گزارش روزانه علم چهارشنبه ۲۷ نوامبر
جغرافیای تومورها
دانشمندان به پیشرفتی مهم در نقشهبرداری از تومورها دست یافتهاند، که میتواند به درک بهتر رفتار سرطان و بهبود درمانهای هدفمند کمک کند. این تحقیقات، که در مجله Nature منتشر شده، نشان میدهد که سلولهای سرطانی در یک تومور، بسته به موقعیت خود، رفتارهای متفاوتی از خود نشان میدهند.
بر اساس این مطالعه، هر تومور میتواند بهعنوان یک اکوسیستم پیچیده در نظر گرفته شود، جایی که سلولهای مختلف با محیط اطراف خود تعامل دارند. این تعاملات میتوانند بر نحوه رشد، گسترش و مقاومت به درمان سرطان تأثیر بگذارند. محققان با استفاده از تکنیکهای پیشرفته تصویربرداری و آنالیز ژنتیکی، موفق به ایجاد «نقشههای جغرافیایی» از تومورها شدهاند، که نشاندهنده نحوه توزیع و رفتار سلولها در مناطق مختلف تومور است.
یکی از یافتههای کلیدی این تحقیق، نقش محیط میکروسکوپی در تعیین رفتار سلولهای سرطانی است. برای مثال، سلولهایی که در نزدیکی رگهای خونی قرار دارند، بیشتر به تغذیه و اکسیژن دسترسی دارند و ممکن است نسبت به درمانهای شیمیدرمانی مقاومتر باشند. از سوی دیگر، سلولهای دورتر از منابع خونی ممکن است رشد آهستهتری داشته باشند، اما بیشتر به تغییرات محیطی واکنش نشان دهند.
این نقشههای جغرافیایی میتوانند به پزشکان کمک کنند تا درمانهایی دقیقتر برای بیماران سرطانی طراحی کنند. برای مثال، شناسایی نواحی مقاوم به درمان در تومور میتواند راه را برای توسعه استراتژیهای درمانی جدید باز کند.
این تحقیق نهتنها دیدگاه جدیدی به رفتار سرطان ارائه میدهد، بلکه امید به توسعه درمانهای شخصیسازیشده برای بیماران سرطانی را افزایش میدهد. محققان امیدوارند که این رویکرد بتواند بهزودی در کلینیکها برای بهبود نتایج درمانی بیماران به کار گرفته شود.
بازگشت موشک Blue Origin به سکوی پرتاب: آمادهسازی برای مأموریتهای آینده
پس از نزدیک به یک سال توقف، موشک نیو گلن (New Glenn) از شرکت فضایی Blue Origin بار دیگر به صورت عمودی روی سکوی پرتاب قرار گرفت. این گام، بهعنوان نشانهای از بازگشت این شرکت به میدان رقابت در صنعت فضایی تلقی میشود.
نیو گلن، که یکی از بزرگترین و پیشرفتهترین موشکهای مداری جهان است، برای اولین بار پس از ماهها تعمیرات و ارتقاء، آزمایشهای اولیه را در سکوی پرتاب انجام داد. این موشک با هدف حمل بارهای سنگین و انجام مأموریتهای چندگانه برای مشتریان دولتی و خصوصی طراحی شده است.
به گفته مسئولان Blue Origin، این آزمایش موفقیتآمیز، مرحلهای کلیدی در آمادهسازی نیو گلن برای پرتابهای آینده محسوب میشود. این موشک قابلیت استفاده مجدد دارد که باعث کاهش هزینههای پرتاب و افزایش پایداری در مأموریتهای فضایی میشود.
نیو گلن رقیبی بالقوه برای دیگر موشکهای پیشرفته مانند فالکون هوی از شرکت SpaceX به شمار میرود. طراحی قدرتمند این موشک با قابلیت حمل بارهای بزرگ، امکان انجام مأموریتهای علمی، تجاری و حتی نظامی را فراهم میکند.
