به استقبال بارش شهابی برساوشی

بارش شهابی برساوشی ۱۳ آگوست به اوج می رسد و اگر هوا یاری کند فرصت مناسبی برای تماشای آن وجود دارد

در هر شبانه‌روز چندین تُن غبار و ذرات ریزی که در فراسوی جو زمین و در فضای میان‌سیاره‌ای وجود دارند، با جو زمین برخورد می‌کنند. برخی از مواقع که اندازه و جرم آن‌ها در حد منتسبی باشد هنگامی‌که با سرعت بالای خود به جو برمی‌خورند در آن می‌سوزند و ما ردی از سوختن آن‌ها را در جو در قالب شهاب‌ها مشاهده می‌کنیم و اگر اندکی بزرگ‌تر یا چگال تر باشند، ممکن است بخشی از آن به زمین برسد.

به‌طورمعمول و در هر شب به شرطی که هوا صاف باشد و ماه کامل آسمان را روشن نکرده باشد و از آلودگی نوری دور باشید می‌توانید در آسمان در هر ساعت چندتایی شهاب سرگردان را ببینید که حاصل برخورد این ذرات و غبارهای کوچک میان‌سیاره‌ای با زمین هستند.

اما در روزهای مشخصی از سال یک‌باره تعداد شهاب‌هایی که در آسمان دیده می‌شوند به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد و ممکن است در هر ساعت چند ده شهاب را در آسمان ببینیم. علاوه بر تعداد بالا در این شب‌ها، شهاب‌ها ویژگی دیگری هم دارند و آن این است که اگر مسیر آن‌ها را در آسمان به‌طور معکوس ادامه دهید به نظر می‌رسد همه آن‌ها از نقطه مشخص و واحدی در آسمان به‌سوی زمین حرکت کرده‌اند.

این‌چنین رویدادهایی را بارش‌های شهابی می‌نامند و هرسال چندین و چند مورد بارش شهابی اتفاق می‌افتد. در اکثر موارد در این رویدادها می‌تواند در هر ساعت ده تا ۲۰ شهاب را در آسمان مشاهده و رصد کرد اما گاهی توفانی از شهاب‌ها رخ می‌دهد و در مواردی ممکن است تعداد شهاب‌هایی که در یک ساعت از یک توفان شهابی دیده می‌شود به بیش از هزار شهاب نیز برسد.

اگرچه وقوع چنین توفان‌هایی نادر است اما در هرسال یکی دو تا بارش شهابی عالی وجود دارند و یکی از بهترین آن هفته آینده به اوج خود می‌رسد و ممکن است شما شاهد آتش‌بازی بی‌نظیری در آسمان باشید.

مردادماه زمانی است که بارش شهابی بَرساوُشی به اوج خود می‌رسد. این بارش که نامش را از صورت فلکی برساوش (

پرسئوس) گرفته است، معمولاً از اواسط تیرماه شروع می‌شود اما در حدود اواخر مرداد است که به اوج خود می‌رسد و در اثر پیش‌بینی‌ها امسال شنبه و یکشنبه‌شب هفته آینده  این بارش به اوج خود می‌رسد.

دلیل نام‌گذاری این بارش این است که نقطه‌ای که به نام کانون بارش می‌شناسیم در میان صورت فلکی برساوش قرار دارد.

زمانی که زمین به توده ذرات شهاب‌واره‌ها برخورد می‌کند همه آن ذرات به‌طور موازی باهم وارد جو زمین می‌شوند اما به دلیل خطای دید پرسپکتیو از دید ناظر زمینی به نظر می‌رسد که این شهاب‌ها را اگر به‌صورت معکوس در آسمان ادامه دهیم به نقطه مشخصی می‌رسد. این نقطه را کانون بارش می‌نامند و نام بارش‌های شهابی معمولاً بر این اساس است که این نقطه در نزدیکی کدام ستاره یا درون کدام صورت فلکی قرار دارد.

طبیعتاً در آسمان ( و به دلیل همان قانون پرسپکتیو) شهاب‌هایی که نزدیک‌تر به کانون بارش در آسمان ظاهر می‌شوند طول کوتاه‌تری دارند و هرچقدر از کانون بارش دورتر باشند رد بلندتری در آسمان برجای می‌گذارند.

به همین دلیل هم توصیه رایج این است که برای اینکه بهترین شانس را برای تماشای شهاب‌هایی بیشتر داشته باشید در فاصله‌ای حدود  20 تا چهل درجه‌ای نقطه کانون بارش به آسمان نگاه کنید.

برخلاف سال گذشته که ماه با روشن کردن آسمان شانس مشاهده شهاب‌های این بارش را کم کرده بود امسال روشنایی ماه تنها در حدود ۱۰ درصد است و برای همین فرصت خوبی برای تماشای این آتش‌بازی تابستانی است که به‌شرط صاف بودن هوا  دور بودن از آلودگی نوری می‌توانید آن را تماشا کنید.

نکته جذاب دیگری که تماشای این پدیده را برای مردم جذاب‌تر از برخی دیگر از پدیده‌های نجومی می‌کند این است که برای تماشای این رویداد نیازی به هیچ ابزار رصدی ویژه‌ای ندارید. جایی تاریک و به دور از آلودگی نوری پیدا کنید، صندلی یا زیراندازی به همراه خو ببرید و با چشمان خود به آسمان بنگرید.

اگر شرایط مناسب باشد شاید امسال بتوانید در هر ساعت تا نزدیک به ۱۰۰ شهاب را تماشای کنید.

