دیدگاه‌ها

1. من فکر می‌کنم این بیگانه‌انگاریِ دیگری و به خصوص دشمن‌ها، یه کمی فراتر از این حرف ها است. مثال‌های خودتون رو در نظر بگیریم، چرا ما دلمون برای گربه و پرنده می‌سوزه؟ اون‌ها که مثل ما نیستن؟ قطعا گربه و پرنده برای ما بیگانه هستند، ولی دلمون براشون می‌سوزه. اصلا از این‌ها بگذریم،‌وقتی می‌خونیم یک جا یک نفر خرسی رو شکنجه داده هم غمگین می‌شیم. خرس که درنده است و اگر تو موقعیت مناسب دم دستش باشیم قاعدتا از خوردن ما دریغ نمی‌کنه، اما دلمون براش می‌سوزه.
   به نظرم ما انسان‌ها این قابلیت رو داریم که در دیگری احساس خشم و نفرت برانگیزیم، تا مرزی که ما رو هیولا ببینه و دیگه براش انسان نباشیم. بحث بیگانه بودن نیست، بحث هیولا بودنه. تفاوتِ بین بیگانه و هیولا. نمی‌دونم منظورم رو رسوندم یا نه.

   پاسخ

   1. شاید بد منظورم را گفتم. گربه و پرنده برای کسی که آن ها را دوست دارد اتفاقا آشنا تر از انسان های مشابه می شود. چند بار شنیدی که کسی گفته یک نفری را دیدم به یک گربه غذا نداد اگر می توانستم با اره تکه تکه اش می کردم.ما چیزها یا موجودات یا افرادی را برای خودمان آشنا فرض می کنیم – که الزاما شباهت ظاهری هم لازم نیست داشته باشند – اما وقتی کسانی را یا چیزهایی را در قالب بیگانه قرار می دهید (منظورم از بیگانه نا آشنا نیست، شاید بهتر باشد بگم دیگری یا چیز دیگری که سو تفاهم ایجاد نکند) آن وقت راحت تر می توانیم رفتارهایی را با آن ها انجام بدهیم که قابل توجیه در شرایط عادی نیست. شاید خلاصه حرفم این بوده که اگر شما بخواهید با کسی دشمنی کنید، اول باید او را بیگانه کنید تا بتوانید با او بجنگید و به نبردتون جنبه اخلاقی بدهید.
      شاید باید با دقت بیشتری می نوشتم.
      ممنون

      پاسخ

      1. درست می‌گید. منتها من می‌گم اصلا چی می‌شه که ما با کسی دشمنی می‌‌ورزیم؟ یه پله قبلش یه اتفاقی افتاده. مثلا داعش می‌آد سر یه آدم رو جلوی دوربین می‌بره. وقتی یک نفر این کار رو می‌کنه، آگاهانه و تازه بهش افتخار هم می‌کنه، این جا اون آدم برای ما تبدیل به هیولا می‌شه. دیگه آدم نیست، هیولا است. یا به قول شما بیگانه. یعنی الان اون اتفاقه که شما میگی افتاده، ولی این جوری نبوده که من توی ذهنم ازش هیولا بسازم، من یک تعریف غریزی دارم احتمالا از هیولا و آدمی که می‌تونه سر یک نفر رو ببره، آدمی که می‌تونه به یک دختر شش ساله تجاوز کنه و بعد تو اسید حلش کنه و…اینا برای من میشن هیولا. بعدش درست میگید، دیگه نمی‌تونم به جز کشتن و نابود کردنش فکری داشته باشم.
         در مورد من این طوریه که ببینم کسی داره پرنده اذیت می‌کنه، می‌تونم اره‌اش کنم.:دی خب می‌دونید چرا؟ جوجه‌ی پرنده‌ها خیلی خیی خیلی بی‌پناهن. یک موجود زبون‌بسته و بی‌پناه. آدمی که دلش برای اونهمه ضعیفی و بیچارگی نمی‌سوزه و می‌تونه اون موجود رو ول کنه تو آفتاب که از تشنگی بمیره، به نظرم خب تو وجودش حس همدلی و هم‌ذات‌پنداری نیست. تو وجودش رحم و مروت نیست. این آدم اگه شب تو یه کوچه خلوت من رو گیر بیاره، احتمالا چاقو زیر گلوم می‌ذاره و…شایدم نه..نمی‌دونم شاید این قضاوت افراطیه، ولی برای منم مرز بین آدم و غیر، همون احساس همدلیه. یه مقاله داره فیلیپ کی دیک راجع به تفاوت انسان و ماشین. یا اصلا تو همون «آیا آدم برقی‌ها…»‌که بلید رانر از روش ساخته شده. دیدین که تست تشخیص آدم از ماشین چیه؟ احساس همدلی. حالا از دید کی دیک، ماشین دقیقا همون بیگانه بوده، یه چیز سرد و بی‌روح. من تشیه شما در مورد بیگانه رو قبول دارم. دنبال ریشه‌یابی‌اش هستم!

