروس ها هرچه کمتر منتقل شوند، کمتر فرصت تکثیر دارند و در نتیجه امکان جهش‌هایی که برخی از آن ها ممکن است امکان انتقال یا شدت آن را بیشتر کنند کاهش می یابد.

موضوعی که شاید به این تصور دامن زده باشد این است که افرادی که واکسینه شده اند، اگر مبتلا شوند، احتمال بیشتری دارد که به سویه هایی از ویروس که مقاوم تر شده اند و در نتیجه اثر بخشی واکسن در برابر آن ها کمتر شده است مبتلا شوند. بنابراین ممکن است در میان کسانی که واکسینه شده و مبتلا می شوند، مشاهده سویه هایی مانند دلتا بیشتر باشد. این اتفاقا به معنی و دلیل کارآمدی واکسن است. و البته به این معنی است که آن سویه با قدرت بیشتری افراد غیر واکسینه را تهدید می کند.

یادمان باشد وقتی شما اجازه تکثیر به ویروس درون بدن را ندهید – به واسطه واکسیناسیون – در نتیجه فرآیند تکثیر و کپی کردن اتفاق نمی افتد و در نتیجه جهشی هم رخ نمی دهد.

مساله مهم در این میان زمان است. ما در مسابقه ای میان واکسیناسیون موثر و جهش های احتمالی هستیم. هرچقدر زودتر بخش بزرگی از مردم واکسینه شده و زنجیره انتقال قطع شود احتمال شکل گیری  و رواج سویه های جدید کمتر می شود. اما با عدم واکسیناسیون و ابتلا مکرر و موج در پی موج، امکان ظهور سویه های تازه که ممکن است در برابر واکسن ها مقاوم تر باشد بیشتر می شود و اثر بخشی نهایی واکسیناسیون را کاهش می دهد.

به عبارتی کسانی که با چنین فرضی واکسن نمی زنند در واقع در حال کمک به ویروس هستند.

اصلاح نژادی و منفعت طلبی شرکت های داروسازی

موضوع تلاش برای تغییر نژادی، سو استفاده آزمایشی داروها روی جوامع اقلیت و همین طور منفعت طلبی شرکت های دارو سازی حقیقتی تاریخی است. اما شرایط دنیای امروز به طور جدی با زمانی که شاهد این رویدادها بودیم تفاوت کرده است.

درباره آزمایش روی اقلیت های نژادی و قومی، امروز با توسعه نهادهای نظارتی و روندهای سخت گیرانه تایید مجوز آزمون‌های بالینی و همچنین نظارت نهادهای مدافع حقوق شهروندی و اقلیت ها و همچنین ضرورت انتشار داده ها برای کسب امتیاز تولید، عملا این روند را منقرض کرده است. به خصوص درموردی مانند واکسن کووید که برای همه مردم و در همه جای جهان و زیر نظر نهادهای علمی و قانون گذاری متنوع صورت می گیرد عملا این امکان وجود ندارد.

اما منفعت طلبی شرکت های داروسازی موضوع دیگری است. این حرف درستی است اما یادمان باشد در اکثر موارد مدرن این پدیده ما با قیمت گذاری محصول مواجه هستیم و نه کارآمدی آن. شرکت های دارو سازی در برخی از کشورها دارویی را تولید می کنند که مردم چاره ای جز تهیه آن را ندارند و آن ها می توانند هر قیمتی خواستند را روی دارو بگذارند و سود ببرند. این روند قیمت گذاری تنها در شرایطی کار می کند که دارو موثر باشد.

در مورد واکسن کووید اما داستان کمی متفاوت است. اولا کارخانه‌های تولید کننده مستقیم محصول را به مشتری نمی فروشند و از مردم هزینه مستقیم دریافت نمی کنند. بلکه دولت این واکسن ها را خریداری و رایگان به مردم توزیع می کند و تقریبا می توانید مطمئن باشید که هیچ دولتی – غیر از مواردی که رانت شدید وجود دارد – زیر بار گران فروشی شرکت های دارویی نمی رود. به خصوص وقتی قرار است خودش آن هزینه را پرداخت کند. حتی با فرض گران فروشی این هزینه مستقیم به شما تحمیل نمی شود.

از سوی دیگر انبوهی از نهادهای حقوقی و نهادهای مدنی حامی بیماران این روند را زیر نظر دارند. به یاد داشته باشید که در کشورهای توسعه یافته این نهادها شرکت های داروسازی را در صورت بروز خطای پزشکی و اثرات جنبی اعلام نشده مورد شکایت قرار داده و جریمه های سنگینی را از آن ها اخذ می کنند. این روند حتی به طور معکوس عمل می کند یعنی اگر امروز مشخص شود دارویی که قبلا تولید شده بود اثر جنبی ناشناخته ای داشته و توزیع شده و این اثر الان مشخص شده است، خیلی از نهادهای حقوقی باز هم تولید کننده را مورد شکایت قرار می دهند.

