نخستین پرواز فرمانده مقبلی

سازمان هوانوردی و فضانوردی ایالات‌متحده (ناسا) در بیانیه‌ای زمان تعیین‌شده برای آغاز هفتمین مأموریت سرنشین دار کپسول دراگون به مقصد ایستگاه فضایی را اعلام کرد.

بر اساس اعلام این سازمان در صورت مناسب بودن شرایط جوی اولین تلاش برای این پرتاب ساعت ۵:۲۳ بامداد به‌وقت شرقی کانادا در روز دوشنبه ۲۱ آگوست صورت خواهد گرفت.

در این مأموریت خدمه بعدی ایستگاه فضایی بین‌المللی به فرمانده یاسمین مقبلی عازم این ایستگاه خواهند شد. اعزام این فضانوردان با کمک پرتابگر دراگون متعلق به شرکت اسپیس ایکس صورت خواهد گرفت.

همراهان یاسمین مقبلی در این سفر را فضانوردانی از روسیه، ایالات‌متحده و ژاپن تشکیل می‌دهند.

این نخستین سفر یاسمین مقبلی به ایستگاه فضایی است. او همچنین یکی از نامزدهای اصلی مأموریت آرتمیس برای بازگشت به ماه است و انتظار می‌رود در رده گزینه‌های اصلی برای قدم گذاشتن بر سطح ماه باشد.

آغاز این مأموریت به‌طور مستقیم از سوی وب‌سایت ناسا و کانال یوتیوب آن پخش خواهد شد.

درصورتی‌که علاقه دارید بیشتر با یاسمین مقبلی آشنا شوید می‌توانید این گفتگوی وی در ویدیو کست در این شب‌ها را مشاهده کنید:


افزایش تعداد رؤیت بشقاب‌پرنده؟ شاید تقصیر داده‌های غلط باشد

۱۹ خرداد ۱۴۰۲: در سال‌های اخیر شاهد رشد دوباره‌ای در تعداد گزارش‌های مربوط به اشیا پرنده ناشناس یا UFO ها بودیم که البته سعی می‌شود با نامی تازه و بدون سوگیری فرهنگی پیشین،  «پدیده‌های نابهنجار ناشناخته» یا UAP نامیده شوند.

هم‌زمان با این افزایش رؤیت‌ها و انتشار برخی از اسناد نهادهای امنیتی نظیر پنتاگون و تشکیل کارگروه ویژه در وزارت دفاع ایالات‌متحده و همین‌طور جلسه مشترکی که این کارگروه با نمایندگان کشورهای عضو نهاد امنیتی پنج چشم (ایالات‌متحده، کانادا، انگلستان، استرالیا و زلاندنو) برگزار کرد، موضوع منشأ این پدیده‌ها بیشتر موردتوجه قرارگرفته است.

ناسا با تشکیل کارگروهی از دانشمندان مستقل سعی در بررسی دوباره این پدیده و دلایل افزایش گزارش‌های رؤیت آن‌ها شد.

این کارگروه که قرار است آخر تابستان گزارش نهایی خود را منتشر کند هفته گذشته وضعیت فعلی تحقیقات را در کنفرانسی خبری اعلام کرد.

به گزارش ساینتفیک آمریکن این گروه تاکنون داده‌های ناسالم، غیراستاندارد، روش جمع‌آوری متفاوت و عدم امکان ارزشیابی و به‌طور خلاصه داده‌های کم کیفیت را یکی از عوامل  اصلی در افزایش تعداد چنین گزارش‌هایی ارزیابی کرده است.


سفرهای طولانی و متناوب به فضا بر مغز اثر می‌گذارند

۱۹ خرداد ۱۴۰۲: درحالی‌که روزبه‌روز اکتشافات فضایی و سفرهای فضایی چه در بخش دولتی و پژوهشی و چه در بخش تجاری سرعت و شتاب بیشتری می‌گیرد و انتظار می‌رود تا دهه آینده امکان سفرهای تجاری به فضا عمومی‌تر و اقامت‌های طولانی‌تر فضانوردان در ایستگاه‌های فضایی، ماه و احتمالاً مریخ به واقعیت تبدیل شود، تحقیقی تازه خبر از آن می‌دهد که اقامت طولانی در فضا و سفر متعدد به فضا در بازه زمانی کوتاه باعث ایجاد تغییراتی در بطن‌های مغزی می‌شود.

