نورالینک اعلام کرده است که مجوز تحقیقات انسانی برای تراشه مغزی خود را دریافت کرده است اما این شرکت تنها یکی از بازیکنان این عرصه است.

امروز (۲۶ می / ۵ خرداد ۱۴۰۲) ایلان ماسک، با بازنشر توییتی اعلام کرد که یکی از شرکت‌های زیرمجموعه وی، نورالینک موفق شده است مجوز سازمان نظارت بر دارو و غذای ایالات‌متحده برای آغاز کارآزمایی بالینی تراشه‌های مغزی این شرکت را دریافت کند.

این موفقیت قابل‌توجهی برای شرکت نورالینک به شمار می‌رود. دو سال پیش این شرکت درخواست مجوز برای آغاز کارآزمایی بالینی را به FDA ارائه داده بود اما این نهاد نظارتی به دلیل نگرانی‌های جدی در مورد امنیت این تراشه از صدور مجوز آزمون بالینی خودداری کرده بود.

نورالینک یکی از شرکت‌های فناوری زیرمجموعه مدیریت ایلان ماسک است. این شرکت چند ماه پیش با نشان دادن آزمایشی بر روی یک میمون که به کمک این تراشه می‌توانست بدون استفاده از دست با صفحه تصویر تعامل برقرار کند به صدر خبرها آمده بود و حالا به نظر می‌رسد آزمایش بخش انسانی آن به‌زودی آغاز شود.

FDA بر اساس روند کاری خود به‌طور مستقل این مجوز را منتشر نکرده است اما در پاسخ به خبرگزاری‌ها، اعلام کرده است که در جریان انتشار این خبر از سوی نورالینک قرار دارد.

این طرح دربردارنده دو مؤلفه خواهد بود. مؤلفه اول عمل جراحی رباتیکی است که تراشه را در مغز قرار خواهد داد و بخش دوم خود تراشه است که باهدف ایجاد ارتباط واسطه میان مغز و ماشین طراحی شده است.

هنوز معلوم نیست که این مجوز چه ابعادی از آزمایش‌های انسانی را شامل می‌شود و همین‌طور زمان آغاز آن نیز مشخص نیست اگرچه بر اساس فراخوان شرکت نورالینک به نظر می‌رسد در گام اول این تراشه برای افرادی که دارای ناتوانی‌های فیزیکی مانند مشکلات حرکتی یا بینایی هستند مورد آزمون قرار خواهد گرفت.

چنانچه این مجوز شامل استفاده از تراشه هم شود احتمالاً به این معنی است که FDA  احتمالاً پاسخ بخشی از نگرانی‌های اولیه‌اش درباره این فناوری را دریافت کرده است. ازجمله این نگرانی‌ها استفاده از باتری‌های لیتیومی در این تراشه، امکان بروز مسمومیت، ایجاد حرارت آسیب‌رسان و همین‌طور خطر آسیب به بافت مغزی هنگام خارج کردن تراشه بود.

نورالینک نخستین نهادی نیست که در زمینه تراشه‌های مغزی تحقیق می‌کند اما با توجه به توان بالای تبلیغاتی مجموعه مدیریت ایلان ماسک توجه‌های بیشتری را به خود جلب می‌کند.

تا همین‌الان شرکت‌های تجاری دیگری ازجمله نروتک و سینکرو، مجوزهای آزمون بالینی انسانی را در اختیار دارند و حداقل بر روی ۴۲ نفر این تراشه‌های آزمایشی نصب‌شده است که در برخی از موارد با موفقیت جدی و چشمگیری همراه بوده است.

تفاوت عمده نورالینک با نمونه‌های قبلی و بر اساس ادعای مهندسان آن این است که این شرکت قصد دارد تراشه‌ها را به روشی تهاجمی‌تر و همین‌طور با استفاده از توان پهنای باند بیشتری ایجاد کند که کاربرد آن فراتر از روش‌های درمانی شامل فرآیندهای افزایش توانایی افراد نیز بشود.

درصورتی‌که مجوز آزمون بالینی صادرشده مجوز فاز – ۱ انسانی باشد به این معنی است که در این مرحله آزمایش‌ها بیش از اینکه بر کارایی ابزار تمرکز داشته باشد به‌صورت محدود و برای نشان دادن ایمنی آن باید صورت بگیرد.

جامعه علمی به دلایل تاریخی با کمی تردید به نورالینک نگاه می‌کند.

در سال‌های اخیر برخی از شرکت‌های فناوری تا سیس شده بر اساس فضای معروف به استارت آپ‌ها و فرهنگ جذب سرمایه رایج در سیلیکون ولی، در حوزه فناوری زیستی با رسوایی‌های بزرگ همراه شده‌اند.

