(اگرچه تمام سعیام را میکنم این روند را به شکل روزانه نگاهدارم اما گاهی توان و امکانش را از دست میدهم برای اینکه بدقولی نکنم عنوانش را به گاهنامه عوض میکنم که عذاب وجدانم کمتر شود.)
شاید تلاش موفق چین برای کاهش آلودگی هوا، باعث ایجاد امواجحرارتی در اقیانوس آرام شده باشد
طی چند سال اخیر مناطقی از اقیانوس آرام شمالی، شاهد ظهورموجهای هوای گرمی بوده است که باعث ازبین رفتن بخشی از آبزیان این منطقه، رشد جلبکهای سمی، ناپدید شدن نهنگها و همینطور تأثیر بر جریان آب و هوایی ناحیه داشته و زمینه را برای بروز وسیعتر توفانهای حارهای در عرضهای شمالیتر فراهم آورده است.
حالا گروهی از محققان در مقاله ای که در پیشرفت های آکادمی ملی علوم منتشر شده است،این فرض را مطرح کردهاند که عامل بروز این پدیده در سالهای اخیر تلاشهای موفق چین برای کاهش آلودگی هوای این کشور و کاهش تولید ذرات پراکنده در هوا (aerosol) ها بوده است.
دولت چین از سال ۲۰۱۰ برنامه جدی را باهدف کاهش انتشار این ذرات سمی در جو زمین از سوی کارخانهها آغاز کرد که در بیش از یک دهه با موفقیت منجر به بهبود وضعیت آلودگی هوا در این کشور شده است.
حالا دانشمندان با بررسی مدلهای مختلف اقلیمی این حدس رامطرح کردهاند که کاهش این ذرات (که اتفاق مثبتی است) اثر جنبی ناخواستهای داشته است. این ذرات درون جو زمین همانند آینههای کوچک عمل میکردند و بخشی از نور وانرژی رسیده از خورشید را به آسمان برمیگرداندند و البته به خاطر ماهیت سمی خودباعث آلایندگی روی زمین میشدند.
اما حذف آنها باعث شده است بخشی از انرژی خورشید که بهواسطهاین ذرات به فضا بازتاب داده میشد حالا در اتمسفر اشباعشده از گازهای گلخانهایزمین به دام بیفتد و باعث افزایش دما و ایجاد امواج حرارتی شود.
این یافته یکبار دیگر نشاندهنده پیچیدگی مسائل مربوط بهتغییرات اقلیم است به دلیل پیچیده بودن و در هم تنیدگی آن باعث چالشبرانگیز شدنارائه راهحلی تکبعدی برای مقابله با آن میشود.
در این زمینه میتوانید قسمت تازه پادکست چیستا از مجموعه پادکستهای رادیو فردا باموضوع گرمایش زمین را نیز گوش دهید.
موی بتهوون شهادت میدهد:
آیا مسمومیت سرب منجر به ناشنوایی بتهوون شده بود؟
امروز دویستمین سالگرد نخستین اجرای سمفونی نهم بتهوون، کهآخرین سمفونی کامل شده او است. اجرای افتتاحیه این سمفونی در شهر وین، که بتهوون۵۳ ساله در آن حضور داشت، اجرایی بود که در بخشی از آن مخاطبان از نزدیک شاهدمیزان ناشنوایی موسیقیدان نابغه تاریخ بودند.
بتهوون که از او به یکی از بااستعدادترین موسیقیدانانتاریخ نامبرده میشود از اواسط چهلسالگی شنوایی خود را از دست داد. اما دلیلناشنوایی او باری دو قرن موضوع بحثهای فراوان بوده است.
از چند سال پیش گروهی از محققان به کمک رشد فناوری تحلیلژنتیکی و بررسی دی ان ای، روش تازهای را برای حل این معما در پیش گرفتند و آن بررسیدی ان ای بتهوون بر اساس چند تار موی باقیمانده از او بود.
به گزارش نیویورکتایمز این تحقیقات که از چند سال پیش آغازشدهاست حالا با اطمینان بالایی مطرح میکند که مسمومیت ناشی از سرب احتمالاً دلیلاصلی ناشنوایی این موسیقیدان بوده است. بررسیها نشان میدهد نهتنها تجمع سرب فوقالعادهبالایی در بقایی موی او وجود دارد که میزان آرسنیک نیز سیزده برابر مقدار طبیعی ومقدار جیوه نیز چهار برابر مقدار طبیعی است.
ترکیبات سربی در صنعت شراب سازی، مواد غذایی و اسباب منزل در قرن ۱۹ رواج فراوانی داشته است.
این فرضیه اگرچه احتمال بالایی دارد اما نیازمند تحقیقات بیشتر برای تایید نهایی است.