بر اساس این پژوهش که نتیجه آن در ژورنال Scientific Reports منتشرشده است، اسکن‌های مغزی ۳۰ فضانورد پیش و پس از سفر به فضا موردبررسی قرارگرفته است و معلوم شده مغز کسانی که مدت بیشتری از شش ماه را در فضا سپری کرده‌اند، دچار انبساط بطن‌های مغزی شده است و شاید حداقل سه سال زمان برای بازگشتن شکل این نواحی مغزی پس از برگشت به زمین لازم باشد.

بطن‌های مغزی فضاهای توخالی در میان ساختار مغز هستند که از مایع مغزی نخاعی پرشده است و باعث تغذیه و حفظ سلامت بافت درونی مغز می‌شود. در افراد مسن بزرگ شدن این بطن‌ها به همراه آسیب نورون‌ها است.

پیچیدگی‌های سلامت انسان زمینی برای سفرهای طولانی فضایی یکی از موضوعاتی است که شاید بیش از مسائل فنی چنین سفرهایی پیچیدگی و اهمیت داشته باشد و ما هنوز در آغاز راه درک این پیچیدگی‌ها هستیم.


نقشه راه چین برای فرود فضانوردان بر ماه

۱۹ خرداد ۱۴۰۲: ژائو ژیانپینگ، طراح ارشد برنامه فضایی سرنشین دار چین در گفتگوی رسانه‌ای از معماری مأموریت فرود بر ماه این کشور صحبت کرد.

بر اساس این طرح سفینه سفر از زمین به ماه و مه نشین به‌طور جداگانه عازم مدار ماه خواهند شد.

بر اساس این طرح این دو سفینه که به‌طور مستقل به ماه سفر می‌کنند در مدار ماه به یکدیگر ملحق می‌شوند و فضانوردان چینی، که به نام تایکونات شناخته می‌شوند، با کمک مه نشین بر سطح ماه فرود می‌آیند و پس از پایان مأموریت خود دوباره به مدار ماه برگشته و به سفینه اصلی ملحق می‌شوند و با کمک آن به زمین بازخواهند گشت.

جرم محموله موردنیاز برای فرستادن این سفینه معادل فرستادن  130 تا ۱۴۰ تن به مدار نزدیک به زمین است که بین ۳۰ تا ۴۰ درصد بیش از جرم ایستگاه فضایی چین در مدار است.

باوجود چالش‌های پیش رو مدیر برنامه سرنشین دار چین در این گفتگو که خبرگزاری شین هوا آن را منتشر کرده ، ابراز اطمینان کرده است که این کشور می‌تواند تا سال ۲۰۳۰ با موفقیت فضانوردان خود را بر سطح ماه فرود آورده و به‌سلامت به زمین بازگرداند.


۸ ژوئن/۱۸ خرداد: روز گذشته (هفتم ژوئن) شصت و نهمین سالگرد مرگ آلن تورینگ بود.

آلن تورینگ دانشمند ریاضی‌دان یکی از پدران هوش مصنوعی به شمار می‌رود و از پیشگامان محاسبات ماشینی بود.

یکی  از معروف‌ترین کارهای او در زمینه رمزشکنی بود و در جریان جنگ جهانی دوم توانست با شکستن رمز دستگاه رمزنگاری انیگما که از سوی آلمان نازی مورداستفاده قرار می‌گرفت باعث آشکار شدن نقشه‌های آلمان‌ها در جریان جنگ شود.

برخی از تخمین‌های متخصصان جنگ بیان می‌دارد که ابداع او باعث شد تا با کوتاه شدن جنگ حداقل ۱۷ میلیون نفر از مردم حفظ شود.

آزمون تورینگ برای هوش مصنوعی آزمون معروفی است که او پیشنهاد می‌کند اگر فردی از پس دیواری با دیگری ارتباط برقرار کند و در پایان آن مکالمه نتواند تشخیص دهد که آیا طرف مقابل او انسان بوده است یا ماشین، آن ابزار از آزمون هوش مصنوعی با موفقیت بیرون آمده است.

بااین‌وجود او سرانجام تلخی داشت.

دولت انگلستان به دلیل علایق همجنسگرانه وی او را مجرم شناخت و وی را ناچار به سپری کردن دوره تغییر گرایش جنسی دارویی کرد.

