اگر امروز درمقابل استفاده ابزار فناوری عمومی به عنوان ابزار کشتار، موضع نگیریم باید به یاد داشته باشیم فردا، نمی توانیم بنشینیم و بر سر سیاهیهای فناوری نوحه سرایی کنیم.
مهم نیست طرفدار کدام سوی درگیری باشید، مهم نیست چقدر برای طرف مقابل حق زندگی قائل باشید یا او را در مقام تجسم شر مطلق فرو کاهیده باشید، مواردی هست که باید ایستاد و گفت مهم نیست تو فرشته باشی یا شیطان عملی که انجام میدهی شیطانی است.
موج تازه استفاده از وسایل و ابزارهای فناوری، از جمله پیجر، موبایل و بیسیم و ابزارهای مشابه، که تاکنون دو موج آن علیه لبنان صورت گرفته است و اگرچه همه میدانند محصول عملیات اسراییل است اما مانند دفعات قبل این کشور درباره آن سکوت اختیار میکند، بیشتر باز کردن دروازهای است که همه این سالها به آن هشدار داده میشد.
اسراییل پیشتر هم دست به چنین سوءاستفادههایی زده بود و البته که تنها نیست. جنگ سایبری، تلاش برای از کار انداختن توان دفاعی طرف مقابل و یا استفاده از روشهای رهگیری و شناسایی و شنود روشی قدیمی است که نمیتوان انتظار داشت در عصر دیجیتال شتاب بیشتری نگرفته باشد.
همینطور استفاده از فناوری بالا برای استفاده از کاربردهای دفاعی مانند گنبد آهنی، یا موارد تهاجمی مانند پهپاد ها یا افزایش دقت موشک و توپخانه، متأسفانه روندی است که گریزی از آن نیست.
اما همانطور که بین مسموم کردن یک شخص مخالف از سوی نیروی دشمنش (با همه بحثهای اخلاقی که درباره این روند وجود دارد) با مسموم کردن ذخیره آب یک شهر با هدف کشتن همان یک نفر و بدون توجه به آثاری که بر بقیه میگذارد فرق است، همانطور که بین محاصره محل زندگی تعدادی از شورشیان برای وادار کردن به تسلیم آنها با گرسنگی دادن به میلیونها نفر فرق وجود دارد، بین رهیابی و استفاده از ابزارهای فناوری برای اهداف نظامی – با همه کراهتی که دارد و درجایی دیگر باید بهطور مشخص و مستقل درباره آن و خطراتش صحبت کرد – با چنین رفتار بیمهابا و فلهای در تبدیل کردن ابزار ارتباطی به ابزار کشتار تفاوت وجود دارد.
در عصری که حق دسترسی به فناوری ارتباطی به کمک ابزارهای دیجیتال، را نمیتوان از حقوق بشر جدا کرد و گاهی آن را برای جامعه همارز و معادل حق دسترسی به آب، هوا و غذا میدانند، اینچنین رفتارهایی فرقی با همان مسموم کردن ذخایر آب و غذا ندارد.
زمانی که اسراییل پروژه استاکس نت را علیه بخشی از برنامه هستهای ایران صورت داد، در مقالهای نوشتم فارغ از اینکه چه نظری نسبت به برنامه هستهای ایران و موضع اسراییل داشته باشیم، این نوع هک کور، خطرناک است. این کار میتواند بهسرعت بخشهایی دیگر را مورد آسیب قرار دهد یا باعث درخطر قرار گرفتن مردم عادی شود.
دستکاری و انفجار فلهای ابزارهای ارتباطی که بر اساس گزارشهای موجود نهتنها اهداف احتمالی این عملیات که تعداد زیادی از شهروندان غیرنظامی را کشته و زخمی کرده است، باز کردن دریچهای است که بهخصوص با شرایط فعلی دنیا و سکوت آنها که نباید در برابر آن سکوت کنند، مسیر فاجعه انسانی را به همراه میآورد.
قدم بعدی چیست؟ اگر دولتی برای مثال متوجه شود که یکی از دشمنانش از ضربانساز قلب استفاده میکند میتواند به خود اجازه دهد با هک یک سری از آنها که مدل مشابهی دارند دست به هک عمومی آن بزند و تعدادی را همزمان از بین ببرد به این بهانه که هدف ارزش این تعداد تلفات جنبی را داشته است؟ یا اینکه چرا باید یک دشمن از همان ضربان سازی استفاده کند که مردم عادی استفاده میکنند و پشت این ابزار پنهان شود؟
نکته مهم استفاده این روند از سوی اسراییل و سکوت در برابر آن به معنی ایجاد مجوز اخلاقی از سوی همه برای استفاده از روند مشابه است.
اگر فردا گروهی مخالف این دولت یا هر دولت دیگری دست به هک زیرساختهایی مانند شبکه برق و آب یا مخابرات زدند، ابزارهای مخابراتی شهروندان رقیب را هدف قراردادند، آیا میتوان به آنها ایرادی بنیادی گرفت؟
پیشترها تفاوتی بین طرفین خیر و شر یک داستان وجود داشت، دست زدن به رفتارهای غیراخلاقی و محکوم و پرخطر کار طرف شر بود و طرف خیر بدون آنکه دستش را به آن روشها آلوده کند با انبوهی از روشهای دیگر نشان میداد بین یکنهاد موجه و نهاد وحشتآفرین تفاوت ماهیتی وجود دارد. اکنون این تفاوت از بین رفته است و اسراییل نقشی مهم در محو کردن این خط بازی میکند.
بماند که فارغ از اینکه چقدر اینچنین نفوذها، دستکاریها و هکهایی به مشکل ساختاری امنیتی برگردد اما کشورهای خودکامه بیشتر و بیشتر آن را بهانهای برای قطع دسترسی مردم به جریان آزاد اطلاعات و داده میکنند.
اگر امروز جلوی این روند گرفته نشود، فقط به یاد داشته باشیم آنچه اتفاق خواهد افتاد همه ما و شما در هر جای جهان باشید را دامنگیر خواهد کرد و اگر این اتفاق افتاد به یاد داشته باشیم که آن را ناشی از اثرات شر فناوری ندانیم.
بسیار تامل برانگیز بود.. در توجه به جزییات و نتایج احتمالی که به همراه خواهد داشت ، بینظیر هستید