با اینکه Blue Origin با چالشهایی در پیشرفت پروژههای خود مواجه بوده است، اما بازگشت نیو گلن به سکوی پرتاب نشان از عزم این شرکت برای ادامه رقابت در عرصه فضایی دارد. انتظار میرود که اولین پرتاب عملیاتی این موشک در اوایل سال ۲۰۲۵ انجام شود.
شهر مجازی در ماینکرفت: تحلیلی بر زندگی شخصیتهای خودمختار هوش مصنوعی
در یک پروژه نوآورانه، محققان دانشگاه استنفورد با استفاده از هوش مصنوعی، شهری مجازی در بازی ماینکرفت ایجاد کردهاند که در آن شخصیتهای مجازی (NPC)ها(کاراکترهایی در بازی که نقش سیاهی لشکر دارند و جزو نقشه بازی و کارترهایی نیستند که بازیگر باید با آن ها تعامل کند) بهطور خودمختار تعاملات اجتماعی پیچیدهای را تجربه میکنند. این شخصیتها قادر به برقراری دوستی، ایجاد مشاغل و حتی توسعه مذهب هستند.
این پروژه با هدف بررسی رفتارهای اجتماعی در محیطهای مجازی و درک بهتر از تعاملات انسانی در دنیای واقعی طراحی شده است. محققان با استفاده از مدلهای زبان بزرگ (LLM) مانند GPT-4، شخصیتهایی با تواناییهای زبانی و رفتاری پیشرفته ایجاد کردهاند که میتوانند با محیط و یکدیگر تعامل داشته باشند.
در این شهر مجازی، شخصیتها برنامههای روزانهای دارند که شامل کار، تفریح و تعاملات اجتماعی است. برای مثال، یکی از شخصیتها به نام “جان” بهعنوان معلم در مدرسه محلی کار میکند و در اوقات فراغت با دوستانش به کافه میرود. این تعاملات بهطور طبیعی و بدون دخالت مستقیم انسان شکل میگیرند.
یکی از جنبههای جالب این پروژه، توسعه مذهب توسط شخصیتها است. برخی از آنها با الهام از رویدادهای محیطی، مراسم مذهبی و اعتقادات خاصی را ایجاد کردهاند که نشاندهنده پیچیدگی رفتارهای اجتماعی در این محیط مجازی است.
این پروژه نشان میدهد که هوش مصنوعی میتواند برای شبیهسازی و مطالعه رفتارهای اجتماعی انسانی در محیطهای کنترلشده استفاده شود. این دستاورد میتواند به درک بهتر از تعاملات اجتماعی و توسعه فناوریهای هوش مصنوعی با تواناییهای اجتماعی پیشرفته منجر شود.
با این حال، محققان تأکید میکنند که این پروژه در مراحل اولیه است و نیاز به تحقیقات بیشتری برای درک کامل پتانسیلها و محدودیتهای آن وجود دارد. این تلاشها میتوانند به توسعه ابزارهای آموزشی، بازیهای ویدئویی و حتی رباتهای اجتماعی با تواناییهای تعامل انسانی کمک کنند.
کشفهای جدید تلسکوپ جیمز وب در خوشه ستارهای وسترلوند ۱
تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) با استفاده از ابزارهای پیشرفته خود، به بررسی خوشه ستارهای عظیم وسترلوند ۱ پرداخته و اطلاعات ارزشمندی درباره ساختار و ویژگیهای این خوشه به دست آورده است. وسترلوند ۱، با جرمی بین ۵۰,۰۰۰ تا ۱۰۰,۰۰۰ برابر خورشید و شعاعی حدود ۳.۲۶ سال نوری، بهعنوان یکی از بزرگترین خوشههای ستارهای در کهکشان راه شیری شناخته میشود.
این خوشه که در فاصله ۱۳,۸۰۰ سال نوری از زمین قرار دارد، حدود ۵ تا ۱۰ میلیون سال پیش شکل گرفته است. تیم بینالمللی از ستارهشناسان به رهبری ماریو جوزپه گوارچلو از رصدخانه نجومی پالرمو در ایتالیا، با استفاده از دوربینهای NIRCam و MIRI تلسکوپ جیمز وب، به مطالعه این خوشه پرداختهاند.