آیا ممکن است برخی از این شرکت‌ها توصیه هایی برای تزریق دزهای غیر ضروری ارائه دهند؟ بله. این امکان هست. همین الان در ایالات متحده بسیاری از پزشکان و محققان نسبت به پیشنهاد تزریق دز سوم بوستر اعتراض دارند و معتقدند تا زمانی که دلایل علمی کافی نداشته باشیم و سود این کار نسبت به تاخیر در واکسیناسیون کامل جهانی بیشتر نباشد نباید این کار را کرد.

اما این مسایل درباره دزهای بوستر است. تقریبا هیچ اختلاف نظری درباره ضرورت واکسینه شدن کامل در این مرحله و در صورت نیاز و با شاهد بودن کاهش ایمنی بدن، استفاده از دزهای بوستر در آینده وجود ندارد.

چرا کشورهای واکسن زده هنوز دچار همه گیری هستند

همانطور که پیش‌تر اشاره شد، واکسن اکسیر رویین تنی نیست. شما می توانید واکسینه شده اما بازهم مبتلا شوید مساله کاهش چشمگیر این احتمال است. همینطور هرچقدر تعداد افراد واکسینه بیشتر شود تعداد  مشاهده ابتلا میان آن ها بیشتر می شود (احتمال ثابت است اما ضرب این احتمال در مجموعه افراد بیشتر باعث می شود تعداد بیشتری مبتلا را شاهد باشیم.) همزمان در نظر داشته باشید بر اساس آمارهایی که منتشر شده است عمده ابتلاهای تازه به خصوص مواردی که منجر به بستری و فوت شده است، در میان افرادی بوده است که واکسینه نشده بودند.

همین طور این نکته مهمی است که اگرچه واکسیناسیون مهمترین ابزار ما برای مهار همه گیری است اما تنها زمانی کارایی خود را به نمایش می گذارد که آن را در کنار سایر موارد رعایت سلامت در هنگام همه گیری به کار بریم.

اگر شما واکسن زده اید به این معنی نیست که می توانید همه رعایت ها را کنار بگذارید. در این صورت شما نه تنها خود را در خطر قرار داده اید که اثر واکسیناسیون را کاهش می دهید.

همین طور به یاد داشته باشید که ایمنی بدن شما بلافاصله پس از دریافت دز اول شکل نمی گیرد شما برای اینکه ایمنی لازم را به دست بیاورید لازم است پس از تکمیل واکسیناسیون به بدن اجازه تولید پادتن های مورد نظر را بدهید.

واکسیناسیون و اجبار به آن با آزادی فردی مخالف است

البته این بحث ربطی به کارایی واکسن ندارد. اما چون به کرات مطرح می شود باید این نکته را یادآور شد که ما وقتی در جامعه زندگی می کنیم بخشی از آزادی های شخصی خود را فدای قوانین عمومی می کنیم. این آزادی شخصی شما است که ماشین خود را با هر سرعتی در خیابان برانید و از چراغ قرمز رد شوید اما اگر در شهر زندگی می کنید این کار شما عواقبی به همراه دارد.

این آزادی شما است که هر چیزی را که دوست دارید به دست بیاورید و برای خود بردارید اما وقتی در اجتماع زندگی می کنید، نمی توانید دست به دزدی بزنید.

در این باره هم به یاد داشته باشید مساله پیچیده تر از انتخاب شخصی است. وقتی شما واکسن نمی زنید مساله تنها این نیست که خودتان را در معرض خطر بیشتر قرار می دهید بلکه به این معنی است که دیگران را در معرض خطر قرار می دهید. به عبارتی با واکسن نزدن خود آزادی رفتار و فردی و اجتماعی قانونی دیگران را به خطر می اندازید. به همین دلیل طبیعی است که از شما خواسته شود اگر واکسینه نمی شوید، از برخی از امتیازهای اجتماعی مانند شرکت در مراسم عمومی ،کنسرت ها یا حضور در مراکز اجتماع عمومی خودداری کنید.

دوست ندارم

اگرچه هنوز باورش برای من دشوار است اما در بین دیدگاه مخالفان به کرات این عبارت را دیدم و شنیدم. برداشت من این است که این در واقع بازی کلامی است. یعنی فرد دلایلی دارد اما چون حوصله بحث ندارد چنین جمله ای می گوید.