داستان شرکت ترانوس و بانی آن الیزابت هولمز که ادعا می‌کرد قصد دارد آزمایش خون کامل انسانی را به‌صورت پرتابل و فشرده در یک دستگاه ساده انجام دهد و موفق شده بود حامیان بسیار بزرگی را کسب کند نمونه‌ای از این موارد است.

برای اطلاع بیشتر درباره داستان الیزابت هولمز و شرکت ترانوس می توانید مستند The Inventor: Out for Blood in Silicon Valley یا سریال تلویزیونی DropOut را تماشا کنید.

این شرکت توانسته بود مجوز موقت FDA  برای یکی از آزمایش‌های خود را دریافت کند و آن را به‌عنوان تائید کامل این فناوری از سوی FDA تبلیغ کرده بود.

الیزابت هولمز درنهایت به دلیل فریب محکوم شناخته و به زندان محکوم شد.

این نگرانی‌ها به‌خصوص در مورد ادعاهای شرکت‌های زیرمجموعه ایلان ماسک با جدیت بیشتری همراه است. در حال حاضر کمیته پزشکان در دفاع از پزشکی مسئولانه (Physician committee for responsible medicine) که نهادی غیرانتفاعی و مدافع عدم آزار حیوانات در آزمایش‌های پزشکی است خواستار نظارت دقیق‌تر بر عملکرد شرکت نورالینک شده است.

همین‌طور سازمان کشاورزی و دامداری ایالات‌متحده در حال انجام تحقیقاتی درباره ادعاهای مربوط به آزار حیوانات (فراتر از پروتکل‌های آزمایشی) در آزمایش حیوانی نورالینک است.

فراتر از نورالینک

روز گذشته نیویورک تایمز گزارشی از پژوهشی منتشر کرد که نتایج آن روز چهارشنبه  در مجله نیچر منتشرشده بود و نمونه درخشانی از کاربردهای چنین تراشه‌هایی بود.

این تحقیق در مورد شخصی به نام گرت-جان اوسکام صورت گرفته بود. او در سال ۲۰۱۱ و زمانی که در چین بود در بک حادثه موتورسواری آسیب دید و از ناحیه کمر به پایین فلج شد.

تیمی تحقیقاتی در سوئیس با نصب ایمپلنت یا تراشه‌ای درون مغز وی موفق شدند میان مغز وی و اعصاب ستون فقرات وی پل بزنند و اکنون این فرد می‌تواند با کمک عصا و پس از ۱۲ سال راه برود.

چشم‌انداز وسیعی از کاربردهای چنین تراشه‌هایی وجود دارد.

مهم‌ترین کسانی که می‌توانند از توسعه این فناوری در بخش درمانی سود ببرند کسانی است که به دلیل حادثه دچار آسیب‌های نخاعی شده‌اند. همچنین بیماران مبتلابه عارضه‌های عصبی پیش روند که قدرت تکلم خود را ازدست‌داده‌اند می‌توانند با کمک چنین ابزارهایی ارتباط مستقیمی با ماشین برقرار کنند.

شرکتی مانند نورالینک پیشنهاد تقویت توانایی‌های انسان در فراسوی مرز روش‌های درمانی را مطرح کرده است. اتفاقی که اگر به شکل امنی به عرصه اجرا دربیاید می‌تواند چشم‌انداز وسیعی از کاربردهای مفید و خطرناک به همراه داشته باشد و قطعاً به همراه خود بحث‌های وسیعی از حوزه اخلاق، حریم شخصی و حقوق را مطرح خواهد کرد.

یکی دیگر از چشم‌اندازهای آینده (دور) چنین ابزارهایی اتصال آن‌ها به ساختارهای هوشمند دیگر و ازجمله اینترنت اشیا است که می‌تواند فکر و داستان شهرهای هوشمند و تعاملی با مردم را به واقعیت بدل کند.

نکته مهم که در این مرحله باید به آن توجه کرد این است که همه این موارد در مرحله آزمایشی قرار دارند و به‌صورت موردی در حال آزمایش هستند. در حال حاضر این تراشه‌ها به‌صورت عمومی و رایج در بازار عرضه نشده‌اند و اگرچه امیدهای زیادی وجود دارد که با تحقیق فاز بالینی برخی از آن‌ها برای درمان‌های وسیع عمومی ساخته و در اختیار مردم قرار گیرند اما اکنون چنین درمان‌هایی برای همگان در دست نیست.