«تنها دو چیز نامتناهی وجود دارد: جهان و بلاهت افراد. هرچند که درباره اولی مطمئن نیستم بی‌نهایت باشد.»
 این نقل‌قول معروفی از آلبرت انیشتین است. نقل‌قولی که این روزها در گوشه و کنار جهان می‌بینیم. من اعتقادی ندارم که همه مردم یا اکثریت مردم ابله هستند اما افرادی در بین گونه ما وجود دارند که می‌توانند چنان با اعتمادبه‌نفس جهل خود را فریاد بزنند که فارغ از اقلیت بودنشان بدنامی کارشان دامن همه ما را بگیرد.

بلاهت انسانی همچون آسمان پرستاره بالای سر بدون مرز است. فریب این گفته مد روز را نخورید که اگر در کشوری توسعه‌یافته به دنیا آمده باشید، تحصیلات خوبی داشته باشید و حتی مدارک تخصصی علمی داشته باشید از شر بلاهت در امانید. بلاهت و جهل موجود مرموزی است که راه خود را به درون هر فکری می‌تواند باز کند. کافی است لحظه‌ای از هشیاری و پاسبانی اندیشه خود دست‌بردارید تا بذر بلاهت درون آن راه پیداکرده و شکوفا شود که اگر چنین شود اتفاقاً هرچقدر موقعیت علمی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و نفوذتان بیشتر باشد، اثر مخربتان بیشتر خواهد شد.

این بلاهت گاهی به شکل خودروی کاروانی خود را بروز می‌دهد که این روزها در اتاوا، پایتخت کانادا می‌گردد و روی صفحه دیجیتالی شعار می‌دهد که واکسن مبتنی بر mRNA، ساخته دست شیطان است که با تغییر دی ان ای شما را از ملکوت الهی دور کند.

گاه به شکل حسی از زیرکی برای آن شهروند مونترالی که فکر می‌کند می‌تواند با اجاره کردن سگ و به بهانه گرداندن او در خیابان قانون منع آمدوشد را دور بزند و هنوز قوانین اجرانشده، کلی پول به شیادانی داده که وعده اجاره سگ به او داده است، یا رئیس‌جمهور ایالات‌متحده که با تعجب از هوادارانش می‌پرسد چطور کسی که بیش از ۷۰ میلیون رأی آورده می‌تواند بازنده انتخابات باشد (راهنمایی: کافی است رقیبتان بیشتر از شما رأی آورده باشد.) یا آن مقامی که معلوم نیست بر اساس کدام داده و اطلاعات می‌گوید اگر واکسن فایزر کارایی داشت پس چرا امروز این‌قدر آمریکا در حال تلفات دادن است (راهنمایی: چون تا الان تنها ۱٫۵ درصد مردم تنها دز اول واکسن را دریافت کرده اند) و استفاده از آن را ممنوع می‌کند (بماند که سال قبل رئیس گروه پزشکی او جایزه گران‌قیمت مصطفی را به سازنده همین واکسن اهدا کرده بود.)

شاید فکر کنید پس از سال‌ها مراقبه و دقت دروازه‌های ورود بذر بلاهت در ذهنتان مهر و موم شده است. فریب این توهم را نخورید. گاهی پس از سال‌ها تلاش در مقابله با آن، تنها یک گفته، یک شعار، یک حرف یا یک حالت صورت می‌تواند چون اسب تروایی از میان دروازه‌های محافظت ذهن من و شما عبور کند.

بلاهت ابزارهای متعددی در اختیار دارد و هر دم به رخی رخ می‌نماید. گاهی خود را در لباس توهم توطئه می‌پیچد، گاهی ظاهری فلسفی و کلامی به خود می‌گیرد، گاه  زیر ردای مقام و لقب پنهان می‌شود، گاه خود را جای علم جای می‌زند و به شکل شبه‌علم به ما حمله‌ور می‌شود. گاهی با ظاهری فرهیخته راه نفوذ خود را پیدا می‌کند، گاهی شعله خودپرستی و نفس دوستی ما را می پروراند تا به‌واسطه آن تنها حرف‌هایی که دوست داریم را بشنویم و دیگران را وادار کنیم تا تنها آنچه دوست داریم انجام دهیم و بگویند و بدین ترتیب بلاهت، دیوار امنی در اطراف خودش می‌سازد که دیگر شکستنش کار هرکسی نیست.

گاهی خود را در قالب دل سوزی اجتماعی به شما قالب می‌کند، گاه در پشت ادعای امنیت ملی پنهان می‌شود.

اما برخلاف هزار نقابی که بر صورت می‌زند، بلاهت بوی خودش را دارد. اگر بینی‌های خود را تازه نگاه داریم و اجازه ندهیم به  بوی ناهنجار عادت کند، که چقدر هم زود عادت می‌کند، به‌سرعت می‌تواند بوی نفوذ بلاهت را احساس کنیم.

اما این مقابله با بلاهت امری دائمی است. گیاهی است که نیاز به حراست دارد. کافی است یک روز سپرمان را زمین بگذاریم تا به‌سادگی مغلوب آن شویم. پاسداری از خود و دیگران در برابر بلاهت البته که هزینه خواهد داشت و البته که ممکن است از دوش یک نفر خارج باشد. همه باید به هم کمک کنیم. وقتی بلاهت را دیدیم به دوستانمان تذکر بدهیم. وقتی به ما تذکر دادند قبل از عصبانی شدن خود را بسنجیم و بعد واکنش نشان دهیم و درنهایت اینکه به قول جان استوارت در آخرین برنامه‌ای که میزبانی برنامه دیلی شو را بر عهده داشت: «دوستان من اگر بوی کثافتی را شنیدید، سکوت نکنید و چیزی بگویید.»

۲۰ دی ۱۳۹۹

ستون افق رویداد مجموعه‌ای از دیدگاه‌ها و نظرات شخصی است که خارج از قالب گزارش یا خبر یا مرور و نقد رایج و در قالب معروف نظر و دیدگاه نوشته می‌شود.