اما در برخی از موارد واقعا به نظر می رسد این دوست نداشتن (حالا هر معنی که دارد نمی دانم) تنها چیزی است که مخالف واکسینه شدن می گوید.

اگر واقعا کسی را می شناسید که صادقانه تنها دلیلش را این مورد اعلام می کند شرط دوستی را به جای آورید و کمکش کنید. کسی که بدون دلیل خودش و دیگران را در معرض خطر جانی و مرگ قرار می دهد و برای این کارش دلیلی ندارد احتمالا دچار مشکلی جدی است. در واقع این یکی از تعاریف کلاسیک اختلال ذهنی است که خود یا افراد دیگر را در معرض تهدید قرار می دهد و در بسیاری از کشورها اگر این گزاره اثبات شود دادگاه می تواند حکم به بستری شدن فرد در بیمارستان روانی دهد.

من امیدوارم کسانی که این استدلال را می آورند واقعا دلیلی در پشت این حرف داشته باشند و تنها برای کوتاه کردن مکالمه به آن استناد کنند.

اعتماد کافی نداریم

متاسفانه حق با شما است. حق دارید که اعتماد به ساختار درمانی و سیاست گذاری کشور نداشته باشید وقتی از ابتدای همه گیری نظام سلامت علیه شفافیت برنامه ریزی کرد، وقتی داده های ابتلا را محدود و با خطای آشکار منتشر کرد، وقتی مانع انتشار آمار فوت شد تا مبادا آمار واقعی ابتلا آشکار شود، وقتی انتشار داده های شهری و استانی را با مساله امنیتی گره زد. وقتی برخلاف هر مدل و هر روند تایید شده ای، اجازه برگزاری مراسم سیاسی و مذهبی داد، به دروغ بارها و بارها از مدیریت خطای خود دفاع و حتی به دروغ آن را نمادی از غرور ملی دانست، وقتی به دروغ از سیل واکسن های کارآمد داخلی گفت و حتی حاضر به انتشار داده های ابتدایی نشد. وقتی بدون اینکه دستورالعملی برای صدور مجوز اضطراری وجود داشته باشد، مجوز اضطراری دو واکسن را صادر کرد که یکی از آن ها هنوز وجود خارجی ندارد و وقتی در برابر انتقاد و درخواست شفافیت، سخنگویان وزارت بهداشت، به فحاشی و بددهنی پرداختند.

حق دارید بی اعتماد باشید وقتی مقام سیاسی ارشد کشور بدون هیچ استناد و داده علمی و از روی تعصبات سیاسی ورود معتبرترین واکسن های جهان را منع کرد و نهادهای بهداشتی به جای مخالفت همه بله قربان گویان به اجرای این حکم پرداختند، حق دارید بی اعتماد باشید وقتی وزیر فعلی بهداشت در رده امضا کنندگان نامه ای است که خواستار عدم ورود واکسن های معتبر شده بود، حق دارید بی اعتماد باشید وقتی افراد علمی که قرار بود اعتبار علمی این روند را بر دوش داشته باشند به دلیل وابستگی های اقتصادی و سیاسی و منفعت طلبی به دروغ پراکنی پرداختند.

حق دارید بی اعتماد باشید وقتی فرمانده ارشد نظامی مستعان را رونمایی کرد و کسی از او پاسخ نخواست. حق دارید بی اعتماد باشید وقتی در انتخاباتی که در اوج همه گیری برگزار شد هیچ نامزدی هیچ برنامه ای برای مهار همه گیری نداشت و هیچ برنامه ای برای همه گیری های آینده ارائه نکرد و حق دارید بی اعتماد باشید وقتی  همه این موارد را می بینید.

از روز اول همه گیری همه کسانی که درگیر این موضوع بودند فریاد برآوردند که مهمترین سرمایه نظام درمانی ایران برای مقابله با این همه گیری این است که شفافیت داشته باشد و اعتماد عمومی را جلب کند. شعار زدگی، سیاست بازی و دروغ گویی چنان پایه های این اعتماد را ویران کرده است که بعید است به این زودی ها ترمیم شود.

اما در نهایت به یاد داشته باشید، تمام این بی اعتمادی به نظام سلامت ایران به این دلیل است که شما نگران سلامت خود و عزیزانتان هستید.

شما می خواهید خود و عزیزانتان سالم باشند و دچار بلای بیماری نشوند.

اگر مدیران سلامت ما چنان تیشه به ریشه اعتماد مردم زده اند که امیدی به ترمیم آن نیست، به اجماع اجتماع علمی جهانی اعتماد کنید.

