هفت شب در دشت ستارگان

نگاهی به وضعیت آسمان در هفته پیش رو

آسمان کم‌کم به جلوه‌گاه صورت های فلکی تابستانی تبدیل می شود. مثلث بزرگ تابستانی که سه راس آن را سه ستاره پر فروغ صورت های فلکی شلیاق، دجاجه و عقاب تشکیل می دهند از نیمه‌های شب در آسمان حضور دارد و در سمت جنوب و در راستای صورت فلکی قوس و عقرب می توان مرکز راه شیری و نوار با شکوه آن را در آسمان، به شرطی تاریکی محیط مشاهده کرد.

اما فردا شنبه (۲۸ می/ ۷ خرداد) و یکشنبه (۲۹ می / ۸ خرداد) دقایقی پیش از طلوع خورشید می توانید منظره همنشینی زیبای دو سیاره مهم منظومه شمسی را مشاهده کنید. اگر حدود ۴۵ دقیقه قبل از طلوع خورشید به افق شرق و جنوب شرقی آسمان نگاه کنید بر فراز صورت فلکی قیطس می توانید همنشینی مشتری و مریخ را مشاهده کنید.

بامداد ۸ خرداد این دو سیاره از هم تنها ۰٫۶ درجه فاصله دارند یعنی میان آن دو تقریبا تنها به اندازه قرص ماه کامل فاصله است.

مشتری کمی بالاتر و درخشان‌تر دیده می شود و مریخ با درخشش نارنجی رنگ خود اندکی پایین تر.

اگر با دوربینی دو چشمی یا تلسکوپی کوچک به این منظره نگاه کنید می توانید چهار قمر گالیله ای مشتری را در اطراف آن مشاهده کنید. این چهار قمر یعنی آیو، یوروپا، گانیمد و کالیستو از مهم ترین اقمار منظومه شمسی به شمار می روند. آیو مهیب ترین فوران های منظومه شمسی را به خود اختصاص داده است و یوروپا یکی از نامزدهای میزبانی حیات در منظومه شمسی است.

یوروپا قمری منجمد و یخ زده است. تمامی سطح این قمر را اقیانوسی عظیم فراگرفته که سطح آن یخ زده است. اما در زیر یخ قطور سطحی آب مایع در جریان است و تحقیقات جدید نشان می دهد در این دریاها با توجه به فوران های زیر سطحی امکان شکل گیری و توسعه حیات وجود داشته و شاید همین امروز هم نشانه هایی از حیات در آن پیدا شود.

به همین دلیل هم یوروپا یکی از مهم ترین اهداف ماموریت های فضایی دهه آینده به شمار می رود. در طرح توسعه برنامه ده ساله کاوش های فضایی ناسا چندین ماموریت برای سفر به یوروپا در دست بررسی قرار دارند.

در زیر یخ های یوروپا ممکن است بذر حیات شکوفا شده باشد

اگرچه دانشمندان امیدوارند روزی بتوانند بر سطح این قمر فرود آیند اما در مرحله اول فرستادن مدارگردی به دور مشتری که بتوان از یوروپا تصاویر و داده های دقیق و منسجمی تهیه کند و از راه دو به طیف سنجی بپردازد در اولویت قرار دارد.

البته که وقتی صحبت از حیات است نباید از مریخ چشم پوشید در همین شب ها مریخ نورد پشتکار ماموریت ویژه و استثنایی خود برای یافتن نشانه های حیات باستانی (و شاید فعلی) در سطح مریخ را آغاز کرده است و با مجموعه ابزارهایی که در ماموریت های سابق حضور نداشتند مشغول جست و جوی اثر انگشت حیات در سیاره همسایه ما است.

دوشنبه ۳۰ می / ۹ خرداد اما آسمان ممکن است میزبان اتفاقی نادر باشد.

هسته منهدم شده شواسمان واخمان ۳

بررسی های علمی برروی یک دنباله دار قدیمی به نام شواسمان واخمان ۳ این احتمال را مطرح کرده است که شاید امسال رد باقی مانده از گذرهای پیشین این دنباله دار بارش شهابی شدیدی در آسمان زمین به وجود آورد.

بارش های شهابی زمانی رخ می دهند زمین در مدار گردش خود به دور خورشید از میان بقایای دنباله داری که از اطراف خورشید گذر کرده است عبور کند. در این هنگام این ذرات باقی مانده با تعدادی بالاتر از میزان طبیعی وارد جو زمین می شوند و با سوختن در جو زمین شهاب هایی را تولید می کنند. شهاب های یک بارش شهابی را می توان با دنبال کردن جهت معکوس حرکتشان در آسمان شناسایی کرد. از آنجایی که محل ورود همه این ذرات به جو زمین در یک منطقه قرار دارد اگر مسیر شهاب های یک بارش را به صورت معکوس دنبال کنید به نقطه ای در آسمان می رسید که گویی همه این شهاب ها از آن منشا گرفته اند این نقطه که در اصل حاصل خطای دید پرسپکتیو چشمان ما است را کانون بارش می نامند.

ما هنوز مطمئن نیستیم که آیا این پیش بینی درست از آب در بیاید یا نه. اما نتیجه آن فارغ از بروز یا عدم بروز بارش می تواند به ما کمک کند تا تحلیل های خود از شکل گیری بارش های شهابی و توده ذرات به جا مانده از دنباله دارها را بهبود بخشیم.

برای اطلاعت تازه تر درباره وضعیت پیش بینی این بارش می توانید این وب سایت را دنبال کنید و همین طور اگر شما هم موفق به مشاهده این بارش شدید خوب است که گزارش های خود را به انجمن های رصدی از جمله انجمن بین المللی شهاب ها (IMO) ارسال کنید.

از اول تا چهارم ژوئن (۱۱ خرداد تا ۱۴ خرداد) حدود یک ساعت پس از غروب خورشید به افق غربی بنگرید. در طی این شب ها می توانید هلال ماه را در میان صورت فلکی جوزا یا دوپیکر ببیند که کم کم در حالی که بر قطر آن افزوده می شود در آسمان اوج می گیرد.

روزهای ۱۱ و ۱۲ خرداد خلال ماه منظره زیبایی را در نزدیکی افق زمین تشکیل می دهد و به خصوص برای کسانی که به عکاسی از پدیده های آسمان شب در ترکیب با مناظر زمینی علاقه دارند فرصت جذابی برای عکاسی فراهم می کند.

دیدگاهتان را بنویسید

*

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.