سیاره ای در همسایگی ما …

دنیای سیاره شناسی روزهای هیجان انگیزی را سپری می کند و این روزهای خوش و پر هیجان تا سال های آینده هم ادامه خواهد داشت. هنوز از زمانی که دانشمندانی چون جوردانو برونو را به جرم اعتقاد به وجود سیاراتی در اطراف ستاره های دیگر (و البته فهرست دیگری از اتهام ها) زنده در آتش می سوزاندند روزهای زیادی در مقیاس تاریخ های جهان نمی گذرد. تازه دو دهه از زمانی که اولین بار دانشمندان سیاره ای را در اطراف ستاره ای دیگر در صورت فلکی فرس اعظم کشف کردند گذشته است و امروز نه تنها شمارشگر دنیاهای دور دستی که در اطراف ستاره های دیگر کشف کرده ایم به بیش از 800  و فهرست نامزدهای چنین سیاراتی از مرز 2300 مورد گذشته است که سیاره ای در نزدیکی خودمان ،دقیقا در همسایگی دیوار به دیوارمان در منظومه ستاره ای آلفا قنطورس پیدا کرده ایم. ان هم سیاره ای که بی شباهت با زمین ما نیست.

این سیاره جدید با کمک تجهیزات رصدخانه جنوبی اروپا در شیلی به دام افتاده است. آلفا قنطورس منظومه ای 3 ستاره ای در فاصله تنها 4.3 سال نوری از زمین و نزدیک ترین سیستم ستاره ای به خورشید ما است. مولفه دوم این سیستم به نام آلف- قنطورس B ستاره ای مشابه خورشید انا اندکی کوچکتر و با درخشنگدی کمتر از خورشید ما است. بررسی دقیق این ستاره دانشمندان را متوجه حرکتی غیر عادی در مدار آن کرد. جرکتی که در اثر تاثیر گرانشی یک همدم نامریی بر آن اعمال می شود. این عامل نامریی سیاره ای است که به نام Alpha Centauri Bb شناخته می شود.

بررسی های دقیق تر نشان داده است که این سیاره دارای جرمی اندکی بیش از زمین است اما درمداری بسیار نزدیک تر به ستاره مادرش نسبت به فاصله زمین از خورشید، ستاره مادرش را دور می زند به طوریکه هر 2.3 روز یک بار به دور ستاره مادرش می چرخد. همین نزدیکی به ستاره مادر باعث شده است تا دمای سطحی آن به حدود 1200 درجه سانتیگراد برسد. در چنین دمایی بخش عمده ای از سطح این سیاره ذوب شده و عملا فرصتی برای شکل گیری و ادامه حیت – حداقل به شکلی که ما آن را می شناسیم – در اختیار آن قرار نمی دهد.

اما این پایان داستان هیجان انگیز این همسایه جدید ما نیست. دانشمندان اینک به این موضوع فکر می کنند که این منظومه ستاره ای ممکن است میزبان سیاره ای شبیه به زمین در منطقه کمربند حیات خود باشد چرا که یافته های قبلی ما از مطالعه سیارات فراخورشیدی نشان میدهد سیارت سنگی و کوچک مانند نمونه اخیرا کشف شده معمولا تنها عضو سامانه خود نیستند و احتمال اینکه سیارات دیگری در اطراف این ستاره شکل گرفته باشد بسیار بالا است. این می تواند گامی مهم برای پیدا کردن سیاره ای زمین مانند آن هم دقیقا در بیخ گوش خودمان و در همسایگی خورشید به حساب آید.

ستاره شناسی هیچگاه جهان آرام و ثابتی نبوده است. هرروز شگفتی های جدیدی در این جهان پر حادثه برای ما آشکار می شود و شکار سیارتت فرا خورشیدی یکی از هیجان انگیز ترین آنها است. رهی که نه تنها به سوالات ما از گذشته و آینده منظومه شمسی خودمان پاسخ می دهد که شاید بالاخره ما را به نشانه ای از سیاره ای مشابه زمین در اطرافمان نزدیک کند.