واکسیناسیون حق من و شما است و فعلا بهترین ابزاری است که در کنار رعایت موارد سلامت همه گیری برای پایان دادن به این زنجیره انتقال فجیع در اختیار داریم.

من در متن بالا سعی کردم کلی ترین شک ها را پاسخ دهم.

این متن به روز خواهد شد و شما می توانید اگر موردی بود که در این متن اشاره نشده بود را در بخش نظرات قرار دهید و من آن را ادامه متن اضافه خواهم کرد.

دیدگاه‌ها

  1. خب وقتی درمان هست چرا واکسن ؟؟
    وقتی درمانش اوایل سال ۹۹ توسط خانم محمد کشف شد ولی متاسفانه وزارت احمق بهداشت درمان ایشون رو رد کرد و باعث این همه مصیبت شد هرچند مشخص است ک چرا درمان ایشون رو رد کردن
    با توضیح علمی ، گام ب گام توضیح دادن اینجوریه جریان ویروس و ب راحتی میشه مهارش کرد ولی کسی چیزی گفت ازش ؟؟ ن چون رسانه ها فاسدن اینو همه می‌دونن وقتی درمان قطعی هست چرا واکسن 🙂
    ما ۲ ساله از پیشگیری اصولی ایشون استفاده میکنیم و خوشبختانه اون ترسی ک رسانه ها انتقال دادن با کمک ایشون از بین رفت و زندگی راحتی رو سپری کردیم .

    ویروس برای فعالیت تو بدن به ۳ فاکتور
    Ace2
    Furin
    TMPRSS2
    نیاز داره و ایشون با توضیح علمی و دقیق و با تحقیقاتی ک‌ کردن با کشف مواد طبیعی موجود تونستن این ۳ فاکتور رو مهار کنن وقتی این ۳ فاکتور مهار شد ویروس دقیقا میخواد چیکار کنه :)) حالا بماند درمانش وقتی ک دچارش شدی و راحت میشه درمان کرد …

    بنظرم هنوز نفهمیدین کرونا و واکسن همش سیاست پشتش بوده

      1. درمانهای زیاد و اثر بخشی برای کرونا وجود داره، اما نفع وزارت بهداشت در اون نیست که حتی مقاله ای در این باره چاپ بشه و اجازه تحقیقات گسترده به دروهای کم خطر گیاهی داده نمیشه. لطفا در مورد مجوز آزمایش رمدسیویر و فاویپراویر و… با این همه عوارض و عدم جواز داروهای گیاهی با کمترین عوارض توضیح بدین. لطفا توضیح بدین که بیماران دم مرگ با فرض اثر بخشی داروهای مذکور و تجویز پزشک چرا باید چند ده میلیون هزینه کنن و دولت کاری نداره اما واکسن رو مجانی به مردمی میده که سالم هستن. لطفا توضیح بفرمایید که چین با یک و نیم میلیارد جمعیت هنوز تعداد مبتلاهاش به صد هزار نرسیده. چرا به حرف پزشکانی که که میگن نباید واکسن برای عموم بلکه باید برای جمعیت محدود هدف تزریق بشه در غیر این صورت باعث جهشهای متعدد میشه گوش نمیدن؟ این نمونه از تعداد زیادی سوال در ذهن بنده هست که پاسخی براشون نداره.

      2. خدمت شما https://fa.irct.ir/trial/51482/pdf و اجرای موفقیت آمیز آن در سیرجان http://sirums.ac.ir/fa/about/20-news/362-project1 .
        متاسفانه با اینکه درمان ایشون جواب داد وزارت بهداشت مخالفت کرد و بشدت ایشون رو در رسانه تحقیر کردن .
        بگذریم حالا ، ایشون فقط از طریق پیجشون ( https://www.instagram.com/cancer.nutrition ) نحوه پیشگیری رو توضیح میدن ، من نمیدونم دیدگاه شما به چ صورت هست شاید بگید ایشون هم مثل دیگر پزشکان مجازی دنبال معروف شدن هست ولی بهتون اطمینان میدم ک اینطور نیست با مطالعه پست هایی ک قرار دادن کاملا متوجه عرض بنده میشید . از کشورهای مختلف هم پیشنهاد داشتن ولی بازهم موندن و متاسفانه جز تحقیر چیزی نصیب ایشون نشد . کلا این کشور همینجوری هست ، هرکی ک خوبه رو زمین میزنن و نمیزارن رشد کنه …

