
خلاصه ای از خبرهای علم و فناوری و آینده روز
بررسی یک سامانه خورشیدی جایگزین: تأثیر سیارههای “ابرزمین”
محققان در پژوهشی تازه به بررسی اثرات حضور سیارههای “ابرزمین” در سامانههای خورشیدی جایگزین پرداخته است. این مطالعه که در ژورنال The Astrophysical Journal Letters منتشر شده، نشان میدهد که وجود این سیارهها چگونه میتواند ساختار و پایداری سامانههای سیارهای را تغییر دهد.
“ابرزمین”ها سیاراتی هستند که از زمین بزرگتر اما از غولهای گازی مانند مشتری کوچکترند. این سیارات معمولاً از سنگ یا ترکیبات مشابه تشکیل شدهاند و در بسیاری از سامانههای خورشیدی خارج از منظومه شمسی یافت میشوند.
محققان در این مطالعه با استفاده از شبیهسازیهای پیشرفته، نحوه تأثیر یک “ابرزمین” بر مدار سیارات دیگر و رفتار ستاره مرکزی را بررسی کردهاند. نتایج نشان میدهد که حضور این سیارهها میتواند تعادل گرانشی سامانه را تغییر دهد و حتی منجر به ناپایداری مدارهای سیارات کوچکتر شود.
این یافتهها برای درک بهتر شکلگیری سامانههای سیارهای و همچنین جستجوی حیات در دیگر نقاط جهان اهمیت دارند. دانشمندان معتقدند که نحوه توزیع و ویژگیهای “ابرزمین”ها میتواند به ما در فهمیدن این موضوع کمک کند که چرا منظومه شمسی ما تا این حد پایدار است و چگونه برخی از سامانههای دیگر از این ویژگی بیبهرهاند.
این تحقیق همچنین بر اهمیت این سیارهها در جستجوی مناطق قابل سکونت تأکید دارد، چرا که حضور “ابرزمین” میتواند به تنظیم شرایط زیستپذیری در سیارات دیگر کمک کند. این یافتهها گامی مهم در توسعه دانش ما درباره سامانههای خورشیدی جایگزین و نحوه شکلگیری آنها است.
کشف ویژگیهای بیسابقه در حاشیه یک سیاهچاله فعال
گروهی از ستارهشناسان موفق به مشاهده ویژگیهای بیسابقهای در نزدیکی افق رویداد یک سیاهچاله فعال شدند. این مطالعه که در ژورنال Astrophysical Journal Letters منتشر شده است، با استفاده از پیشرفتهترین تلسکوپها و ابزارهای رصدی انجام شده و چشماندازهای جدیدی را درباره رفتار سیاهچالهها ارائه میدهد.
این تحقیق بر روی یک سیاهچاله فوقالعاده پرجرم در مرکز یک کهکشان فعال متمرکز بوده است. ستارهشناسان موفق شدند با استفاده از فناوری تصویربرداری پرقدرت، جریانهای گازی را که به داخل سیاهچاله سقوط میکنند، با جزئیات بیسابقهای مشاهده کنند. این گازها که با سرعت بسیار بالا به سمت سیاهچاله کشیده میشوند، پیش از عبور از افق رویداد، انرژی زیادی تولید کرده و تابشهای پرانرژی ساطع میکنند.

یکی از کشفیات مهم این مطالعه، مشاهده ساختارهای دینامیکی و پیچیده در قرص برافزایشی اطراف سیاهچاله بود. این قرص که از مواد گازی در حال چرخش تشکیل شده است، نقش کلیدی در فرآیند بلعیدن ماده توسط سیاهچاله ایفا میکند. دانشمندان همچنین توانستند میدانهای مغناطیسی قوی را در این ناحیه شناسایی کنند که میتواند بر رفتار گازها و تابشهای تولیدی تأثیر بگذارد.
این یافتهها نه تنها به درک بهتر فرآیندهای اطراف سیاهچالهها کمک میکنند، بلکه اطلاعات ارزشمندی درباره نحوه تکامل کهکشانها و نقش سیاهچالهها در آنها ارائه میدهند. محققان معتقدند که این مشاهدات میتواند به مدلسازی دقیقتر سیاهچالهها و فرآیندهای پیچیده مرتبط با آنها منجر شود. این کشف، گامی مهم در پیشرفت دانش بشر درباره یکی از اسرارآمیزترین پدیدههای کیهانی به شمار میرود.