رازگشایی از اسرار ژرفای کیهان، ازدرون جو زمین
بهار امسال ناسا یکی از مهمترین مأموریتهایدهه اخیر برای درک رازهای کیهان را آغاز میکند. مأموریتی برای کشف اسرار ژرفایکیهان و اینکه چه مقدار ضد ماده در جهان وجود دارد.
این مأموریت که هلیکس نام دارد اماعازم فضا نخواهد بود بلکه به کمک بالن غولپیکری، از درون ناحیه فوقانی جو زمینتلاش برای حل این معمای کیهانی دارد.
این مأموریت بهطور خاص به بررسیپرتوهای کیهانی میپردازد. این پرتوها درحالیکه گاه از رویدادهای آشنا سرچشمه میگیرندو موادی هستند که برای ما آشنا هستند اما ممکن است حاصل رفتار ضد ماده باشند،ترکیباتی که ازنظر جرم، شبیه ماده معمولی است اما در آن الکترون و پروتونها بارالکتریکی مخالفی با ماده معمولی دارند.
همینطور این تابشها ممکن است سرنخهاییاز رفتار ماده تاریک در عالم را روایت کند.
به گزارش ساینتفیک آمریکن محققان باوجودی که حدس میزنند دربخشهایی از عالم ضد ماده وجود داشته باشد اما اطلاعات اندکی از منبع و توزیع آنهادارند بهخصوص که نوری که از این مواد به ما میرسد تفاوتی با ماده معمولی ندارد.
حالا محققان امیدوارند با کمکهلیکس نشانههایی از تابشهای کیهانی (ذرات باردار پرشتاب) را شناسایی کنند که پیامآوریاز دنیای شگفتانگیز ضد مادهها باشد.
عشق و مَسکن، عامل قتل و دلیل به سرپرستی گرفتن نوزادانطوطیان
یکی از معماهای حیاتوحش برای جانورشناسان فرزند کشی و درعینحال به سرپرستی گرفتن بچههای همنوعانشان است.
این رفتار هم بین نَرها و هم بین مادهها مشاهدهشده است و حال اگروهی از محققان دانشگاه کالیفرنیا در برکلی دریافتهاند که هر دو این رفتارهای افراطی که در بین طوطیهای کوچکی در آمریکای جنوبی که به طوطیچه دمسبز مشهور هستند رواج فراوانی دارد،ممکن است قابل توضیح با دو ویژگی باش: مسکن و عشق.
بر اساس نتایج این تحقیق کهحاصل بیش از سی سال پژوهش میدانی است، عمده کودک کشی زمانی اتفاق میافتد که خانهجفت پرندهای از سوی پرنده دیگر موردحمله قرار میگیرد. در برابر تهدید به اشغالخانه، طوطیها فرزندان مهاجم را میکشند.
بخش دوم اما پیچیدهتر است. در مواردی زمانی که طوطی نر با ماده بیوهای که از قبلصاحب فرزند است جفتگیری میکند فرزند او را به فرزندخواندگی قبول میکند.
چیزی که محققان بهنوعی بروز عشق و تلاش برای حفظ نسل سالمیاز فرزندان برای آینده توصیف میکنند.
سیاهچالهای حریص در قلب کهکشانی درخشان
تلسکوپ فضایی هابل نمایی خیرهکننده از کهکشان NGC 4951 در صورت فلکی سنبله تهیهکرده است که بازوهای درخشان آن در اطراف هستهای فعال که میزبان سیاهچالهای حریص و فعال است، تاب خوردهاند.
این کهکشان که در فاصله حدود پنجاهمیلیون سال نوری از ما قرار دارد، در رده کهکشانهای فوقالعاده فعال طبقهبندی میشوند.
در مرکز این کهکشان، ابرسیاهچالهایفوقالعاده پرجرم وجود دارد که با روند بالایی مواد محیط اطراف را به درون خود میکشد.سقوط مواد مرکزی این سیاهچاله به درون آن باعث انتشار تابشهای فوقالعاده شدیدیدر سراسر طیف الکترومغناطیس میشوند.
این تصویر و دادههای مشابه به ستاره شناسان کمک میکنند تا مسیر تحول و رشد کهکشانها را بررسی و دانش خود درزمینه فرآیند شکلگیری و سمیر زندگی این جزیرههای ستارهای عالم را بهبود بخشند.
آوریل ۲۰۲۴ گرمترین آوریل تاریخ
دادههای مرکز مطالعات اقلیم کپرنیکدر اتحادیه اروپا با جمعبندی دادههای سراسر جهان اعلام کرد، ماه آوریل ۲۰۲۴ گرمترینماه آوریل در بازه زمانی است که دادههای هواشناسی ذخیره میشود.