        1. ممنون. فارغ از اینکه در مورد کار ایشان نقد جدی و علمی وجود دارد اما فرض کنیم درست باشد. ادعای اینکه چون درمانی داریم پس نباید پیش گیری کنیم خطرناکه. ما اگر دستمون بشکنه راه درمان داریم اما این به معنی این نیست که جلوی شکستگی دست را نگیریم . این داستان واکسن برای پیشگیری است

          1. بزرگوار فک کنم بد متوجه شدید . ایشون هم درمان و هم پیشگیری داشتن و هر بار با جهش ویروس این پروتکل صحیح ایشون تغییر میکرد و کسانی هم از پیشگیری ایشون استفاده کردن هیچ مشکلی پیش نیومده براشون . دارم بهتون میگم ایشون علمی توضیح داده قضیه رو بعد شما میگید پیشگیری نیست و فلانه
            چرا خودتونو گول میزنید الکی ، شما هی گیر دادین ب واکسن که معلوم نیس در دراز مدت چ اثراتی میزاره وقتی هم پیشگیری و هم درمان اصولی اون وجود داره بدون هیچ عوارضی شما چطور میگید واکسن پیشگیری میکنه .
            پیشگیری صحیح و اصولی تا اخر عمر بهتره یا واکسنی ک قراره هر ۶ ماه بزنی و اثراتش نامعلومه ؟؟؟

        2. از کشورهای مختلف پیشنهاد داشتن و می‌تونستن برن و درمانشون رو ثبت جهانی کنن و مردم ایران و جهان رو نجات بدن و جایزه‌ی نوبل بگیرن و افتخاری برای کشور باشن، ولی لابد حس وطن‌پرستی‌شون ایجاب کرد که بمونن و همه‌چیز رو از طریق یک پیج اینستاگرام به دست ما برسونن، نه؟ اجازه بدید این داستان کودکانه و تکراری رو باور نکنیم و بگذاریم به حساب این که ایشون یک دروغگوست که اگر توی هر کشور دیگری بود به جرم کلاهبرداری دستگیر می‌شد؛ برای همینم مونده ایران تا هر دروغی رو تحویل ملت بده و کسی کاری به کارش نداشته باشه!

          1. مثل اینکه شما تو باغ نیستین . بزرگوار بحث کرونا و واکسن یک بحث سیاسی هست و یک قدرت بزرگ پشتش هست اینو ک دیگه باید متوجه شده باشید تا الان .
            فرمایش شما درست میتونست بره کلا همین کارا رو انجام بده ولی وقتی طرف میدونه اگه من این کارو بکنم قطعا نابودشون میکنن و از زندگی محروم میشم چرا باید این کارو بکنه ، خودشون هیچ شرکت دارویی نبود ک از ایشون پشتیبانی کنه تا درمانشو عملی کنه چون میدونن اگه انجام بدن نابود میشن و دلیلش هم فقط و فقط این بازی کثیف کرونا هست ، اصن تنها ایشون نیستن خیلی محققان دیگه هستن این تحقیقات رو انجام دادن ولی چرا صداشون در نمیاد چون دولت ها نمی زارن . فقط مجبورن داخل انجمن های مختلف این کارو انجام بدن و فقط خودشون باشن . نزدیک چند نفر بودن ک میخواستن در مورد کرونا تحقیق کنن و به نتایج جالبی هم رسیدن ولی سریعا حذف شدن خبراش هست میتونید سرج کنید

            واقعا تعجب میکنم شما چطور این حرفا دروغه . ینی واقعا هنوز نفهمیدین کل قضیه کرونا فقط ی بازی بوده
            دارید میگید داره دروغ میگه باید دستگیر میشد خب عزیز من پشت صحبتهای ایشون علم هست اگر نبود حرف شما درست ولی وقتی کسانی ک از پروتکل پیشگیری و درمان ایشون ک علمی هم بوده استفاده کردن و مشکلی پیش نیومده و چرا باید بهش گفت دروغگو ؟؟؟

            خودتون ی ذره فکر کنید

          2. علم روند مشخصی دارد. وقتی داده های شما تایید نمی شوند، در هیچ ژورنال معتبری چاپ و بازتولید نمی شود شما نمی توانید نتیجه بگیرید که روند علمی بوده است. ضمن اینکه استدلال همه بازی دارند می کنند و ایشان راه حل را دارد و هیچ کسی جوابش را نمی دهد، یکی از استدلال های قدیمی مدافعان شبه علم است که وقتی نتایج کارشان یا تفکراتشان با نقد مواجه می شوند خودرا قربانی سیستم مخوف پشت پرده معرفی می کنند.