         پاسخ

2. با سلام به دوستان:

   آقای ناظمی عزیز، به نظر من که سری فیلم های بیگانه، قسمت به قسمت در حال ضعیف تر شدن هستن. این آخری، کووننت که دیگه یه ملغمه ناخوشایند کامل با کلی ضعف و ایراد فراوانه… اما برای من نوشتن این مقاله با چنین محتویات از شخص شما در دانستنیها، بیشتر مایه تعجبه. من از ۱۷ سالگی که شاگرد شما بودم و تا الان که ۳۲ سالم هستش و دارم دورهPost-doctorate می گذرونم همواره شما رو به عنوان کسی که با خرافات و شبه علم مبارزه می کنه می شناختم و می شسناسم. این روحیه شما حتی باعث شده من هم به مانند شما و به عنوان کسی که دانشجویه ساینس (شیمی) هست همواره سر سختانه با شبه علم و خرافات مقابله کرده ام. ولی فکر می کنم که این مقاله شما و اکثر موضوعاتی که به آن اشاره کردید، نه تنها هیچ رگه ایی ازعلم و بسط دانش برای خوانندگانش نداره بلکه باید با احترام بگم که برا کسی مثل من هم که بیش از ۱۳ سال دانشجو ساینس هست و یک ریسرچر، به شدت داره خرافات رو بسط می ده و بی احترامیه… این جا، جای بحث نیست اما خیلی از این قسمت هایی که در مقاله در مورد علم بحث کردید بیشتر داستانی و تخیلی است. این جور بگم که این مقاله بیشتر من رو یاد روزنامه نگاران علمی می اندازه که زمانی مدافعان سینه به چاک پروژه مارس وان بودن… بیان موضوعاتی داستانی در غالب علم نجوم، به هیچ عنوان نه تنها بسط علم نیست که ساده کردن، خرافه کردن و به سخره گرفتن تلاش شبانه روزی محققین و تئوری های علمی است (دقیقا به مانند مارس وان)…
   اما اگر این مقاله شما صرفا در مورد داستان های تخیلی برای لذت بردن خوانندگان که تمامی سخنان من بیهوده است…
   هیچ چیزی برای من در این ینگه دنیا بد تر از این نیست که چگونه عده ایی میان مثلا بحث های خرافاتی مثل تاثیر ماه و خورشید رو بر ما با فیزیک بیان می کنن و مردم عادی هم می گن این زبان علمه پس درسته… این مقاله کمی همین حس رو به من داد…
   ببخسید اگه قلم من تند بود. من شاگرد همیشگی شما و آقای تفرشی بوده و هستم و خواهم بود. (پاشا مجیدی)

   پاسخ

   1. سلام
      ممنون از پیامت
      اول اینکه به شدت موافقم که کیفیت داستان گویی این فیلم ها در حال افت هستش
      درباره متن ممنون می شوم اگر به طور یک ذره مشخص تر به من بگی کجاهاش در راستای شبه علم هست که خواسم باشد برای آینده.
      البته این مطلب اساسا درباره علم نیست و درباره ژانر علمی تخیلی و به طور خاص درباره یک داستان علمی تخیلی است که بعضی از آینده نگری ها که در آن اتفاق افتاده بود منطقی است و برخی از آن ها نه. و البته بیشتر این مطلب فکر کنم درباره برداشت و نوع نگاه ما در هنگامی است که با مفهوم هیولا یا بیگانه تو ادبیات علمی تخیلی مواجه می شویم.
      ممنون می شوم اگر فرصت داشتی نکاتی که به نظرت به طور مشخص در این راستا بود را به من بگی کمک بزرگیه که در آینده حواسم را بیشتر جمع کنم.
      ممنون