البته حتی اگر چنین سیاره ای هم کشف شود فعلا باید از دور به تحسین آن پرداخت. فناوری های فعلی متاسفانه حتی برای سفر به ستاره دیوار به دیوار ما و بازدید از دنیای شگفت انگیزی که می تواند در اطراف آن باشد کافی نیست و چنین سفری با فناوری های موجود بیش از 150 هزار سال به طول می کشد. ما در حالیکه فعلا اسیر سیاره خود هستیم به رازگشایی از اسرار دنیاهای دور و نزدیک مشغولیم.

دیدگاه‌ها

  1. این خبرها بسیار هیجان انگیز هستند. وقتی با این فواصل عظیم بین اجرام آسمانی آشنا می شویم در خواهیم یافت که انسان به راستی مانند نوزادی است که هنوز چهار دست و پا هم نمی تواند راه برود، بلکه تازه آموخته است که کمی خود را روی زمین بکشد!!! چنین نوزادی اگر غیر از پدر و مادر یا اطرافیان نزدیک خود کسی را ندیده باشد فکر می کند که در جهان به غیر از خودش و چند نفری که دور و برش هستند شخص دیگری وجود ندارد! ما انسان ها نیز اگر فکر کنیم در جهان هستی تنها موجودات زنده کیهان هستیم درست مانند این نوزاد فکر کرده ایم.

    قطر خورشید تقریباً 1392000 کیلومتر است. در عالم خیال تصور کنیم خورشید کره ای به قطر یک سانتیمتر شود. در این صورت سیارات منظومه شمسی با چشم غیر مسلح به زحمت قابل دیدن خواهند بود، مثلاً برای این که در این مقیاس قطر زمین را به دست آوریم باید یک سانتیمتر را 109 برابر کوچک کنیم، فکر می کنم زمین چیزی در حد نوک سوزن و یا حتی خیلی کوچکتر از آن شود. البته بزرگترین سیاره منظومه شمسی یعنی مشتری اندکی بزرگتر خواهد بود زیرا قطر آن حدوداً 11 برابر قطر زمین است.
    خب با این مقیاس ببینیم فواصل بین سیارات و ستاره ها چقدر می شود: (اعداد گرد شده اند)

    عطارد در 40 سانتیمتری، زهره در 70 سانتیمتری، زمین در یک متری، مریخ در 1.5 متری، مشتری در 5 متری، زحل در 10 متری، اورانوس در 19 متری، نپتون در 30 متری و بالاخره پلوتون در 40 متری از خورشید قرار خواهند گرفت.

    با این مقیاس نزدیک ترین ستاره ها که پروکسیما یا آلفای قنطورس هستند در فاصله حدوداً 292 کیلومتری از ما قرار دارند!!! دقت کنید که در این مقیاس فاصله بین زمین و خورشید را که نور با سرعت 300 هزار کیلومتر در ثانیه در بیشتر از 8 دقیقه طی می کند فقط یک متر فرض کرده ایم!!!

    در این مقیاس وقتی متوجه شویم که پیک های بشری ما یعنی فضاپیماهای بدون سرنشینی مثل وویجر 1 یا مارینر 10 که بیش از سه دهه از پرتاب آنها به فضا گذشته است هنوز حدوداً 100 متر از ما دور شده اند پی به عظمت فواصل کیهانی خواهیم برد.

    همانطور که ملاحظه کردید ما انسان ها هنوز همانند نوزادی هستیم که شاید کم کم دارد چهار دست و پا راه رفتن را یاد می گیرد، پس این خیلی احمقانه است که گمان کنیم در جهان تنها هستیم و مضحک تر از آن این که تصور کنیم اشرف مخلوقات نیز هستیم!

دیدگاهتان را بنویسید

*

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.