بدین ترتیب آوریل به یازدهمین ماه پیاپیبدل شده است که دمای میانگین ماه از دمای میانگین تاریخی مربوط به آن ماه بیشتربوده است.
بر اساس این دادهها دمای میانگینزمین در ماه گذشته میلادی ۱٫۵۸ درجه سانتیگراد بالاتر از میانگین تاریخی دمای اینماه در دادههای ثبتشده بوده است.
همینطور دمای میانگین دوازده ماهگذشته ۱٫۶۱ درجه سانتیگراد بالاتر از میانگین دمای دوران پیش از صنعتی است ونشانی از آن است که افزایش دمای میانگین زمین از حد مرزی ۱٫۵ درجه افزایش نسبت بهعصر پیشا صنعتی که سیاستمداران و دانشمندان آن را مرز خطر برای نحوه زندگی ما رویزمین ارزیابی میکردهاند عبور کرده است.
تغییرات اقلیم بازیگر اصلی در پشتاین روند است و البته رویدادهای تناوبی و اقلیمی سالانه ازجمله پدیده ال نینو نیزدر بروز این تغییرات نقش بازی میکند.
افزایش سوءاستفاده با جعل صدا توسط هوش مصنوعی
کارشناسان نسبت به افزایش میزان کلاهبرداریهای تلفنی با جعل صدای افراد آشنا هشدار داده و از مردم خواستهاند مراقبتهای ویژهای را درمقابل آن صورت دهند.
در سال گذشته بیشترین کلاهبرداریدر ایالاتمتحده با جعل هویت صورت گرفته است که در آن کلاهبرداران خود را بهجایشخص آشنای قربانی معرفی کردهاند. تخمین زده میشود بیش از ۲٫۷ میلیارد دلار به این واسطه تنها در ایالاتمتحده کلاهبرداری صورت گرفته باشد.
حالا با استفاده از ابزارهای مبتنی بر الگوریتمهای هوش مصنوعی، روش تازه یا برای کلاهبرداران باز شده است.
آنها با استفاده از نرمافزارهای ساده و ارزان شبیهسازی صدای افراد، با استفاده از تنها چند ثانیه مکالمه یک فرد، میتوانندالگوی صدای وی را شناسایی کرده و در تماس تلفنی با افرادی که در زمره آشنایان اوهستند، با صدای آن شخص، درخواست پول کنند.
عمده این رفتار با صحنهسازی موقعیتی اضطراری صورت میگیرد و شخص مورد سو استفاده نگران از وضعیت آشنای خودممکن است اطلاعاتی یا حتی پولی را برای مقصدی ناشناس ارسال کند.
کارشناسان امنیت ارتباطات به مردم توصیه میکنند با توجه به افزایش این سبک از کلاهبرداری از نوعی گذرواژه محرمانه استفاده کنند.
یک کلام رمز که بهصورت حضوری بااطرافیان و نزدیکان خود به اشتراک میگذارید و در چنین شرایطی از آنها میخواهیدبا تکرار آن گذرواژه به شما اطمینان بدهند که فردی با هویت واقعی هستند.
همینطور قطع تماس و برقراری مجددتماس از سوی شما با فردی که میشناسید احتمال این کلاهبرداریها را کاهش میدهد.
زندگی کمتحرک بر قلب نوجوانانفشار وارد میکند
نتایج تحقیق گروهی از دانشمندان فنلاندی نشان میدهد کمتحرکی در دوران کودکی باعث بروز فشار و آسیب به قلب درهنگام بزرگسالی میشود.
این گروه از محققان در این بررسی،روند سلامت کودکان را با سبک زندگیهای مختلف به مدت هشت سال رصد کردهاند و متوجه شدهاند کسانی که دارای تحرک کمتری در دوران کودکی خود هستند، در نوجوانی و بزرگسالیبا مشکلات بیشتر قلبی مواجه میشوند.
توصیه این محققان به والدین در نظرگرفتن برنامهای با تحرک فیزیکی متوسط در کودکی برای جلوگیری از ابتلا به بیماریهایقلبی و عروقی در بزرگسالی است.
توسعه بازیهای دیجیتال که امکان فعالیتهایبدنی را فراهم میکند، ازجمله بازیهای متصل به عینکهای واقعیت مجازی، برایکودکانی که فرصت معاشرت اجتماعی و استفاده از فضای فعالیت فیزیکی را ندارند میتواندجایگزین بهتری نسبت به سرگرمیهایی باشد که بهصورت نشسته و بدون تحرک صورت میگیرد.
