گزارشی از خبرهایی که امروز به نظرم قابل توجه آمد – ۲۷ آبان ۱۴۰۳
درگذشت توماس کورتز، خالق زبان برنامه‌نویسی BASIC
توماس کورتز، دانشمند کامپیوتر و یکی از خالقان زبان برنامه‌نویسی BASIC، در سن ۹۶ سالگی درگذشت. او در سال ۱۹۶۴ به همراه جان کمنی در کالج دارتموث، زبان BASIC را توسعه دادند تا برنامه‌نویسی را برای دانشجویان و افراد غیرمتخصص قابل دسترس‌تر کنند. این زبان به دلیل سادگی و کاربرپسندی، به سرعت محبوبیت یافت و نقش مهمی در گسترش استفاده از کامپیوترها در آموزش و صنعت ایفا کرد.
کورتز در ۲۲ فوریه ۱۹۲۸ در اوهایو متولد شد و در دانشگاه اوبرلین تحصیل کرد. او در سال ۱۹۵۶ به کالج دارتموث پیوست و در آنجا به تدریس ریاضیات و علوم کامپیوتر پرداخت. در دهه ۱۹۶۰، او و کمنی با هدف ایجاد زبانی ساده و تعاملی برای آموزش برنامه‌نویسی به دانشجویان، زبان BASIC را طراحی کردند. این زبان به سرعت در دانشگاه‌ها و مدارس مورد استفاده قرار گرفت و به یکی از پایه‌های آموزش برنامه‌نویسی تبدیل شد.
زبان BASIC با ظهور کامپیوترهای شخصی در دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، به یکی از محبوب‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی تبدیل شد. نسخه‌های مختلفی از این زبان برای سیستم‌های مختلف توسعه یافت و بسیاری از برنامه‌نویسان حرفه‌ای و آماتور، اولین تجربه برنامه‌نویسی خود را با BASIC آغاز کردند.
کورتز علاوه بر توسعه BASIC، در زمینه‌های مختلف علوم کامپیوتر فعالیت داشت و مقالات متعددی در این حوزه منتشر کرد. او تا زمان بازنشستگی در سال ۱۹۹۳، به تدریس و تحقیق در کالج دارتموث ادامه داد. درگذشت او، جامعه علمی و فناوری را در سوگ یکی از پیشگامان برنامه‌نویسی فرو برده است.
کشف سیارات جدید در اطراف ستاره بارنارد
ستاره‌شناسان اخیراً موفق به کشف دو سیاره جدید در اطراف ستاره بارنارد شده‌اند. این ستاره که در فاصله ۶ سال نوری از زمین قرار دارد، پس از منظومه آلفا قنطورس، نزدیک‌ترین ستاره به منظومه شمسی است. این کشف می‌تواند درک ما از سیارات فراخورشیدی و امکان حیات در آن‌ها را گسترش دهد.
ستاره بارنارد یک کوتوله سرخ با جرمی حدود ۱۶ درصد جرم خورشید است. در سال ۲۰۱۸، سیاره‌ای به نام «بارنارد b» در اطراف این ستاره کشف شد که جرمی حدود ۳.۲ برابر زمین دارد و در فاصله‌ای معادل ۰.۴ واحد نجومی از ستاره خود قرار گرفته است. این سیاره در منطقه‌ای سرد و تاریک قرار دارد که احتمال وجود حیات در آن را کاهش می‌دهد.
اکنون، با استفاده از داده‌های تلسکوپ فضایی جیمز وب و رصدخانه‌های زمینی، دو سیاره جدید به نام‌های «بارنارد c» و «بارنارد d» شناسایی شده‌اند. بارنارد c جرمی حدود ۱.۵ برابر زمین دارد و در فاصله ۰.۱ واحد نجومی از ستاره خود قرار گرفته است. این سیاره در منطقه قابل سکونت ستاره بارنارد قرار دارد، به این معنا که دمای سطح آن می‌تواند مناسب برای وجود آب مایع باشد. بارنارد d جرمی حدود ۲.۵ برابر زمین دارد و در فاصله ۰.۲ واحد نجومی از ستاره خود قرار گرفته است. این سیاره نیز در منطقه قابل سکونت قرار دارد و احتمال وجود حیات در آن مطرح است.