کشف ساختار مارپیچی شگفتانگیز کهکشانی با جت جوان توسط تلسکوپ هابل
تلسکوپ فضایی هابل موفق به کشف ساختار مارپیچی غیرمنتظرهای در کهکشانی شد که میزبان یک جت کیهانی جوان است. این مطالعه که اخیراً در ژورنال Astrophysical Journal منتشر شده است، بینشهای جدیدی را درباره تعاملات میان جتهای کهکشانی و محیط اطرافشان ارائه میدهد.

کهکشان مورد مطالعه که در فاصله ۴۰۰ میلیون سال نوری از زمین قرار دارد، به دلیل داشتن یک جت کیهانی فعال، توجه ستارهشناسان را به خود جلب کرده است. این جتها که توسط سیاهچالههای فوقجرم در مرکز کهکشانها تولید میشوند، جریانهای عظیمی از مواد و انرژی را با سرعتی نزدیک به سرعت نور به فضا پرتاب میکنند.
آنچه این کشف را منحصر به فرد میکند، وجود یک ساختار مارپیچی آشکار در کهکشان است. معمولاً جتهای کهکشانی در کهکشانهای بیضوی و بدون ساختار منظم دیده میشوند، اما در این مورد، کهکشان دارای بازوهای مارپیچی جوان و دینامیکی است. این ویژگی نشان میدهد که کهکشان ممکن است در مراحل اولیه تکامل خود قرار داشته باشد.
دانشمندان بر این باورند که این جتهای جوان ممکن است در ایجاد و حفظ این ساختار مارپیچی نقش داشته باشند. تحلیلهای بیشتر نشان میدهد که تعامل بین جت و گازهای اطراف میتواند فرآیندهای پیچیدهای از جمله شکلگیری ستارهها را تحریک کند.
این کشف نه تنها دیدگاههای جدیدی درباره فرآیندهای درون کهکشانها ارائه میدهد، بلکه بر اهمیت جتهای کیهانی در تکامل کهکشانها تأکید دارد. تلسکوپ هابل بار دیگر نقش خود را بهعنوان ابزاری حیاتی در گسترش دانش کیهانی بشر به نمایش گذاشت.
تکنیک ریاضی جدید، “جعبه سیاه” تصمیمگیری هوش مصنوعی را باز میکند
دانشمندان موفق به توسعه یک تکنیک ریاضی نوین شدهاند که امکان درک بهتر فرآیندهای تصمیمگیری در مدلهای پیچیده هوش مصنوعی را فراهم میکند. این پیشرفت که توسط تیمی از محققان در دانشگاه کمبریج به دست آمده و در ژورنال Nature Communications منتشر شده است، میتواند به رفع یکی از چالشهای اساسی در حوزه هوش مصنوعی کمک کند: شفافیت و قابلیت توضیحپذیری.
مدلهای یادگیری ماشین، بهویژه شبکههای عصبی عمیق، به عنوان “جعبه سیاه” شناخته میشوند زیرا تصمیمگیری آنها اغلب برای انسان غیرقابلدرک است. این موضوع در حوزههایی مانند پزشکی، امور مالی و حقوقی که شفافیت ضروری است، مشکلاتی ایجاد میکند.
تکنیک جدید با استفاده از ریاضیات پیشرفته، ساختار داخلی این مدلها را تجزیه و تحلیل کرده و دلایل تصمیمگیری آنها را آشکار میکند. این روش به جای بررسی ورودیها و خروجیها، بر فرآیندهای میانی مدل تمرکز میکند و از ابزارهایی مانند آنالیز توپولوژیکی دادهها استفاده میکند.

به گفته پژوهشگران، این تکنیک میتواند به ایجاد سیستمهای هوش مصنوعی قابلاعتمادتر و شفافتر منجر شود. به عنوان مثال، در پزشکی میتوان از این روش برای درک بهتر نحوه تشخیص بیماریها توسط مدلهای هوش مصنوعی استفاده کرد یا در امور حقوقی، دلایل تصمیمگیری سیستمهای خودکار روشنتر شود.