      پاسخ

      1. آقای ناظمی من شاگرد شما هستم و کوچکتر از حد و گنجایشی که به خواهم نکاتی رو بگم به شما ولی خوب آخه ببینید:
         مثلا اون پاراگرافی که در مورد خواب های فضایی در سفرهای فضایی نوشتید و گفتید که این فرآیند در مرزهای تحقق قرار داره و فعالیت های بدنی آهسته می شه و… (تا آخر پاراگاف). ببینید، فرآییند پیر شدن سلولی (cell aging) و در نتیجه پیر شدن ما هیچ ربطی ابدا و ابدا به شرایط محیطی نداره، در علم بیوشیمی، فعالیت های الکتروشیمیایی بدن تابع دما و یا بیداری و خواب بودن سیستم بدن ما نیست…در هیچ ژورنال دسته اولی در شیمی من همچین چیزی ندیدم و نشنیدم، این با علم به شدت تضاد داره، درسته که در بعضی جاها شاید و شاید دارن رو این موضوع فکر می کنن (نه تحقیق) ولی خوب این موضوع اصلا علمی نیست. مخصوصا شما اعلام می کنید که خواب در سفرهای فضایی در مرز محقق شدنه، اصلا جنبه علمی این موضوع به کنار می شه به من بگید فضانوردان به کجای منظومه شمسی تا الان سفر کردن یا قرار بکنن که بحث خواب فضایی در موسسات علمی مطرح باشه و در مرز تحقق…
         بحث معدن کاری فضایی کاملا بحث جالبی است اما فعلا در راستای فیلم های تخیلی. شاید شرکت هایی باشن که به این موضوع علاقه داشته باشند ولی بازهم بحث علمی و واقعی و ساده ایی نیست…
         یا در پاراگراف بالای خواب های فضایی در مورد “ایده های این فیلم پیش از روی دادن پروازهای شاتل و کشف سیارات فراخوشیدی و …” می نویسید، خوب یه نفر این جمله شما و می خونه و فکر می کنه پرواز شاتل و کشف سیاات فراخورشیدی ایده بسیار ساده است، درست مثه اینه که می گن سیب از درخت افتاد و گرانش کشف شد… یا بگیم ایده به ماه رفتن رو ژول ورن مطرح کرد… این رویداد های علمی، اصلا به این سادگی و یه شبه مطرح نشدن و به وجود نیومدن…ساده کردن علم باعث به وجود آمدن شبه علم می شه. مثل کتاب های استیون هاوکینگ…. ببینید همونجوری که یه سی بحث های دینی باید درحوزه دین بمونه، یک سری بحث های علمی هم نباید ساده بشه…
         در مورد این چندتا مطلب من این طور برداشت کردم استاد گرامی….
         من اصلا در حد و سطحی نیستم که به قول سمیه به خوام “اتهام بزنم” یا بی احترامی کنم و ای کاش اصلا این مطلب بالا رو نمی نوشتم

         پاسخ

         1. ممنون از وقتی که گذاشتی
            درباره مورد اول:
            چیزی که به نام هایبرنیشن یا خواب مصنوعی یا زمستانی برای انسان نامیده می شود البته تمام کاربری اش برای سفرهای فضایی نخواهد بود. بخش عمده ای از کارایی آن برای کاربردهای پزشکی است و چیزی که من نوشتم درباره در آستانه تحقق به مساله امکان خواب زمستانی در انسان اشاره داشت. من حداقل می دانم یک پروژه در دارپا روی این موضوع کار می کند. اصل داستان به کاهش سرعت سوخت و ساز بر می گردد و در پزشکی به صورت محدود امروز استفاده می شود. در جریان عمل های جراحی قلب و حتی یک مورد در چین یک نفر به مدت دو هفته در شرایط کاهش فرِآند سوخت و ساز بدن نگاه داشته شد تا صدمات ناشی از ضربه مغزی اش بهبود پیدا کند. شاید چیزی که باعث سوتفاهم شده دو مفهوم خواب زمستانی با cryotherapy است که پشتوانه علمی چندانی ندارد و حتی منجر به مرگ چند نفری شده است.
            علاوه بر دارپا چند گروه در دانشگاه هاروارد، دانشگاه ایالتی الاسکا و همچنین یک شرکت خصوصی نیز پروژه های فعال در این زمینه دارند.
            درباره معدن کاری فضایی من قبل تر مفصل نوشته ام. دو شرکت منابع سیاره ای و صنایع اعماق فضا با هدف و پروژه معدن کاری فضایی تاسیس شده اند. ناسا پروژه آرم را طراحی کرده و منتظر تصویب بودجه برای اجرا است. کشور لوکزامبورگ برای بهره برداری از منابع سیارک ها قرارداد تجاری بسته است و سال گذشته سنای آمریکا طرحی را تصویب کرد که به طور مشخص درباره مالکیت منابع استخراج شده شرکت های آمریکایی از منابع سیاره ای محافظت می کرد. بله. هنوز مدل تجاری صود آور وجود ندارد اما واقعا از حوزه تخیلی بودن خارج شده است.
            درباره پاراگراف آخر خیلی متوجه شدم. من قط این نکته را برجسته کردم که تا نشان بدهم بسیاری از چیزهایی که امروز برای ما بدیهی به شمار می رود یا فناوری آن ها امکان پذیر و و وجود آنها واقعی است در زمانی که این داستان نوشته می شد هنوز وجود خارجی نداشتند. طبیعتا این اصلا به این معنی نیست که چون ما فیلم بیگانه را داشتیم پس شاتل ساخته شد یا سیاره های فراخورشیدی کشف شد. فقط چهارچوب پیش زمینه وقوع داستان را یادآوری کردم. مثل اینکه می گوییم موبایل هوشمندی که در دست شما است قدرت پردازش بیشتری از رایانه های شاتل های فضایی داشت هیچ علیتی وجود ندارد و فقط مقایسه است.
            در مورد آخر من کمی اختلاف نظر دارم. من فکرمی کنم، هر چیزی را می توان ساده کرد و به بقیه یاد داد البته به یک شرط فوق العاده مهم: دقت و صحت ماجرا در این ساده سازی از بین نرود. اگر این اتفاق بیفتد با شما موافقم که باید در باره اش سکوت کرد تا زمانی که روش خلاصه سازی مناسبی را پیدا کنیم که در آن مورد بدون قربانی کردن دقت کار را انجام بدهد.
            اتفاقا خیلی کار خوبیه که ایرادهایی که به نظرتون می رسد را برای من بنویسید. من همه سعی خودم را می کنم که مطالبم درست باشد اما قطعا مواردی هست که از دستم سر می خورد. هر بار که به من نقدی بشود یا ایرادی از کارم گرفته بشود قطعا به من کمک می کند و ممنون از لطفت که وقت گذاشتی و خواندی و امیدوارم باز هم اگر نکته ای را دیدی یادآوری کنی .

