از زمانی که دولت دانلد ترامپ زمام امور را در ایالاتمتحده آمریکا به دست گرفت، یکی از نگرانیهای بزرگ جامعه علمی نحوه برخورد او با حوزه علم و فناوری بود. او در کارزار تبلیغاتی خود توجه چندانی به این موضوع نداشت و در اولین روزهای رسیدن به قدرت با دستورهای اجرایی خود بخش بزرگی از جامعه علمی را نگران کرد. از دستور منع سفر شهروندان هفت کشور مسلمان تا محدود کردن اشتراک دادههای نهادهای مرتبط با نظارت بر تغییرات اقلیم تا کاهش بودجه برخی از نهادهای پژوهشی و رد نهایت خروج از پیمان تغییرات اقلیمی پاریس بر این نگرانیها مهر تائید میزد.
یکی از مهمترین مراکزی که نگرانیهای جدی در مورد آن وجود داشت و هنوز هم وجود دارد، آژانس هوانوردی و فضانوردی آمریکا، ناسا، است.
در وعدههای انتخاباتی و در زمان انتقال قدرت مقامهای دولت تازه بارها تأکید کردند که ناسا نباید در بخشهایی که به امور سیاسی گرهخورده است دخالت کند. عمده توجه و نظر آنها بخش نظارتهای جوی ناسا بود که وضعیت اقلیم را زیر نظر داشت. اولین بودجه ناسا نیز چندان امیدوارکننده نبود.
Credit: Tom Kimmell/Space Foundation
بااینوجود همه در انتظار معرفی نامزد دولت برای تصدی ریاست ناسا بودند. چارلی بولدن فضانورد کهنهکار و رییس سابق ناسا در پایان دولت اوباما و در ماه ژانویه به کار خود پایان داد و از آ زمان تاکنون ناسا زیر نظر سرپرست موقت اداره میشود.
حالا بر اساس گزارش اسپیس فلایت، (Spaceflightnow) به نظر میرسد پس از ماهها گمانهزنی دولت ترامپ آماده است تا نامزد خود را برای تصدی این شغل به سنا معرفی کند.
جیم برایدنشتاین (Jim Bridentine) که پیشازاین سه دوره نمایندگی جمهوری خواهان در کنگره از ایالت اوکلاهاما را بر عهده داشته است نامزد موردنظر دولت ترامپ است.
او که پیشتر خلبان ذخیره نیروی هوایی آمریکا بوده است در دورانی که در کنگره آمریکا حضور داشت بهطورجدی وارد بحثهای سیاست فضایی شد او که عضو دو کمیسیون نیروهای مسلح و کمیته علوم، فناوری و فضا در کنگره بوده است یکی از طرفداران افزایش نقش بخش خصوصی در اکتشافات فضایی و از حامیان جدی بازگشت آمریکا به مدار و سطح ماه پیش از اقدام برای عزیمت بهسوی مریخ است.
او پیشتر مدیریت موزه هوافضا و آسمان نمای تولسا را بر عهده داشته است و علاوه بر مدرک کارشناسی در رشته اقتصاد از دانشگاه ریس مدرک تخصصی مدیریت تجارت (MBA) را از دانشگاه کورنل اخذ کرده است.
برایدنشتاین ضمن نگرانی از برنامههای دولت چین درباره سفر به ماه پیشنهاد همکاری بخش دولتی و خصوصی در زمینه کاوشهای فضایی را مطرح کرده است. یکی از ایدههایی که شاید او به دنبال اجرای آن باشد دنبال کردن برنامه مشترکی با آژانس فضایی اروپا در زمینه ساخت پایگاهی تحقیقاتی و بینالمللی در مدار یا سطح ماه باشد. این موضوعی است که آژانس اروپا پیشتر درباره آن صحبت کرده بود.
نامزدی او باید به تائید سنای آمریکا برسد. اگرچه بعید به نظر میرسد که او درراه کسب این مقام با چالش جدی مواجه باشد اما برخی از چهرههای سیاسی جمهوریخواه مخالف او هستند. سناتور مارکو روبیو از ایالت فلوریدا معتقد است او به دلیل سابقه سیاسی خود ممکن است گزینه خوبی برای رهبری نهادی علمی که قرار است تا حد امکان از فضای سیاسی دوری کند، نباشد.
فارغ از اینکه آیا او میتواند این مقام را کسب کند یا نه اما سوال بزرگتر این است که رییس آینده ناسا تا چه اندازه توان تأثیرگذاری بر سیاستهای فضایی رییسجمهور را خواهد داشت. بهخصوص اینکه در دولت تازه سیاستهای فضایی را قرار است کمیتهای ویژه به رهبری مایک پنس معاون اول ریس جمهور تعیین کند که اعضایی از ناسا، وزارت دفاع و سایر آژانسهای دولتی در آن حضور خواهند داشت.
ناسا و چشمانداز آن میتواند نمونه خوبی از چگونگی تعامل جامعه علمی با دولتی باشد که این موضوع در اولویتهای آن جایی ندارد.