این کشف‌ها با استفاده از روش‌های سرعت شعاعی و گذر انجام شده‌اند. در روش سرعت شعاعی، تغییرات در سرعت حرکت ستاره به دلیل جاذبه سیارات اطراف آن اندازه‌گیری می‌شود. در روش گذر، کاهش نور ستاره در هنگام عبور سیاره از مقابل آن ثبت می‌شود. این دو روش به‌طور مکمل اطلاعات دقیقی درباره جرم، اندازه و مدار سیارات فراهم می‌کنند.
کشف این سیارات جدید در اطراف ستاره بارنارد نشان می‌دهد که حتی در نزدیکی منظومه شمسی، سیاراتی با ویژگی‌های متنوع وجود دارند. این یافته‌ها می‌تواند به تحقیقات بیشتر درباره امکان وجود حیات در سیارات فراخورشیدی و درک بهتر از تنوع سیارات در کهکشان ما کمک کند.
چت جی پی تی و برتری در تشخیص بیماری
در ۱۷ نوامبر ۲۰۲۴، نیویورک تایمز گزارشی منتشر کرد که به بررسی استفاده از مدل‌های زبان هوش مصنوعی مانند ChatGPT در تشخیص‌های پزشکی می‌پردازد. این گزارش نشان می‌دهد که برخی پزشکان از این ابزارها برای کمک به تشخیص بیماری‌های پیچیده و نادر استفاده می‌کنند.
در یکی از موارد ذکرشده، دکتر الکس لی، متخصص بیماری‌های عفونی در بیمارستان عمومی ماساچوست، با بیماری مواجه شد که علائم غیرمعمولی داشت. پس از تلاش‌های متعدد برای تشخیص، دکتر لی از ChatGPT برای تحلیل علائم بیمار استفاده کرد. این مدل هوش مصنوعی به تشخیص بیماری نادری به نام «سندرم ویپل» کمک کرد که در نهایت توسط آزمایش‌های بالینی تأیید شد.
با این حال، کارشناسان هشدار می‌دهند که استفاده از مدل‌های زبان هوش مصنوعی در پزشکی باید با احتیاط صورت گیرد. این ابزارها ممکن است اطلاعات نادرست یا گمراه‌کننده ارائه دهند و نباید جایگزین قضاوت بالینی پزشکان شوند. دکتر پیتر لی، معاون اجرایی تحقیقات و هوش مصنوعی در مایکروسافت، اظهار داشت که این مدل‌ها می‌توانند به‌عنوان ابزارهای کمکی مفید باشند، اما نباید به‌طور کامل به آن‌ها اعتماد کرد.
علاوه بر این، مسائل مربوط به حریم خصوصی و امنیت داده‌ها نیز مطرح است. استفاده از هوش مصنوعی در پزشکی نیازمند اطمینان از حفاظت از اطلاعات حساس بیماران است. همچنین، نگرانی‌هایی درباره مسئولیت قانونی در صورت بروز خطاهای تشخیصی وجود دارد.
در مجموع، اگرچه مدل‌های زبان هوش مصنوعی مانند ChatGPT می‌توانند به‌عنوان ابزارهای کمکی در تشخیص‌های پزشکی مفید باشند، اما استفاده از آن‌ها باید با دقت و نظارت مناسب انجام شود. پزشکان باید از این ابزارها به‌عنوان مکملی برای دانش و تجربه خود استفاده کنند و نه به‌عنوان جایگزینی برای قضاوت بالینی.
منابع آب مایع زمین رو به کاهش است
دانشمندان با استفاده از داده‌های ماهواره‌های GRACE و GRACE-FO، کاهش ناگهانی در میزان آب شیرین زمین را از مه ۲۰۱۴ شناسایی کرده‌اند که تا به امروز ادامه داشته است. این کاهش می‌تواند نشان‌دهنده ورود قاره‌های زمین به دوره‌ای خشک‌تر باشد.
بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۳، اندازه‌گیری‌های ماهواره‌ای نشان می‌دهد که میانگین آب شیرین ذخیره‌شده در خشکی‌ها—شامل آب‌های سطحی مانند دریاچه‌ها و رودخانه‌ها و آب‌های زیرزمینی—حدود ۱۲۰۰ کیلومتر مکعب کمتر از میانگین سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۴ بوده است. این مقدار معادل ۲.۵ برابر حجم دریاچه ایری است. در دوره‌های خشکسالی و با گسترش کشاورزی آبی، استفاده بیشتر از آب‌های زیرزمینی می‌تواند به کاهش منابع آب زیرزمینی منجر شود. این کاهش منابع آب، فشار بر کشاورزان و جوامع را افزایش داده و ممکن است به قحطی، درگیری‌ها، فقر و افزایش خطر بیماری‌ها منجر شود.
این کاهش جهانی آب شیرین با خشکسالی‌های شدید در برزیل شمالی و مرکزی آغاز شد و به دنبال آن خشکسالی‌های بزرگی در استرالیا، آمریکای جنوبی، آمریکای شمالی، اروپا و آفریقا رخ داد. افزایش دمای اقیانوس‌های گرمسیری در اواخر ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶، که به یکی از قوی‌ترین رویدادهای ال‌نینو منجر شد، الگوهای جوی و بارشی را در سراسر جهان تغییر داد. با این حال، حتی پس از پایان ال‌نینو، آب شیرین جهانی بهبود نیافت و ۱۳ مورد از ۳۰ خشکسالی شدید مشاهده‌شده توسط GRACE از ژانویه ۲۰۱۵ رخ داده است. محققان معتقدند که گرمایش جهانی ممکن است به این کاهش پایدار آب شیرین کمک کرده باشد.
گرمایش جهانی باعث می‌شود که جو توانایی نگهداری بخار آب بیشتری داشته باشد که به بارش‌های شدیدتر منجر می‌شود. در حالی که ممکن است مجموع بارش سالانه تغییر چندانی نکند، دوره‌های طولانی بین بارش‌های شدید باعث خشک شدن و فشرده شدن خاک می‌شود که توانایی جذب آب را کاهش می‌دهد. این امر منجر به رواناب بیشتر و کاهش تغذیه آب‌های زیرزمینی می‌شود.
در حالی که دلایلی برای ارتباط کاهش ناگهانی آب شیرین با گرمایش جهانی وجود دارد، تعیین دقیق این ارتباط چالش‌برانگیز است. اندازه‌گیری‌ها و مدل‌ها همیشه با خطاهایی همراه هستند و نیاز به تحقیقات بیشتری برای درک کامل این پدیده وجود دارد.
کشف دوباره کرم‌های گم شده
نام Haplosyllis anthogorgicola را مجدداً شناسایی کردند. این گونه از سال ۱۹۵۷ مشاهده نشده بود و تصور می‌شد که شاید منقرض شده باشد. کشف این کرم‌ها به شکلی جالب و غیرمنتظره صورت گرفت: تصاویر گرفته‌شده توسط دانشمندان شهروند و عکاسان زیست‌محیطی که اسب‌های دریایی کوتوله را مستند می‌کردند. این تصاویر در وب‌سایت iNaturalist به اشتراک گذاشته شده بود و کرم‌ها به‌طور تصادفی در پس‌زمینه آن‌ها دیده شدند.
این گونه که به خانواده‌ای از کرم‌های دریایی تعلق دارد، معمولاً در اطراف صخره‌های مرجانی و بر روی گونه‌های دیگر زیست می‌کند. این کرم‌ها بسیار کوچک هستند و به دلیل اندازه و محل زیستشان، کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند. کشف مجدد آن‌ها نشان می‌دهد که این گونه نه تنها هنوز زنده است، بلکه احتمالاً در زیستگاه‌های مختلف دریایی در سراسر آسیا وجود دارد.