            پاسخ

            1. در زمینه ی ساده سازی در بیان علم کاملا با شما موافقم و این کاری است که خیلی از بزرگان علم به آن اعتقاد داشتن. خصوصا فیزیکدان مطرح آقای ریچارد فاینمن. آقای ناظمی من سال گذشته تمام کتاب های ترجمه شده ی آرتور سی کلارک رو مطالعه کردم. دو مورد برام فوق العاده جالب بود. یکیش چهارگانه راما بود که فوق العاده زیبا، بلند پروازانه با تصویر سازی های بی نهایت جالب، جامعه شناختی و انسان شناختی بود. همچنین کتاب پایان طفولیت که اون هم داستان جالبی رو روایت می کرد. شما تنها ایرانی ای هستین که با سی کلارک مصاحبه داشتین و علاقه مند به کاراش بودین. خیلی دوست داشتم مقاله و یا تحلیلی از شما رو خصوصا در مورد چهارگانه ی راما میخوندم. نظر شما خیلی برام جالب خواهد بود.

            2. ممنون از لطفتون البته ایرانی های دیگری هم با ایشان صحبت کردند و واقعا ملاقات ما هم خیلی کوتاه بود و چندان مصاحبه حساب نمی شد. اما به روی چشم حتما به زودی در باره این مجموعه چیزهایی که به ذهنم می رسد را می نویسم
               ممنون

            3. من باید از لطف شما تشکر کنم که سالهاست در زمینه های ترویج علم برای مردم مشغول هستین و با اینکه به قول خودتون “غارزی!” شدین اما بازهم دست از فعالیت های اینچنینی بر نداشتین. این جای تقدیر و تشکر داره. سخت منتظر مطبتون در مورد چهارگانه ی راما شاهکار بی نظیر آرتور سی کلارک هستم. ممنون

   2. خرافات رو بسط می‌ده؟ کدوم خرافه رو الان بسط دادند؟ به نظر من که اولا مطلب درباره‌ی یه فیلم علمی‌تخیلی و داستانشه و یکی دو تا اشاره‌ی علمی که شده مربوط به معدن‌کاوی سیارک‌ها و شاتل‌های با قابلیت فرود و …اون هم اشاره در این حد بوده که توی فیلم این موارد رو داشتیم و الان یا محقق شدند یا درباره‌شون تحقیق می‌شه. وقتی درباره‌ی یک داستان ژانری صحبت می‌کنیم، این استدلال خیلی غریب نیست، لزوما هم به خود علم ربط نداره، بیشتر صحبت از ژانره که می‌تونه درباره‌ی آینده گمانه‌زنی کنه.
      منتها من برام خیلی سواله که چرا نوشتی این مطلب داره «خرافه رو بسط می‌ده»! خیلی خیلی اتهام سنگینی زدی. من که جای پوریا بودم الان از روت با تریلی رد شده بودم. ولی خب قطعا خودش می‌تونه بهت جواب بهتری بده. 😀 اصلا نمی‌فهمم چرا این قدر عصبانی نوشتی!

      پاسخ

      1. سمیه جان، من عصبانی نیستم و فقط نظرم رو در مورد یه قسمت گفتم، در مورد قسمت سینمایی من اصلا سوادش رو ندارم و حرفی نمی زنم…در ضمن من در حدی نیستم که یه استادم تهمت بزنم…

         پاسخ

3. سلام اقای ناظمی بیماری مریم میرزاخانی صحت داره خبرگزاری های ایران خبر رو منتشرکردن خیلی نگران شدیم ممکنه اطلاع بدین

   پاسخ

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.