اثرات این روند تهاجمی دارویی که بر سلامت بدنی و ذهنی او اثر گذاشت باعث شد تا او در سن ۴۱ سالگی دست به خودکشی بزند.

از زندگی او فیلمی به نام بازی تقلید (Immitation Game) با بازی بندیکت کامبربچ در سال ۲۰۱۴ ساخته‌شده است.

پس از انتشار فیلم و در پی تلاش‌های چندساله گروهی از دانشمندان و فعالان، ملکه انگلستان حکم عفو آلن تورینگ را صادر کرد.

کتاب انیگما، زندگی‌نامه آلن تورینگ است که منبع اصلی در تهی فیلم سینمای زندگی او نیز بوده است.


۸ ژوئن/۱۸ خرداد: گروهی از محققان دانشگاه کمبریج موفق شدند ربات آشپزی را به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنند که بتواند با تماشای ویدیوهای مربوط به آشپزی نه‌تنها دستور غذایی موردنظر را تشخیص دهد که آن را بازتولید کرده و دستور غذای اولیه خود را بر اساس مشاهده ویدیوهای آشپزی تغییر دهد.

محققان در این تحقیق که نتیجه آن در ژورنال IEEE Access منتشرشده است، به ربات آشپز خود فهرستی از هشت دستور غذایی را ارائه کرده بودند. سپس این ربات ویدیویی را تماشا کرد که در آ نیک انسان در حال تهیه یکی از این دستورهای غذایی بود. این ربات نه‌تنها توانست دستور غذایی که در حال تهیه شدن بود را به‌درستی تعیین کرده و آن را تولید کند.

نکته مهم در این آزمایش این بود که این ربات پس از تماشای ویدیوهای مختلف از این هشت دستور، توانست با ترکیب آن‌ها دستور تازه‌ای را تولید و آن را اجرایی کند.

ربات‌های آشپز اگرچه یکی از موضوعاتی هستند که سال‌ها است در ادبیات علمی تخیلی به چشم می‌خورند اما تولید آن‌ها کار دشواری است.

چندین شرکت تجاری تاکنون نمونه‌هایی از این ربات‌ها را تولید کرده‌اند اما انتظار  می‌رود عصر تازه هوش مصنوعی و یادگیری ماشین در تقاطع با پیشرفت‌های رباتیک امکان عملی شدن ربات آشپزی که دارای خلاقیت باشد را افزایش دهد.


۸ژوئن/۱۸ خرداد: فصل آتش‌سوزی‌های موسمی در کانادا در سال ۲۰۲۳ تبدیل به رویدادی کم‌نظیر در تاریخ این آتش‌سوزی‌ها شده است.

تاکنون و در حالیکه کانادا هنوز در آغاز فصل آتش‌سوزی‌های فصلی است و بیش از سه ماه تا پایان آن زمان باقی است، سرتاسر این کشور از ساحل شرقی تا ساحل غربی را آتش‌سوزی‌های فراوانی در برگرفته که تاکنون بیش از سه و نیم میلیون هکتار از جنگل‌های کشور را به آتش کشیده است  و در برخی از مناطق باعث تخلیه مردم از شهرها شده است.

این روند یکی از کم‌سابقه‌ترین موارد در مقایسه با سال‌های قبل است.

جریان‌های بادی باعث شده‌اند تا دود و غبار ناشی از این آتش‌سوزی‌ها علاوه بر برخی از نواحی کانادا به بخش شرقی ایالات‌متحده نیز منتقل‌شده و شهر نیویورک را در چند روز اخیر به یکی از آلوده‌ترین شهرهای جهان ازنظر کیفیت هوا بدل کند.

اگرچه به دلیل شبکه پیچیده عواملی که در شکل‌گیری یک پدیده اقلیمی نقش دارند، نمی‌توان این رویداد را تنها به یک عامل ارجاع داد اما در پیش‌زمینه این رویدادها گرمایش زمین در حال ایفای نقش است و با ادامه این روند شاهد وقوع پر تناوب‌تر رویدادهای اقلیمی حاد خواهیم بود.

در همین حال برخی از احزاب سیاسی کانادا حاضر به ارائه تعهدی در مقابله با گرمایش زمین نیستند.