مشاهدات نشان میدهد که یک سحابی پراکنده در اطراف هسته وسترلوند ۱ وجود دارد. بخش عمدهای از این سحابی شامل ساختارهای قطرهمانند است که به سمت گروههای ستارههای پرجرم در خوشه اشاره میکنند. همچنین، یک ساختار کشیده به طول حدود ۳.۳ سال نوری در این سحابی مشاهده شده که به سمت مرکز خوشه جهتگیری دارد.
علاوه بر این، پوستههای گستردهای در اطراف برخی از ابرغولهای نوع M در وسترلوند ۱ شناسایی شده است. در سه مورد از این ابرغولها، این پوستهها ساختاری کشیده در جهت مخالف مرکز خوشه دارند، در حالی که در سه مورد دیگر، جریانهای باریکی در جهتهای خاص مشاهده میشود.
این یافتهها به درک بهتر از فرآیندهای تشکیل ستارگان و تعاملات آنها با محیط اطراف کمک میکند و نشاندهنده توانایی بالای تلسکوپ جیمز وب در کشف جزئیات دقیق در ساختارهای کیهانی است.
ارتباط بین مه مغزی در کووید طولانیمدت و عملکرد ریهها
مطالعهای جدید نشان میدهد که در بیماران مبتلا به کووید طولانیمدت، کاهش تبادل گازهای ریوی ممکن است با اختلالات شناختی مرتبط باشد. این تحقیق که در نشست سالانه انجمن رادیولوژی آمریکای شمالی (RSNA) ارائه شده است، به بررسی ارتباط بین عملکرد ریه و مغز در این بیماران پرداخته است.
بر اساس آمار مرکز ملی آمار سلامت، حدود ۱۷.۶٪ از بزرگسالان در ایالات متحده تجربه علائم پس از ابتلا به کووید-۱۹ را گزارش کردهاند. این علائم که بهعنوان کووید طولانیمدت شناخته میشوند، شامل مشکلاتی مانند دشواری در تمرکز (مه مغزی)، تغییر در حس بویایی یا چشایی، خستگی، درد مفاصل یا عضلات، تنگی نفس و علائم گوارشی است که ممکن است هفتهها، ماهها یا حتی سالها پس از عفونت اولیه ادامه یابند.
محققان دانشگاه آیووا در آیووا سیتی، با هدف ارزیابی ارتباط بین تبادل گازهای ریوی، ساختار و عملکرد مغز و شناخت در بیماران مبتلا به کووید طولانیمدت، از روشهای تصویربرداری پیشرفته استفاده کردند. در این مطالعه، ۱۲ بیمار (۱۰ زن و ۲ مرد) با میانگین سنی ۵۹ سال که پس از بهبودی از کووید-۱۹ همچنان دچار تنگی نفس و خستگی بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. از تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) با استفاده از گاز زنون ۱۲۹ برای ارزیابی تهویه و تبادل گازها در ریهها استفاده شد.
نتایج نشان داد که کاهش تبادل گازهای ریوی ممکن است با اختلالات شناختی و کاهش حجم ماده خاکستری و سفید در مغز مرتبط باشد. همچنین، افزایش جریان خون مغزی با کاهش تبادل گازها در ریهها ارتباط داشت. این یافتهها نشان میدهد که ممکن است بین عملکرد ریه و مغز در بیماران مبتلا به کووید طولانیمدت ارتباطی وجود داشته باشد که نیازمند تحقیقات بیشتر است.
این مطالعه برای اولین بار از MRI برای ارزیابی همزمان عملکرد ریه و مغز در بیماران مبتلا به کووید طولانیمدت استفاده کرده است و میتواند به درک بهتر از مکانیسمهای این بیماری و توسعه راهکارهای درمانی مؤثر کمک کند.
