پرونده ای برای کنجکاوی – ۲
روز دوشنبه ۱۶ مرداد ماه، ساعت ۱:۱۷ دقیقه بامداد به وقت شرقی آمریکا (۹:۴۷ بامداد روز دوشنبه به وقت مرکزی ایران)، اگر همهچیز خوب پیشرفته باشد، گران قمیتترین و پیشرفتهترین روبات تحقیقاتی ناسا، به نام آزمایشگاه علمی مریخ (MSL) که به نام کنجکاوی (Curiosity) نیز شناخته می شود، وارد مدار مریخ می شود تا مراحل نفس گیر فرود خود را آغاز کند. ۷ دقیقه ای که به ۷ دقیقه وحشت معروف شده است. مجموعه مطالبی که در زیر عنوان «پروندهای برای کنجکاوی» منتشر می شود به مناسبت نزدیک شدن به این رویداد هیجان انگیز است.
—-
پروژه های علمی همیشه بهانه ای مناسب برای جامعه علمی بوده است تا در کنار دست آوردهای فنی و علمی که برای جامعه علمی به همراه می آورند، دانش های پیشرفته را نیز به میان مردم ببرند و از این فرصت برای ترویج علم و علاقهمند کردن مردم و بهخصوص نوجوانان و جوانان به علم استفاده کنند.
این رویکرد، تنها بخشی تبلیغاتی برای یک ماموریت به شمار نمی رود. سازمان های مهم علمی می دانند که برای تضمین و تامین آینده خود، باید سرمایه گذاری کنند. این فعالیت های ترویجی از سویی توجه و انگیزه ای را ایجاد می کند که می تواند جرقه علاقه را در ذهن نسل آینده مهندسان و دانشمندان مشتعل سازد و هم با افزایش توجه علمی بین جامعه، مانع ازکاهش حمایت عمومی از جریان علم می شوند. این کاهش حمایت و توجه عمومی به علم، به سرعت، تاثیر خود را در کاهش بودجه سازمان های تحقیقاتی از سوی سیاستمدارن نشان می دهد.
ناسا، سابقه ای طولانی در این فعالیت ها دارد. همکاری های مشترک با کمپانی های فیلم سازی هالیوودی، همکاری با سازمان های ترویج علم و همچنین اختصاص دادن منابع مشخصی برای این فعالیت ها در هر یک از پروژه های خود بخشی از این فعالیت ها است.
در برنامه مریخ نیز این همکاری سابقه طولانی دارد. در ماموریت های پیشین، جی پی ال، با کمپانی اسباب بازی سازی لگو همکاری مستمری داشت که از جمله می توان به ساخت نمونه های مریخ نوردهای دو قلوی ناسا (MER) توسط این کمپانی اشاره کرد. همینطور برای نامگذای این دو مریخ نورد این سازمان با همکاری کمپانی لگو مسابقه انشا نویسی مشترکی برگزار کردند. برنده این مسابقه دختری به نام سوزی بود که در نوشته خود اشاره کرده بود با روحیه مناسب و استفاده از فرصت های می توان به موفقیت رسید و از همین جا بود که این دو مریخ نورد به نام های اسپریت و اپورچینوتی (به معنی فرصت) خوانده شدند.
اکنون نیز فرصت مناسب دیگری پیش آمده است و جی پی ال با همکاری شرکت مایکروسافت فرصتی برای تجربه این رویداد از سوی مخاطبان بیشتری را فراهم آورده است.
میشل ویوتی مدیر برنامه های ترویجی جی پی ال در این باره می گوید: «فناوری امروز این امکان را فراهم آورده است که مردم بتوانند به گونه ای بی نظیر و جدید در کشفیات علمی مشارکت داشته باشند و از آنجایی که اکتشافات مریخ به طور بنیادی، ماجراجویی برای کل انسان ها به شمار می رود، ما می خواهیم هر کسی در هر گوشه دنیا که هست بهترین تجربه ممکن را در این زمینه به دست آورد»
نمایی از بازی طراحی شده برای ایکس باکس که فرود مریخ نورد را شبیه سازی می کند
ناسا به همکاری مایکروسافت، برنامه های متنوعی را برای این منظور در نظر گرفته است که با هدف جلب انگیزه و افزایش آگاهی عمومی در زمینه های علوم، مهندسی ،فناوری و ریاضیات طراحی شده اند. یکی از این برنامه ها بازسازی تجربه فرود مریخ نورد بر سطح مریخ است.