این یافته‌ها علاوه بر شناسایی مجدد این گونه، اهمیت همکاری بین دانشمندان و دانشمندان شهروند را نیز نشان می‌دهد. استفاده از پلتفرم‌هایی مانند iNaturalist، که امکان به اشتراک‌گذاری مشاهدات زیستی را فراهم می‌کند، می‌تواند به کشف گونه‌های نادر و کمتر شناخته‌شده کمک کند. این کشف همچنین اهمیت حفاظت از زیستگاه‌های دریایی را برجسته می‌کند، زیرا گونه‌هایی مانند این کرم ممکن است در معرض تهدید باشند.
این مطالعه در مجله علمی Proceedings of the Royal Society B منتشر شده است.
آلودگی هوا و افزایش بیماری های چشمی
مطالعه‌ای جدید از دانشگاه علوم پزشکی آنشوتز کلرادو نشان می‌دهد که آلودگی هوا می‌تواند به افزایش بیماری‌های چشمی منجر شود. این پژوهش، که در ۱۶ نوامبر ۲۰۲۴ در مجله Clinical Ophthalmology منتشر شد، ارتباط بین افزایش ذرات معلق در هوا و افزایش مراجعات بیماران با مشکلات سطح چشم را بررسی کرده است.
در این مطالعه، محققان داده‌های مربوط به مراجعات روزانه بیماران با مشکلات سطح چشم و آلرژی‌های چشمی را با سطوح روزانه ذرات معلق (PM) در منطقه متروپولیتن دنور مقایسه کردند. آن‌ها دریافتند که با افزایش غلظت ذرات معلق با قطر ۱۰ میکرومتر یا کمتر (PM10) به ۱۱۰ میکروگرم در متر مکعب، تعداد مراجعات روزانه به کلینیک‌ها ۲.۲ برابر میانگین افزایش یافته است. این افزایش نشان‌دهنده تأثیر مستقیم آلودگی هوا بر سلامت چشم است.
یکی از یافته‌های مهم این پژوهش، افزایش شیوع التهاب ملتحمه (کنژنکتیویت) است که دومین بیماری شایع چشمی در میان مراجعات کلینیکی بوده و یک‌سوم از کل مراجعات را تشکیل می‌دهد. شیوع جهانی التهاب ملتحمه آلرژیک در حال افزایش است و عوامل محیطی مانند دما، رطوبت و آلودگی هوا به‌عنوان دلایل احتمالی این افزایش مطرح شده‌اند.
دکتر جنیفر پاتنایک، نویسنده اصلی این مطالعه و استادیار اپیدمیولوژی و چشم‌پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی کلرادو، اظهار داشت: «سازمان بهداشت جهانی تغییرات اقلیمی را به‌عنوان بزرگ‌ترین تهدید سلامت بشری اعلام کرده است، اما مطالعات محدودی در مورد تأثیر آلودگی هوا ناشی از تغییرات اقلیمی بر سلامت چشم وجود دارد.»
این پژوهش نشان می‌دهد که آلودگی هوا نه‌تنها بر سیستم‌های تنفسی و قلبی‌عروقی تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند به‌طور مستقیم بر سلامت چشم نیز اثرگذار باشد. محققان بر لزوم انجام مطالعات بیشتر برای درک بهتر تأثیرات آلودگی هوا بر سلامت چشم تأکید کرده‌اند.
دکتر کاترین جیمز، استادیار و مدیر برنامه تغییرات اقلیمی و سلامت انسانی در دانشکده بهداشت عمومی کلرادو، بیان کرد: «این مطالعه بر تأثیرات سیستمیک استرس‌های اقلیمی مانند کیفیت هوا، آتش‌سوزی‌های جنگلی، دما و شرایط خشکسالی بر سلامت تأکید می‌کند و نیاز به تحقیقات بین‌رشته‌ای را نشان می‌دهد.»
این یافته‌ها می‌تواند به توسعه استراتژی‌های پیشگیرانه و درمانی برای محافظت از سلامت چشم در برابر آلودگی هوا کمک کند. محققان امیدوارند با انجام مطالعات بیشتر، بتوانند راهکارهای مؤثری برای کاهش تأثیرات منفی آلودگی هوا بر سلامت چشم ارائه دهند.