بارش‌های شهابی زمانی رخ می‌دهند که زمین در مسیر خود به دور خورشید به توده‌ای از ذرات و غبار برخورد می‌کند و وارد شدن این ذرات به جو زمین باعث ظهور تعداد بالایی از شهاب‌ها می‌شوند.

بارش شهابی برساوشی حاصل برخورد زمین با توده‌ای از ذرات و غبار به‌جای مانده از گذار دنباله‌دار تمپل تاتل از نزدیکی زمین و در مدار خود به دور خورشید است.

هر بار که دنباله‌داری به دیدار خورشید می‌آید با نزدیک شدن به خورشید شروع به تصعید می‌کند و فوران‌های هسته یخ‌زده دنباله‌دار باعث می‌شود تا ذرات ریزی از غبار و یخ و مواد هسته، به دنبال آن ایجاد شود. آن دنباله و گیسوی زیبایی که در هنگام عبور دنباله‌داری باشکوه از اطراف خورشید در آسمان می‌بینیم درواقع بازتاب نور خورشید از همین ذرات به‌جای مانده از هسته دنباله‌دار است.  

پس از آنکه هسته دنباله‌دار به مسیر خود ادامه داد و از خورشید دور شد، هنوز توده‌ای که دنباله آن دنباله‌دار را تشکیل داده بودند، پراکنده‌تر از قبل در مداری در اطراف خورشید باقی می‌مانند و اگر مسیر این توده باقی‌مانده از هسته دنباله‌دار با مسیر گردش زمین به دور خورشید، تقاطع داشته باشد، هنگام مواجهه زمین با این توده شاهد وقوع بارش شهابی هستیم.

دنباله‌دار تمپل تاتل آخرین بار سال ۱۹۹۲ بود که به دیدار خورشید آمد و دفعه آینده سال ۲۱۲۶ به ملاقات ستاره مادر منظومه ما می‌آید. اما تنها فاصله‌ای که امروز با گذر قبلی دنباله‌دار دارد تعیین‌کننده میزان شدت بارش شهابی نیست.

گرانش در طول زمان در میان توده این ذرات نقشی شگفت‌انگیز بازی می‌کند و درون آن خرده توده‌هایی با چگالی متفاوت ایجاد مرده و همین‌طور اثر گرانشی سایر سیاره‌ها و دنباله‌دار در ط.ول زمان باعث می‌شود در برخی از سال‌ها شاهد بارش‌های خاصی باشیم.

بارش امسال بر اساس پیشینی‌ها بارشی معمول در رده بارش شهابی برساوشی است و انتظار می‌رود سرعت ساعتی سمت الراسی آن (ZHR واحدی برای تخمین فعالیت بارش شهابی است که به‌شرط هوای تاریک، افق باز و در سمت الراس بودن کانون بارش محاسبه می‌شود) به بیش از ۱۰۰ شهاب در ساعت می‌رسد.

البته تعداد شهاب‌هایی که ما واقعاً می‌توانیم در آسمان ببینیم به دلیل وضعیت هوا، افق و اینکه کانون بارش در سمت الراس (دقیقا نقطه بالای سر شما در آسمان) نیست کمتر از این عدد خواهد بود.

شهاب‌های بارش شهابی برساوشی زمان که به جو زمین برخورد می‌کنند سرعتی در حدود ۲۱۵ هزار کیلومتر در ساعت دارند و در مواجهه با لایه‌های بالایی جو و در ارتفاع حدود ۹۵ کیلومتری از سطح زمین به دمایی نزدیک سه هزار درجه سانتی‌گراد می‌رسند. دلیل رسیدن به این دما و سوختن این ذرات کوچک دمای ناشی از اصطکاک است.

شهاب‌های بارش شهابی می‌تواند رنگ‌های متفاوتی داشته باشد. رنگ یک شهاب به دو عامل مواد تشکیل‌دهنده غبار و سرعت برخورد و ارتفاعی که در آن می‌سوزد بستگی دارد.

امسال فرصت مناسبی برای تماشای این آتش‌بازی آسمانی در اختیار ما است.

اگر هوا یاری کرد و صاف بود، جایی به‌دوراز نور و آلودگی نوری پیدا کنید، منابع نور مستقیم که به چشمانتان می‌رسد را سد کنید، دراز بکشید و یا  بر روی صندلی راحتی خود تکیه بدهید، به چشمانتان فرصت دهید تا خود را با تاریکی وفق دهند و به آسمان نگاه کنید.

اگر تصمیم دارید به بیرون از شهر بروید حتماً پیش از آن امنیت محل خود را بررسی کنید، نوشیدنی کافی به همراه بردارید و در طول رصد سعی کنید به‌اندازه کافی مایعات بنوشید. شاید قهوه‌ای گرم یا چای یا شیرکاکائو انتخاب بدی نباشد. همین‌طور به یا داشته باشید که شب‌ها ممکن است شاهد کاهش دما باشید و برای همین هم به همراه خود پوشش و رواندازی ببرید.

این رویداد فرصت مناسبی برای عکاسی از آسمان هم هست که اگر خوش‌شانس باشید شاید رد شهابی را در میان تصاویر خود از آسمان شب ثبت کنید

فراموش نکنید درنهایت هدف رصد این رویداد برای عمده ما لذت بردن از طبیعت است. پس مراقب خود و امنیت و سلامتتان باشید.

دیدگاهتان را بنویسید

*

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.