        3. مقاله اول که اشاره کردید طرح آزمون بالینی این درمان است و نه نتیجه آن . بخش دوم خبر اجرای فاز قبلی و محدود طرح است و نه مقاله نتایج آن

  2. زحمت کشیده بودید اما تقریبا هیچکدام از پاسخهای شما پایه علمی نداشتند و دقیقا دیدگاه شخصی شما و دوستانتان بود. بنابراین شما هم می‌بایست به دیدگاه افرادی که نمیخواهند واکسن بزنند احترام بگذارید. این مثال نخ نمای رد شدن از چراغ قرمز و زندگی اجتماعی را هم مدام تکرار نکنید. آنجا قانون مکتوب اجتماعی وجود دارد و اینجا هیچ قانون مکتوب و مصوب در مجلس نمایندگان وجود ندارد و فقط تحمیل است و زور و اجبار. این‌ها کاملا متفاوتند. تقریبا هیچکدام از پاسخها قانع کننده نبودند

  3. مرسی پوریای عزیز. متن بسیار مفیدیه و امیدوارم دست به دست بچرخه و اثرگذار باشه. یکی از مشکلات بزرگی که هست همین برخورد از برج عاج با مردمیه که کمتر از موضوع می‌دونن و یا سوالاتی دارن یا تحت تاثیر کرور کرور تبلیغ و ضدمحتوایی که در شبکه‌های اجتماعی می‌بینن به دانش و دستاوردهاش شک می‌کنن.

  4. واقعا مقاله ی بسیار جامع و کاربردی (کاربردی از لحاظ توانایی قانع کردن هر ذهن مخالف واکسن )؛واضح است که برای تدوین و نگارش زحمات زیادی متحمل شده ای، دست مریزاد خداقوت

  5. در مورد ایلومیناتیها و فراماسون ها همینکه عامه مردم از جمله خود شما اونها رو مسخره می پندارید، یعنی اینکه کار خودشونو بلدن. وقتی در این حجم عظیم فعالیت میکنن، درز اطلاعات اجتناب ناپذیره اما با کار رسانه ای قوی و گسترده افکار مردم رو سمتی که میخوان میبرن.

  6. سالانه حدود ده میلیون نفر بر اثر گرسنگی میمیرند
    این رقم مرگ و میر فقط در یک سال معادل دوبرابر مرگ و میر کرونا از ابتدای شیوعش تا به الان بوده.
    چقدر واسه خودتون بزرگش کردین؟ اونقدر که باور کردین کرونا کشنده ترین ویروس و علت مرگ در تاریخ بشریت بوده
    در این حد رسانه میتونه عوام الناسی چون شما رو بفریبه
    حالا به من بگین سازمان جهانی بهداشت و سازمان مللتون کجان؟
    چرا واکسن گرسنگی که یه تیکه نون سادس پخش نمیشه؟
    چرا از این مرگ و میر ناشی از گرسنگی کسی حرف نمیزنه؟
    مزخرفات تدافعیتون نسبت به واکسن این رو هم میتونه توجیه کنه؟
    باشه واکسن اصلا هدیه خدا به شما احمق هاست. برین واکسن بزنین تا از هر بیماری مصون باشین. برین ده تا ده تا واکسن بزنین
    اونقدر رد‌کردن واکسن ساده و بچگانه است که واقعا دلیل نمیبینم ادعاهای مزخرفتون رو بخوام رد کنم دونه دونه. اگه قراره ۱۰۰ درصد مصون بشین چرا دنبال واکسینه کردن بقیه این و به بقیه خرده میگیرین؟
    اگه صدرصد مصون نمیشین چرا واکسن میزنین؟
    چرا هیچوقت از تقویت سیستم ایمنی حرف نمیزنین؟
    برین حالا تو اتاق فکرتون زور بزنین ببینیم دوباره چه چرت و پرتی میخواین تحویل بدین “فداییان واکسن ناجی بشریت”

    1. خوب دلیل این نظر شما همین است که نوشتید که حتی متن را نخواندید. در متن اشاره شده است که هیچ واکسن و دارویی کارایی صد در صد ندارد.
      گرسنگی، تصادفات جاده ای، خود کشی، قتل با اسلحه همه و همه انسان ها را می کشند. اما این چه ربطی به ناکارآمدی واکسن در مورد خاص بیماری عفونی ویروسی دارد؟
      طبیعتا من واکسن زده ام و هفته آینده هم واکسن فصلی آنفلونزا را خواهم زد.