حزب محافظه‌کار که اقلیت اصلی و یکی از شانس‌های اصلی تشکیل دولت آینده حاضر نشده است وقوع گرمایش زمین را در مانیفست خود بپذیرد و رهبر حزب مردم این آتش‌سوزی‌ها را حاصل کار تروریست‌های سبز خوانده و ارتباط آن با تغییرات اقلیم را منکر شده است.


نگاهی ژرف به «اَبْر اژدها»

زادگاه ستاره‌های اَبَرپرجرم

پنج شنبه: ۱۳ آوریل ۲۰۲۳: سال‌های طولانی است که منشأ و شکل‌گیری ستاره‌های پرجرم موردبحث و مناقشه میان ستاره شناسان است.

یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که باعث طولانی شدن این مناظره شده است، فقدان رصدهای مستقیم است.

ستاره‌های پرجرم به نسبت نادر هستند و به دام انداختن آن‌ها در هنگام شکل‌گیری کار دشواری است.

حالا رصدهای تازه‌ای از سحابی معروف به ابر اژدها (Dragon Cloud) ممکن است سرنخ‌هایی برای پاسخ دادن به این معما را آشکار کرده باشد.

این رصدها با کمک مجموعه رصدی ALMA در شیلی صورت گرفته است و به بررسی غبار این ناحیه چگال، در طیف فروسرخ پرداخته است.

در بخش مرکزی این توده ابری چگال، دو تجمع اولیه مشاهده‌شده است که یکی از آن‌ها (که در تصویر مشخص شده است) جرمی معادل ۳۰ برابر جرم خورشید ما دارد و در حال چگال شدن است و احتمالاً در آینده تبدیل به ستاره‌ای پرجرم می‌شود.

چنین چشم‌اندازی به‌خصوص برای بررسی نظریات مربوط به‌شتاب مواد درون این ابرهای در حال رمبیده شدن می‌تواند مفید باشد.

مقاله گروه تحقیقاتی را می‌توانید اینجا مطالعه کنید.


چهارشنبه- ۱۲ آوریل ۲۰۲۳:
آژانس فضایی اروپا برای پرتاب مأموریت خود به مقصد مشتری، پرجرم ترین سیاره منظومه شمسی آماده می‌شود.

این مأموریت که کاوشگر اقمار یخی مشتری یا JUICE  نامیده می‌شود در حال حاضر بر فراز پرتابگر آرین ۵ نصب‌شده است و بر اساس برنامه فعلی قرار است ساعت ۹:۱۵ به‌وقت محلی روز پنج‌شنبه ۱۳ آوریل سفر خود را آغاز کند.

برخلاف بسیاری از مأموریت‌های دیگر این مأموریت فاقد پنجره پرتاب است و به دلیل ماهیت مداری پیچیده‌اش تنها در یک‌زمان مشخص باید پرتاب شود.

به نوشته نیچر مدار پیچیده این کاوشگر در سال ۲۰۲۵ آن را به زهره می‌رساند و پس‌ازآنکه در سال‌های ۲۰۲۶ و ۲۰۲۹ از کنار زمین عبور کرد در سال ۲۰۳۱ به مشتری خواهد رسید.

قرار است در صورت موفقیت این کاوشگر ۲۱ بار از کنار قمر گانیمد عبور کرده و به بررسی سطح و زیر سطح آ« (از دور بپردازد)

در سال ۲۰۳۵ این کاوشگر با روشن کردن موتور خود وارد مداری در اطراف گانیمد می‌شود و برای مدت حداقل ۹ ماه در فاصله ۵۰۰ کیلومتری سطح این قمر آن را دور خواهد زد و بدین ترتیب به نخستین کاوشگر زمینی بدل خواهد شد که در مدار قمری غیر از ماه زمین قرارگرفته است.

کاوشگرهای پیش‌تر ازجمله کاسینی و گالیله در مدار سیاره مادر قرار داشتند و از کنار اقمار گذر می‌کردند.

در این بازه کاوشگر کلیپر ناسا نیز عازم مشتری خواهد شد تا به بررسی قمر یوروپا بپردازد.

اگر این مأموریت‌ها با موفقیت همراه باشند باید انتظار عصر مهمی در کاوش‌های منظومه شمسی را داشت که می‌توان آن را عصر مشتری نامید.