تلسکوپ فضایی کپلر موفق شد وجود سیاره هایی در ابعاد زمین -اما نه زمین مانند – را در اطراف ستاره های دیگر تایید کند. بدین ترتیب گام مهم دیگری در کشف دنیاهای زمین مانند برداشته شد. این کشف نقطه مهمی در مسیر اکتشافات کپلر به شمار می رود که در نهایت منجر به پاسخ دادن این پرسش خواهد شد که سیاراتی زمین مانند تا چه حد در جهان نادر هستند؟
این دو سیاره نویافته در یک سامانه خورشیدی در فاصله 1000 کیلومتری از زمین قرار دارند که حداقل شامل 5 سیاره فراخورشیدی است. بررسی این سیاره نشان می دهد که این دو ابعادی در اندازه زمین دارند اما فاصله اشان از ستاره مادر خود، بسیار کمتر از آن است که بخواهند از شکل گیری و تکامل حیات حمایت کنند. بنابریان این سیارات اگرچه در ابعاد زمین هستند اما نمی توان آن ها را زمین مانند دانست. با این وجود اهمیت این کشف در این است که کپلر ثابت کرد می تواند سیاراتی در این ابعاد را با دقت و اطمینان بالایی تفکیک کند و همین امر باعث می شود دانشمندان انتظار داشته باشند در آینده نزدیک تعداد بیشتری از سیاراتی در ابعاد زمین را بتوانند در بین 2326 سیاره ای که تا کنون اوسط کپلر به عنوان کاندیدای احتمالی سیارات خورشیدی معرفی شده اند پیدا کنند.
یکی از این سیارات تنها 3 درصد بزرگتر از زمین است و در نتیجه تا اکنون نزدیک ترین اندازه را به زمین در بین سیارت فراخورشدی کشف شده در جهان دارد. سیاره دوم 13 درصد از زمین کوچکتر است و با قطر نزدیک به 11250 کیلومتر حتی از سیاره زهره هم کوچکتر است .
یکی از متخصصان پروژه کپلر در باره اهمیت این رویداد معتقد است ما آذر ماه 1390 را می توانیم به عنوان تاریخی که برای اولین بار بشر توانست سیاره ای در ابعاد سیاره خودش و یا حتی کوچکتر از آن را بیرون از منظومه شمسی کشف کند ، علامت بزنیم.
به هر حال این چند هفته روزهای مهمی در تاریخ کشف سیارات فراخورشیدی زمین مانند به شمار می روند. چند هفته پیش دانشمندان کپلر اعام کردند که توانسته اند برای اولین بار سیاره ای فراخورشیدی با ابعاد قابل مقایسه با زمین ، در منطقه زیست پذیر یا کمربند حیات یک ستاره شبیه به خورشید کشف کنند که برروی آن می توان آب مایع پیدا کرد. این بار دانشمندان سیاره ای با ابعاد زمین اما در خارج از کمربند حیات پیدا کرده اند و جمع یان دو رویداد به این معنی است که اینک به جایی رسیده ایم که با اندکی خوش شانسی می توانیم سیاره ای زمین مانند در کمربند حیات را آشکار کنیم.
این دو سیاره تازه پیدا شده که به نام های کپلر – 20e و کپلر – 20f شناخته می شوند در منظومه ای قرار دارند که حداقل 3 سیاره دیگر نیز به دور ستاره مادر آن در حال چرخش است. هر 3 آنها غول های گازی در رده سیارات نپتون مانند هستند که در مدارهایی کوچکتر از مدار عطارد به دور خورشید، ستاره مادر را دورمی زنند.
سیاره کپلر – 20e هر مدار خود به دور ستاره مادرش را در 6.1روز طی می کند و انتظار می رود دمای سطحی آن در حدود 760 درجه سانتیگراد باشد که برای حمایت از شکل گیری حیات فوق العاده بالا به شمار می رود. سیاره دوم یا کپلر 20f هر 19.6 روز یک بار ستاره مادر را دور می زند و دمایی در حدود 800 درجه سانتیگراد دارد. هنوز جرم و چگالی و ترکیبات احتمالی سازنده این سیارات مشخص نشده است.
نکته جالب دیگری که در این مورد وجود دارد ترتیب قرار گرفتن سیارات است. در منظومه شمسی سیارات سنگی و با چگالی بالا در فاصله نزدیک تری نسبت به خورشید قرار گرفته اند و سیارات گازی غول پیکر و با چگالی کمتر دورتر از خورشید ، این ستاره را دور می زنند. این ترتیب قرار گیری سیارات مدت ها زیر بنای نظریه های مربوط به تحول منظومه های خورشیدی بوده است اما اینک سیستم سیاره ای یافت شده اخیر نمونه کاملی از هرج و مرج در مقایسه با آنچه که انتظار داریم به شمار می رود
در این سیستم نزدیکترین مدار به خورشید را یک سیاره گازی نپتون مانند اشغال کرده است، سیاره بعدی، کپلر 20e است بعد از آن یک سیاره نپتون مانند و سپس کپلر 20f و در نهایت یک غول گازی دیگر قرار دارد.
مقایسه ابعاد دو سیاره تازه پیدا شده با زمین و زهره – Image credit: NASA/Ames/JPL-Caltech
این موضوعی است که اخترشناسان به طور جدی باید به دنبال ارایه توضیحی برای آن باشند چرا که چنین منظومه ای اگر تثبیت شده باشد بر خلاف ایده های رایج و پذیرفته شده ای است که در تکامل و تحول سیارات و منظومه های خورشیدی بیان می شود.
فضا پیمای کپلر در سال 2009 به فضا فرستاده شد و مجهز به یک دوربین دیجیتال با تفکیک 95 مگا پیکسل است. این دوربین به طور منظم به نورسنجی از ستاره های موجود در میدان دید آن می پردازد تا بتواند نشانه هایی از گذر احتمالی سیارات از مقابل ستاره ای مادر خود را تفکیک کند.
یکی از اهداف کپلر پیدا کردن نمونه ای از سیارات فراخورشیدی زمین مانند است یعنی سیارات یکه نه تنها از نظر اندازه که از نظر ترکیبات و همچنین موقعیت مداری در شرایطی شبیه به زمین باشند. این جستجو را سیاره شناسان به جستجوی جام مقدس تشبیه می کنند. سفری پر ماجرا برای یافتن نقاطی که استعداد بالایی برای پیدایش حیات دارند.
برای اینکه اطلاعات بیشتری در باره سیارات خورشیدی که تا کنون کشف شده اند به دست آورید می توانید به اطلس دنیاهای جدید مراجعه کنید . این سایت بخشی از وب سایت جستجوی سیارات فراخورشیدی ناسا است و به شما این امکان را می دهد تا با فیلترهای مختلفی در بین فهرست سیارات یافت شده جستجو کنید. برای علاقمندان آسمان شب شاید یکی از جذاب ترین جستجو ها این باشد که به دنیال سیارات فراخورشیدی بگردند که به دور ستاره هایی می گردند که با چشم غیر مسلح می گردند. در این صورت می توانید برنامه ریزی کنید و شبی را از روی پشت بام و یا حیاط منزلتان بدون نیاز به ابزاری خاص ستاره هایی را تماشا کنید که سیاره ای در اطراف آنها در حال گردش است.