      1. چرا در مدتی که اخبار کارایی با درصد بالای واکسن تازه‌ساز توسط خبرنگاران علم و پهره های پزشکی با هیجان و قطعیت بازنشر داده می شد کمتر کسی به این فکر افتاد که این باور صد درصدی را از اذهان بزداید؟ باورش آسان نیست اما علم در این ماجرا مانند سیاست مداران عمل کرد و نتیجه آن ایجاد تردید های جدی و جدید بود‌ کاری که بعضی از مبلغان علم کردند نتیجه منفی در پی داشت. غرور علمی یا عدم صداقت علمی در این دو سال به آشکارا دیده می شود.

  7. من واقعا از همه این عزیزان تعجب می کنم وقتی که توسل به ائمه اطهار و امامان هست واکسن چرا؟

    این رو یادت رفت بگی در موردش

  8. یا خود خدا اینا دیگه چه نظراتیه هر روز ام هایی زیادی توی دنیا بخاطر این افکار مسخره میمیرن جون آد م ها اینقد بی ارزشه که دست از افکار کثیفتون بر نمیدارید…..فقط دعا میکنم یا هدایت بشید یا بمیرید….

  9. ممنون جناب ناظمی هم بابت نگارش این مقاله هم بابت تحمل افراد غیرعلمی سخیف و کوته فکر.
    البته که افراد کوته فکر مختص به جغرافیای خاصی نیستن و سادگی استفاده از اینترنت باعث شده خرافه پرستان از تمام نقاط زمین باهم ارتباط برقرار کنن و جلوه بیشتری پیدا کنند.
    حتی اگه واکسن نقص و ایرادی داره باید با گسترش و تست بیشتر مورد آزمایش واقع بشه و ایرادش رفع بشه.
    اگه سالها پیش همین اتفاق برای آبله فلج اطفال سرخک و… نیوفتاده بود همچنان درگیر این بیماری ها بودیم.خرافه پرستانی بودند که از ترس عدم تسلط جن از زدن واکسن سرباز زدند.ولی منطق یا زور اکثریت باعث شد اکثر مردم واکسینه شوند.
    با وجود سختی باید به ای قشر کم خرد و بی منطق عادت کرد خواه به جن اعتقاد دارند یا به زمین تخت یا جنبش عدم واکسن

    1. به نظرم منابع معتبر را بشناسید. نه سناتور رند پاول که به مخالفت با بدیهیات علم مشهور است منبع خوبی است و نه این وب سایت راست افراطی که تمام معروفیتش به تقطیع ویدیو ها و دیس اینفو است

  10. با سلام خدمت فرهیخته‌ی گرامی؛

    دراین نوشته بر اساس مواردی که با کمک مخاطبان جمع آوری کردم سعی کرده ام به برخی از سوال ها درباره شک در واکسیناسیون بر اساس نظر اجتماع “علمی” پاسخ دهم.

    کجای مقاله‌تان علمی بود؟
    نه آمار و ارقام، نه عدد و نمودار، نه فرمول و محاسبه‌ای نه…. نه….
    مقاله‌ی شما، از اساس جنبه‌ی علمی نداشت.

    زیرا یک مقاله‌ی علمی به دنبال پاسخ‌گویی به فرضیات مخالفین در “اثبات عدم” یک موضوع نیست، بلکه به دنبال “اثبات وجود” یک موضوع است….
    پس بنابراین، جنابعالی از اساس، حتی Base و مبنای یک مقاله‌ی علمی‌رو رعایت نکردین!

    شما کاری به مخالفین نداشته باشین!
    بیایین اثربخشی واکسنارو بر اساس برند واکسن، کشور سازنده، اصل یا تحت لیسانس بودن، سال ساخت و… و بر اساس آمارهای قابل استناد؛ اثبات کنین!
    اگر می‌تونین!

    اگر خواستین، تک‌تک مواردی که بیان کردین‌رو رد کنم براتون!
    .

    1. ممنون که مطالعه کردید.
      من مطلب برای ژورنال علمی ننوشتم. سوال ها را تحقیق کردم و با افراد مختلف صحبت کردم و نظر آن ها را برای مخاطب و به زبان ساده نوشتم.
      ۲- درباره کارایی واکسن ها پیش تر نوشتم و بقیه هم نوشتن و همه مدارک منتشر شده و در دسترس است. من قصد اثبات ندارم. قصدم پاسخ به سوال های اشتباهی است که بیشتر تحت تاثیر القائات شبه علمی در جامعه رواج یافته است.

  11. ? انسانیتم‌ آرزوست/سزای سوءاستفاده از شرایط کرونایی

    ?توییت “مهدی کشت‌دار” مدیرعامل خبرگزاری قوه قضائیه درباره دادگاه کلاهبرداران واکسیناسیونی:

    ?کارمند خدمات بیمارستانی در کرج، ویال خالی ۱۰ دُزی واکسن کرونا را از توی سطل آشغال برمی‌داشته و دونه‌ای ۱۳ میلیون به زرنگ‌تر از خودش می‌فروخته!

