خبرنامه وب‌سایت پوریا ناظمی
۱۹ فوریه ۲۰۲۰ – اول اسفند ۱۳۹۹
پوزش
چند هفته گذشته به دلیل برنامه فشرده‌ای که به آن مواجه بودم، امکان به‌روز کردن وب‌سایت، تهیه ویدیو کست و به‌روزرسانی خبرنامه را نداشتم. از همه مخاطبان عزیز بابت این تأخیر عذرخواهی می‌کنم و امیدوارم به‌طور منظم این روند را ادامه دهم.
آمار کوید-۱۹
بر اساس آمارهای رسمی تعداد مبتلایان به کوید در سراسر جهان از مرز ۱۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر عبور کرده است. تعداد کشته‌شدگان این بیماری نیز در سراسر جهان به دو میلیون و ۵۰۰ هزار نفر نزدیک شده است.
در ایران و بر اساس آمار رسمی بیش از یک‌میلیون و ۵۰۰ هزار مورد ابتلای قطعی به کوید ۱۹ گزارش‌شده است و تعداد مجموع فوت ناشی از بیماری به بیش از ۵۹ هزار نفر رسیده است.
روند تغییرات تعداد ابتلا به بیماری در ایران – بر اساس آمار رسمی – که روند رو به کاهش چشمگیری را در هفته‌های گذشته شاهد بود، بار دیگر روند صعودی خود را آغاز کرده است. انتظار می‌رود تعداد فوت ناشی از کوید که در هفته‌های اخیر به کمترین حد خود پس از موج اول در بهار ۱۳۹۹ رسیده بود، بار دیگر روند صعودی را از سر بگیرد.
وزارت بهداشت کماکان از ارائه آمار تفکیکی ابتلا و مرگ کوید بر مبنای شهر و استان خودداری می‌کند و آمار دقیق و تفکیکی واکسیناسیون هنوز اعلام‌نشده است.
در حالی که واکسیناسیون در ایران با کمک واکسن اسپوتنیک وی روسیه در مقیاس چند هزار نفری آغاز شده است، برنامه واکسیناسیون ایران هنوز به‌طور دقیق مشخص نیست.
مقام‌های وزارت بهداشت و ستاد مقابله با کرونا، ادعا می‌کنند که تا شهریورماه آینده انواع مختلفی از واکسن کرونا در ایران تولید خواهد شد. این در حالی است که تنها آزمون بالینی فاز اول یک واکسن آغازشده است.
دکتر مصطفی قانعی روز دوشنبه ادعا کرده است: «بر اساس اعلام سازمان‌های بین‌المللی، ایران با احتساب ۲ واکسن کرونا هشتمین کشور تولیدکننده این فناوری است.» این در حالی است که ایران هنوز هیچ واکسنی را تولید نکرده است و یک واکسن در مرحله آزمون بالینی قرار دارد.
در ایران علی‌رغم شیوع بیماری هنوز بسیاری از تجمع‌ها و رویدادهایی که بالقوه رویداد مرجع پراکندگی به شمار می‌روند بدون رعایت نکات بهداشتی برگزار می‌شوند. در همین حال ایران به فصل انتخابات ریاست جمهوری نزدیک می‌شود و هنوز خبری مبنی بر نحوه برگزاری انتخابات منتشرنشده است. وزارت بهداشت و وزارت کشور تاکنون به درخواست پاسخ به این پرسش که چه برنامه‌ای برای انتخابات وجود دارد پاسخ نداده‌اند.
کرونا در جهان
- درحالی‌که تلاش برای توزیع واکسن‌های تائید شده و همچنین اطمینان از اثربخشی آن‌ها بر وارینت‌های تازه به‌خصوص وارینت B.1.1.7 که در انگلستان شناسایی‌شده و سویه‌ای که در آفریقای جنوبی شناسایی‌شده بود ادامه دارد، هفته گذشته آزمایشگاه ملی لس آلاموس در ایالات‌متحده خبر داد که یک جهش قابل‌توجه در ویروس را در کالیفرنیا ثبت کرده است. این جهش بر اساس ترکیب دو واریانت B.1.1.7 (انگلستان) و B.1.429 (سویه کشف‌شده در کالیفرنیا) به وجود آمده است و برخی از ویژگی‌های خطرناک هر دو سویه را دارد که شیوع راحت‌تر و مقاومت بیشتر در برابر برخی از پادتن‌های بدن از آن جمله است. این کشف نگرانی تازه‌ای برای بروز موج تازه‌ای از همه‌گیری را ایجاد کرده است. چنانچه این یافته تائید شود، نخستین باری است که پدیده ترکیب دو سویه جهش‌یافته ویروس (recombination) در مورد ویروس SARS-CoV-2 مشاهده شده است.