این پیشرفت نه تنها به افزایش اعتماد عمومی به فناوریهای هوش مصنوعی کمک میکند، بلکه راه را برای توسعه سیستمهای عادلانهتر و مسئولانهتر در آینده هموار میسازد. با این کشف جدید، شفافیت در تصمیمگیری هوش مصنوعی به واقعیت نزدیکتر شده است.
درخواست تحقیق جدید درباره یکی از قربانیان جک قاتل
یکی از بستگان دور مری جین کلی، آخرین قربانی شناختهشده جک قاتل، درخواست یک تحقیقات جدید درباره مرگ او را ارائه داده است. این درخواست با هدف روشن کردن جزئیات بیشتر درباره یکی از مرموزترین پروندههای قتل تاریخ بریتانیا مطرح شده است.
مری جین کلی در سال ۱۸۸۸ در محله وایتچپل لندن به طرز وحشیانهای به قتل رسید. او پنجمین قربانی تاییدشده جک قاتل، قاتلی ناشناس و بدنام، بود که هیچگاه دستگیر نشد. با وجود تحقیقات گسترده پلیس و شایعات فراوان، هویت واقعی جک قاتل همچنان یک معما باقی مانده است.
نوه خواهر ناتنی مری جین کلی اعلام کرده است که مدارک جدیدی درباره پرونده در اختیار دارد که میتواند به بازگشایی تحقیقات کمک کند. او تاکید کرده که تحقیقات تاریخی، با پیشرفتهای علمی مدرن، مانند تجزیه و تحلیل DNA، میتواند اطلاعات بیشتری درباره قاتل و شرایط واقعی قتل ارائه دهد.
این درخواست همچنین سوالاتی درباره نحوه مدیریت پرونده توسط پلیس و دولت در آن زمان ایجاد کرده است. برخی از مورخان معتقدند که پرونده جک قاتل به دلیل محدودیتهای فنی و اجتماعی دوره ویکتوریا به درستی مورد بررسی قرار نگرفته است.
تلاشها برای کشف حقیقت درباره قتلهای جک قاتل همچنان علاقه عمومی را به خود جلب میکند. با پیشرفتهای علمی و ابزارهای مدرن، شاید بازگشایی این پرونده تاریخی بتواند به افشای اسرار بیشتر درباره یکی از معروفترین پروندههای جنایی تاریخ منجر شود. آیا این تحقیقات جدید میتواند به کشف هویت واقعی جک قاتل کمک کند؟ واقعیت این است که حتی اگر اماکان اندکی برای شناسایی هویت جک ریپر وجود داشته باشد، افسانه جک چنان بزرگ شده است که فراسوی واقعیت به زندگی خود ادامه خواهد داد.
امشب و فردا در آسمان
دوشنبه، ۲۴ دی: ماه کامل و اختفای مریخ
ماه در ساعت ۵:۲۷ بعدازظهر به وقت شرقی (EST) به حالت کامل میرسد. در این شب، ماه از شرق-شمالشرقی حدود پنج دقیقه پس از غروب خورشید طلوع میکند. با تاریک شدن آسمان، میتوان سیارهی مریخ را در فاصلهی حدود ۲ درجهای (معادل عرض انگشت شست در طول بازو) در پایین سمت چپ ماه مشاهده کرد. همچنین ستارگان کاستور و پولوکس در بالای ماه دیده میشوند.

نکتهی جالبتر این است که در این شب، ماه کامل، مریخ را در بسیاری از مناطق ایالات متحده، کانادا و مکزیک میپوشاند (اختفا). این پدیده برای رصدگران با تلسکوپ و حتی با دوربین دوچشمی قابل مشاهده است و تجربهای هیجانانگیز را فراهم میکند.
سهشنبه، ۲۵ دی مقارنهی زهره و زحل:
سیارات زهره و زحل در این شب به نزدیکترین فاصلهی ظاهری خود میرسند و تنها با جدایی زاویهای حدود ۲ درجه در آسمان دیده میشوند. این مقارنه در افق جنوبغربی پس از غروب خورشید قابل مشاهده است و با چشم غیرمسلح بهصورت دو نقطهی نورانی نزدیک به هم دیده میشود. استفاده از دوربین دوچشمی یا تلسکوپ میتواند جزئیات بیشتری از این سیارات را نمایان کند.