    ?نفر دوم ویال را با آب مقطر و متوکاربامول پر می‌کرده و ۴۵ میلیون می‌فروخته!

    ?یکی دیگه نفری ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تومن می‌گرفته مثلا واکسن تزریق می‌کرده!

    ☑️ @Masaf

  12. یکی از سوالات اینه
    وقتی یه نفر به کوید مبتلا شده و آنتی بادی داره چرا باید واکسن بزنه؟

    1. سلام…سطح انتی بادی در خون به مرور زمان کاهش پیدا میکنه و سلول های به اصطلاح خاطره تعداشون کم میشه…برای همین در دو دوز تزریق صورت میگیره و حتی بحث دوز سوم نیز مطرح هستش…یکم مطالعه درباره چگونگی عملکرد سیستم ایمنی به راحتی میتونه به شما کمک کنه

  13. سلام آقای ناظمی. به طور کلی متن مفید و جامعی بود و خیلی از خواندنش لذت بردم. فقط دو نکته: اول، چرا رهبر کشور باید به آمریکا اعتماد کند وقتی انواع و اقسام تحریم های هوشمند و غیرهوشمند نه فقط نظام حاکم بلکه دقیقا زندگی ما «انسان»های معمولی را هدف گرفته؟ دوم، کاش فرض اول را می دادید معین عمرانی جواب بدهد. البته قصد بی احترامی ندارم فقط همین جوری یاد دانستنیها افتادم. نمی دانم چرا.

    1. ممنون . در مورد اول هیچ دلیلی ندارد که هیچ کس به رهبران سیاسی در موضوع علمی اعتماد کند. این حرف کاملا درستی است. همان زمان هم فکر می کنم نوشتم نقد به سخنان رهبری این بود که کاش ایشان می گفت، هر واکسنی چه داخلی چه خارجی باید بررسی دقیق شود و پس از اطمینان به کارایی اش مجوز بگیرد.
      بحث بر سر اعتماد به آمریکا نیست بلکه بحث اجتماع علمی جهانی است

  14. نکته جامانده کامنت قبلی: تحقیق خیلی خوبی کردید. اغلب این سوال ها و ابهام را بارها از گوشه و کنار (از جمله به طور مکرر از بعضی اعضای خانواده) شنیده ام. پاسخ هایتان هم مفید و دقیق است. واقعا تشکر می کنم.

  15. با دلایلی که در قسمت «اعتماد کافی نداریم» به آنها اشاره کردید آیا حماقت نیست به طرح واکسناسیون حکومتی اعتماد کنیم که این همه خطا مرتکب شده؟ حتی اگه فایزر هم بزنن باید شک کرد… من و خیلی‌های دیگه با واکسن مشکل نداریم. با هر واکسنی که جمهوری اسلامی پخش و توزیعش می‌کنه مشکل داریم.

  16. ضعیف‌ترین مقاله‌ای بود که از پوریا ناظمی خواندم. تصور می‌کنم از جمهوری اسلامی پول گرفتید تا حرف آنها رو بنویسید

  17. این مقاله کاملا مغرضانه است و بی‌طرفی را نقض کرده است، چرا؟ چون موضوعی که نویسنده رو ترغیب کرده برای مقاله این است:
    «چگونه ثابت کنم که واکسن زدن موثر است؟»
    در صورتی که مقاله بی‌طرف، با این موضوعیت باید نوشته شود:
    «آیا واقعا واکسن زدن موثر است؟»
    نکته جالب‌تر اینه که نویسنده رشته تحصیلیش «ریاضیات محض» هست ولی با اعتماد به نفس خیلی بالا مقالات علمی رو رد و تایید می‌کند :))
    در کل بحث زدن واکسن یک چیز است. بحث اجبار به زدن واکسن چیز دیگری است. اگر شما انسانیت و این موضوعاتی که برای جبهه گرفتید براتون مهم هست یک مقاله «بی‌طرف» بنویسید راجع به اجبار به واکسیناسیون!
    در انتها شما متعلق به نظام هستید؟‌ برای نظام کار می‌کنید؟‌ رگ اقتصادی دارید در نظام؟ یا در واکسیناسیون اشتراک منافع دارید؟ برای نوشتن مقاله از شخص یا سازمانی پولی دریافت کرده‌اید؟

دیدگاهتان را بنویسید

*

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.