چنانچه به دلیل عدم واکسیناسیون و مهار همه‌گیری شیوع این ویروس مهار نشود احتمال بروز جهش‌ها و ترکیب‌های بالقوه خطرناک بیشتری وجود خواهد داشت. - بر اساس گزارشی که درک تامسون در مجله آتلانتیک منتشر کرده است، دلیل اصلی کاهش تعداد بستری‌های بیمارستانی ناشی از کوید-۱۹ در ایالات‌متحده در هفته‌های اخیر به رعایت بهتر فاصله‌گذاری اجتماعی، استفاده بهتر و مناسب‌تر از ماسک، تغییر فصل، افزایش تعداد افرادی که به دلیل ابتلا پادتن در بدنشان دارند و (این تعداد از ۱۵ درصد به ۳۰ درصد افزایش‌یافته است) و افزایش سرعت واکسیناسیون مربوط است. درصورتی‌که واکسیناسیون با سرعت برنامه‌ریزی‌شده ادامه پیدا کند انتظار می‌رود تا نیمه بهار نیمی از جمعیت ایالات‌متحده در برابر ویروس ایمنی پیداکرده باشند.
- گروهی از محققان ازجمله ایکاکو ایواساکی از دانشگاه یل و همکارانش سعی کرده‌اند با استفاده از داده‌های مربوط به واکسیناسیون واکسن‌های اصلی مورداستفاده در کشورهای مختلف برآوردی از نتیجه این واکسن‌ها خارج از فضای آزمایش بالینی به دست آورند. خبر خوب این است که همه این واکسن‌ها به‌طور کاملی افراد را در برابر حالت حاد بیماری و بستری شدن در بیمارستان محافظت کرده است. در ادامه جدول ترکیبی این مطالعات را می‌بینید.
- گروهی از محققان دانشگاه تگزاس به بررسی مدارک مربوط به داروهای مؤثر علیه کوید-۱۹ پرداخته‌اند. بر اساس این گزارش تاکنون تنها کارآمدی که می‌تواند در برابر شرایط حاد بیماری اثر کند داروهای استروییدی موسوم به کورتسواسترویید (corticosteroids) و داروی ضدویروس رمدزویر است.
- بر اساس گزارش‌های منتشرشده از سوی CDC و بر اساس اطلاعات واکسیناسیون در ایالات‌متحده اکنون تصویر دقیق‌تری از عوارض جنبی واکسن مشخص‌شده است. بر اساس این تحقیق: دریافت‌کنندگان فایزر، پس از دریافت اولین دز ۲۹% و پس از دریافت دز دوم ۵۰% گزارش احساس خستگی کرده‌اند. ۲۶% از دریافت‌کنندگان دز اول و ۴۲% دریافت‌کنندگان دز دوم گزارش سردرد کوتاه‌مدت داده‌اند. ۷% دریافت‌کنندگان دز اول فایزر و ۲۵ درصد دریافت‌کنندگان دز دوم فایزر گزارش تب خفیف و موقت داشته‌اند. در مورد واکسن مدرنا اگرچه تعداد عوارض جنبی نسبت به عوارض جنبی واکسن آنفلوانزای فصلی بالاتر بوده است اما موارد حساسیت شدید و تهدیدکننده ۳ مورد به ازای ۳ میلیون مورد تزریق بوده است. این عدد برای واکسن آکسفورد آسترا زنکا ۳۰ مورد در ۳ میلیون مورد بوده است. همه کسانی که دچار این حساسیت حاد شده بودند درمان شده‌اند.
شب‌های مریخی
در هفته گذشته سه مأموریت مریخی که سال گذشته میلادی عازم مریخ شده بودند با موفقیت به مقصد خود رسیدند. ابتدا مدارگرد امید یا مسبار الامل امارات متحده موفق شد به‌سلامت وارد مدار از پیش تعیین‌شده خود به دور مریخ شود. این مدارگرد با کمک سه ابزار خود که در ساخت آن‌ها دانشگاه‌های کالیفرنیا و کلرادو مشارکت داشتند به بررسی جو مریخ و تغییرات چرخه‌های آب و هوایی آن می‌پردازد.
یک روز پس از امارات چین موفق شد مأموریت خود را در سکوت خبری وارد مدار مریخ کند. این مأموریت از یک مدارگرد، سطح‌نشین و مریخ‌نورد تشکیل‌شده است اما عمده پروژه بر تائید کارآمدی مهندسی مأموریت تمرکز دارد.
روز پنج‌شنبه نیز ناسا موفق شد پیشرفته‌ترین مأموریت خود را، مریخ‌نورد «پشتکار» را با موفقیت بر مریخ فرود آورد. این مریخ‌نورد به جستجوی حیات در مریخ خواهد گشت، برای نخستین بار بالگردی را در جو مریخ آزمایش خواهد کرد و نمونه‌ای از خاک مریخ را برای مأموریت بازگرداندن ذرات مریخ به زمین جمع‌آوری خواهد کرد.