مریخ نورد کنجکاوی همانند همتایان قبلی اش پیش از آنکه قدم بر سطح مریخ بگذارد و کاوش های خود را آغاز کند باید از مرحله ای دلهره آور به سلامت بگذرد. مرحله ای که بین مهندسان طراحی ماموریت به ۷ دقیقه وحشت معروف شده است. این همان مرحله ای است که از زمان ورود مریخ نورد به جو مریخ آغاز و تا فرود نهایی مریخ نورد بر سطح آن ادامه می یابد. در این ۷ دقیقه مریخ نورد باید مجموعه ای از مانورهای پیچیده را با موفقیت انجام دهد، چترهای نجات به موقع باز شوند، سپر حرارتی از بدنه جدا شود، در ارتفاع معینی سامانه فرود کار خود را آغاز و موتورهای کاهنده سرعت فعال شوند و در نهایت کابل های مستحکمی مریخ نورد را به پایین انتقال داده و پس از قرار گرفتن چرخ های مریخ نورد روی سطح مریخ این کابل ها جدا و سامانه فرود به فاصله مطمئنی از مریخ نورد رهسپار شود.
در این تجربه برنامه ای برای کنسول های بازی خانگی X-Box طراحی شده است که علاقمندان می توانند آن را از بازارچه آنلاین این کنسول به شکل رایگان دانلود کنند. در این تجربه، افراد می توانند کنترل سفینه خود را بر عهده بگیرند و با استفاده از حسگرهای حرکتی ابزار Kinect و با حرکت دادن بدن خود در مقابل صفحه نمایشگر سفینه را در مراحل فرود خود کنترل کنند. این تجربه درکی از دشواری های پیش روی مهندسان در طراحی فرود این روبات بر سطح مریخ را برای بازی کننده ها فراهم می کند و آنها را با نحوه این عمل کردها بیشتر آشنا می کند. این بازی در بخشی از پیشخوان آنلاین Xbox قرار گرفته است که علاوه بر آن، تصاویر، ویدیو ها و اطلاعات کاملی درباره مریخ نیز در اختیار کاربران قرار داده شده است.
نمای صفحه اول اپلیکیش «یک مریخی باشید»
همچنین بخش ویژه ای را مایکروسافت در کودو (Kodu) به مریخ نورد اختصاص داده است. کودو زبان برنامه نویسی گرافیکی است که به کودکان امکان می دهد، خودشان بازیهایی را برای محیط ایکس باکس بسازند. این برنامه با هدف کمک به دانش آموزان برای یادگیری تفکر محاسباتی در طراحی بازی شخصی خودشان ایجاد شده است. هدف از این فرآیند کمک به دانش آموزان برای درک روش های فرماندهی یک روبات مریخ نورد در جستجوی نشانه های حیات است.
برای اینکه دسترسی سریعی به آخرین کشفیات مریخ برای مخاطبان در دسترس باشند اپلیکیشن موبایل یک مریخی باشید (Be A Martian) که در ابتدا با همکاری مایکروسافت و برای ویندوز موبایل طراحی شده بود برای سیستم های عامل اندروید و iOS نیز ارایه شده است. (نسخه آنلاین این برنامه را می توانید اینجا ببینید). ناسا همچنین قرار است اپلیکیشن ها دیگری را بر مبنای سیستم عامل ویندوز ۸ ارایه کند.
فهرست کاملی از این فعالیت ها را می توانید در این نشانی بیابید.
مطالب قبلی این پرونده :
– گفتگو با مهندس دارا صباحی از مهندسان ارشد پروژه مریخ نورد کنجاوی
باسلام ووقت بخیر
مثله همیشه آنلاین وبه موقع…متشکریم
فقط یک مورد که البته شما همیشه یادآور آن نیز بودید واین حساسیت هم در ما منتقل کردید 🙂 جسارتاً بهتر نیست مرداد را نوشت امرداد؟!ببخشید:)
ممنون
تذکر به جایی بود و حتما از این به بعد رعایت می کنم
یعنی چی؟؟؟
می شه یکی توضیح بده چرا باید نوشت امرداد؟!
واژه مُرداد از واژه اوستایی امرتاته و پهلوی اموردات است که به معنای بی مرگی و جاودانگی است و نام یکی از امشاسپندان است. حذف الف معنی را عوض می کند.در زبان فارسی باستان الف از ادوات نفی است یعنی مرداد به معنی مرگ و نابودی است و با آمدن الف به ابتدای آن معنیش به بی مرگی بدل می شود. برای همین بهتر است از امرداد استفاده شود.
سلام کوثر جان
به همان دلیل که استاد روی آن تاکیید دارند وتوضیح هم دادند:)ممنون
جالب بود
همشو خوندم.
تجربه باحالیه
چه جالب !
از اون نکته ها بودا !!!!!!!!