احتمال انتقال ویروس هپاتیت E از گرازهای وحشی به انسان در منطقه بارسلونا
در دهههای اخیر، جمعیت گرازهای وحشی در مناطق شهری بارسلونا و سایر بخشهای کاتالونیا افزایش یافته است. این حیوانات بهعنوان مخزن مهمی برای ویروس هپاتیت E شناخته میشوند؛ ویروسی که سالانه بیش از ۲۰ میلیون نفر را در سراسر جهان مبتلا میکند. اکنون، تیمی از محققان دانشگاه بارسلونا و مؤسسه تحقیقات تنوع زیستی (IRBio) با همکاری دانشکده دامپزشکی دانشگاه خودمختار بارسلونا (UAB) شباهتهای مولکولی قابلتوجهی بین سویههای ویروس هپاتیت E در گرازهای وحشی منطقه متروپولیتن بارسلونا و شهروندان این منطقه شناسایی کردهاند. این دادهها نشان میدهد که این حیوانات میتوانند منبعی برای عفونتهای انسانی هپاتیت E در این منطقه باشند.
جوردی سرا-کوبو، استاد دانشکده زیستشناسی دانشگاه بارسلونا و محقق IRBio، که این مطالعه را بههمراه ماریا ایزابل کوستافردا، استاد گروه ژنتیک، میکروبیولوژی و آمار و محقق مؤسسه تغذیه و ایمنی غذایی دانشگاه بارسلونا (INSA) و مرکز تحقیقات شبکهای بیماریهای کبد و گوارشی (CIBEREHD) رهبری کرده است، هشدار میدهد: “نتایج باید بهعنوان هشداری برای اتخاذ تدابیر پیشگیرانه و نظارت بر احتمال انتقال ویروس هپاتیت E از گرازهای وحشی به شهروندان منطقه متروپولیتن بارسلونا در نظر گرفته شود.”
این مطالعه، که در مجله Science of The Total Environment منتشر شده است، شامل تجزیه و تحلیل نمونههای مدفوع ۳۱۲ گراز وحشی جمعآوریشده در این منطقه بین سالهای ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۱ بود که هفت مورد از آنها مثبت برای حضور ویروس بودند. مقایسه این نمونهها با شش نمونه اضافی از یک مطالعه قبلی نشان داد که “ارتباط فیلوژنتیکی نزدیکی” بین سویههای ویروس هپاتیت E در گرازهای وحشی و اهداکنندگان خون در این منطقه وجود دارد. همه ویروسهای جداشده در ژنوتیپ ۳ ویروس هپاتیت E طبقهبندی شدند.
این یافتهها نشان میدهد که گرازهای وحشی میتوانند بهعنوان منبعی برای عفونتهای انسانی هپاتیت E در منطقه متروپولیتن بارسلونا عمل کنند. بنابراین، نظارت و اقدامات پیشگیرانه برای کاهش خطر انتقال این ویروس از حیوانات به انسان ضروری است.
این داستان شاید تذکری هم برای شهروندان ایران باشد. در ایران به واسطه ممنوع بودن خرید و فروش گوشت خوک و همین طور غیرقانونی بودن شکار گراز وحشی، بازاری زیرزمینی و در حال توسعه از گوشت شکار گراز وحشی ایجاد شده است. این شکارها گاهی باعث نابودی گله ها وتمرکز جانوران در طبیعت شده و از سوی دیگر به دلیل عدم نظارت بهداشتی بر آن ممکن است انواع آلودگی های باکتریایی و قارچی در آن پیدا شود. اتفاقی که با میل به استفاده از گوشت این موجودات به شکل نیم پز ممکن است عاملی برای انتقال بیماری به بدن انسان باشد.
اگر شما تذکر خرید گوشت شکار غیرقانونی را جدی نمی گیرید حداقل برای حفظ سلامت خودتان این محصول را به شکل کامل بپزید تا بخشی از آلایندگی های باکتریایی و انگلی آن از بین برود.