آسمان شب افسون کننده است. هزاره‌ها است که این گنبد پر نقش چشمان ما را به خود خیره کرده است و حیرانمان کرده است و هنوز بهت زده آنیم. ما مشتاقان همیشگی داستان های آسمانیم.
امروز آخرین سرحدات کشف نشده دانش بشری در دشت پرستاره شب جای دارد و هر آینده‌ای که برای خود در دراز مدت تصور کنیم، مسیرش از میان این دشت زیبا عبور خواهد کرد.
ما روز به روز چیزهای بیشتری را از دنیای آسمان و ستاره‌ها و کهکاشان‌ها و عالم خود می آموزیم و به ازای هر یافته جدید صدها سوال جدید مقابل ما قرار می‌گیرد.
آسمان پرستاره شب چون قطب‌نمایی هم مسیر پیشرفت را به ما نشان می‌دهد و هم ما را نسبت به دانش اندک خود فروتن نگاه می‌دارد.
اما آسمان شب تنها مسیر آینده را برای ما روشن نمی‌کند. این جهان شگفت‌انگیز که از سپیده دم تاریخ تا کنون با ما بوده است، در تار و پود فرهنگ و باورهای تاریخی و دانش باستانی ما در هم تنیده است.
از نخستین روزهایی که انسان چشمان کنجکاوش را به روی جهان گشود از دیدن آسمانی چنین دور و چنین زیبا و چنین مدهوش کننده و چنین شگفتی انگیز نه تنها حیرت می‌کرد که سعی داشت تا با دانش و فکر خود تفسیر و درکی از آن را برای خود ایجاد کند.
این خاستگاه اسطوره‌های آسمان است. جایی که انسان باورها، اعتقادات و نگاه خود از جهان را در آینه آسمان تفسیر و بر آن تصویر می‌کرد.
این اسطوره‌ها تنها داستان هایی مربوط به گذشتگان نیستند که حتی اگر چنین بود باید آن ها را چون گنجینه‌ای درخشان حفظ و حراست و باز نشر می‌کردیم.
این داستان‌ها داستان ما و گونه ما بر این سیاره و مسیری است که پشت سر گذاشته‌ایم و امیدهایی که با خود به همراه آورده‌ایم. آسمان بدون مرز نه تنها امروز ما را فراسوی مرزهای جغرافیایی و سیاسی به هم پیوند می‌دهد و بی توجه به مرزهای زمینی، بر سر همه ما یکسان رخ می‌نمایند که در فراسوی مرزهای زمان ما را به هم پیوند داده‌اند.
ما در آسمان تقریبا همان نقش و صورت‌هایی را می‌بینیم که اجداد ما، مادران و پدران فراموش شده در غبار تاریخ، پادشاهان باستانی و قهرمانان افسانه‌ای می دیدند.
همان آسمانی که شاعران و داستان گویان از آن الهام می‌گرفتند تا بنیان های فرهنگ و ریشه‌های درخت زندگی و حیات اجتماعی ما را بارور سازند.
ما با نگاه به آسمان نه تنها به معنی واقعی کلمه در فضا و زمان سفر می‌‌کنیم که با شنیدن داستان‌ها و نگاه گذشتگانمان به این اجرام آشنا، سفری در زمان و مکان تاریخ خود را پیش می‌گیریم و به همین دلیل هم داستان‌های آسمان برای ما و برای انسان مهم است.
به دلایل مختلف تاریخی که بحثش مفصل است و انبوهی از متخصصان درباره آن سخن گفته‌اند، دست تقدیر به گونه‌ای رقم خورده است که امروز بسیاری از ما تنها با یکی از روایت‌های این داستان‌ها آشنا باشیم. نگاه امروز ما و آشنایی امروز ما با افسانه‌های پیشینیانمان در باره آسمان عمدتا محدود به دانشی است که از میراث یونانی به ما رسیده است.
ما عمدتا با افاسنه‌های یونانی آسمان و صورت‌های فلکی آشنا هستیم. از داستان اسب بالدار و هرکول گرفته تا اندرومدا و پرسئوس و قیفاووس و ذات الکرسی تا نهنگ دریا و داستان عقرب و شکارچی.
اگرچه این داستان‌ها جذاب و مهم هستند اما تصویر کاملی از دانش باستانی ما انسان‌ها و دیدگاه ما به آسمان را به تصویر نمی‌کشند.
تنها یونانیان نبودند که به آسمان نگاه می‌کردند و افسانه‌های خود را درون آن جستجو می‌کردند.
از شرق دور، چین و ژاپن و استرالیا تا هندوستان و مصر و ایران، تا ساکنان شمال اروپا، بومیان آفریقا و آمریکا همگی داستان‌های خود را داشته و دارند و در آسمان چهره‌های متفاوتی را می‌دیدند.
محققان بسیاری سعی دارند تا این گنجینه دانش باستانی را حفظ کنند و از نابودی آن جلوگیری کنند. این کار مهم و نیازی فوری است به خصوص که در بسیاری از فرهنگ ها این داستان‌ها را راویان به صورت شفاهی روایت کرده و می‌کنند و بسیاری در خطر نابودی و فراموش قرار دارند.
من مسحور این داستان‌ها هستم و در عین حال از حجم نادانسته‌های خود از این داستان‌ها آگاهم به همین دلیل هم سعی دارم این داستان‌ها را یاد بگیریم و برای شما هم بازتعریف کنم.
هر از چندگاهی در این سایت داستان‌هایی را که پیدا می‌کنم از تمدن‌ها و فرهنگ‌های مختلف جمع کرده و روایت خواهم کرد. البته این کار به هیچ وجه به معنی کاری پژوهشی یا کامل نیست. تنها به اشتراک گذاشتن اشتیاقی شخصی با شما است.
شما هم اگر داستان هایی درباره آسمان می شناسید که به طور خاص در قالب روایت های شفاهی و قصه های محلی روایت می شوند – به شرط معتبر بودن – ممنون می شوم برای من بفرستید تا کم کم آن‌ها را نیز روایت کنم.
ما موجوداتی قصه گو هستیم و چه داستانی قدیمی تر، جذاب تر و ماندنی تر از داستان‌هایی که مردمانی در گوشه و کنار جهان تحت تاثیر آسمان پرستاره برفراز سرشان تعریف کرده اند.
این مجموعه را می‌توانید در زبانه «افسانه های آسمان» که در بخش فهرست بالای این وب سایت ساختم دنبال کنید.