انقلابی احتمالی در داروسازی درراه است
نسخه تازه آلفا فولد، دستیار کمنظیردانشمندان برای طراحی داروهای جدید
نسخه تازه ابزار آلفا فولد محصولدیپ مایند امروز منتشر شد.
به گزارش نیچر، این الگوریتمپیشرفته تاکنون دقیقترین توانایی را با کمک ابزارهای هوش مصنوعی برای پیشبینیرفتار و تغییر ساختار پروتئینها در هنگام واکنش با مولکولهای دیگر در اختیاردارد.
این ابزار میتواند تحولی بزرگ درکشف داروهای تازه بازی کند چراکه این توانایی را دارد که ساختار و شکل پروتئینی کهتوان تغییر کارکرد خاصی دارد را پیشبینی کند. همینطور ساختار موردنیاز آنهابرای تعامل موردنظر با بازیگران دیگر سلولی نظیر DNA و RNA را تعیین کند.
یکی از محققان درباره تأثیرات این نرمافزار تازه گفته استکه این ابزاری انقلابی است که میتواند فرآیند داروسازی را دموکراتیزه کند.
گوگل دیپ مایند دسترسی به این نرمافزار را فعلاً محدودکرده است و احتمالاً دلیل آن حفظ برتری یکی از شرکتهای اقماری خود است، که باهدفکشف داروهای تازه تأسیسشده بود.
جایزه کیهانشناسی برای مارسیاریکی
جایزه کیهانشناسی گروبر در سال۲۰۲۴ به مارسیا ریکی (Marcia Rieke) کیهانشناس دانشگاه آریزونا تعلق میگیرد.
این جایزه که انجمن جهانی ستارهشناسی نیز یکی از حامیان آن است هر سال به کیهان شناسان، اخترشناسان و فلاسفه علوم طبیعی تعلق میگیرد که باعث پیشرفتی بنیادین در توسعه درک ما از مفاهیم، کشفیات رصدی یامحاسباتی عالم شده باشند.
مارسیا ریکی بهواسطه نقش پیشگامش در ستارهشناسی فروسرخ و بهطور خاص نظارت بر توسعه ابزارهایی که امکان رصدهای کهکشانهای عالم آغازین را فراهم آورد، بهعنوان برنده این جایزه انتخابشده است.
این جایزه علاوه بر مدال افتخار شاملهدیه نقدی به ارزش ۵۰۰ هزار دلار برای برنده است.
پیدا شدن «مکنده ماهی» باستانی و درخطردر کوئینزلند
گروهی از محققان استرالیایی موفقشدند نمونههایی از مکنده ماهی خاصی را که یادگاری از دوران باستان و از گونههایدر خطر است، در منطقه کویینز لند پیدا کنند.
اهمیت این یافته این است که منطقهایکه این ماهی در آن مشاهدهشده است، هزار و پانصد کیلومتر در شمال منطقهای قراردارد که زیستگاه طبیعی این ماهی به شمار میرود.
این یافته میتواند به محققان اطلاعات باارزشی درباره نحوه سازگاری این موجودات با شرایط خطر ارائه دهد.
یکی از بزرگترین خطراتی که اینگونهرا تهدید و آن را تا مرز انقراض پیش برده است، سوءتفاهمی است که بین مردم درباره ظاهر او وجود دارد.
این ماهی ظاهری شبیه بهنوعی مارماهی انگلی دارد که از خون قربانی خود استفاده میکند و همین تشابه ظاهری باعث شده است که بسیاری از افراد اینگونه را هدف قرار داده و نابود کنند.
سیاره سنگی فراخورشید که شاید جوداشته باشد
محققان با استفاده از تلسکوپ فضاییجیمز وب موفق شدند گازهای جوی را در اطراف سیاره فراخورشیدی ۵۵ سرطان – ای شناسایی کنند.
این سیاره فراخورشیدی در فاصله ۴۱سال نوری از زمین قرار دارد. بر اساس نتایج تحقیقی که روز پنجشنبه نهم می، درنیچر منتشرشده است، دادههای بهدستآمده تاکنون قویترین سند از وجود جو در اطرافسیارهای فراخورشیدی و سنگی را در اختیار محققان قرار داده است.
این سیاره فراخورشیدی (۵۵Cancri e)که به نام جنسن نیز معروف است، یکی از پنج سیاره تاکنون شناختهشدهای است که بهدور ستاره خورشید مانند ۵۵ Cancri در صورت فلکیسرطان (خرچنگ) در حال چرخش هستند. قطر این سیاره دو برابر زمین و چگالی آن اندکیبیش از زمین است و در طبقهبندی سیارات فراخورشید در رده «ابر زمینهای داغ» قرار میگیرد.دلیل وجود کلمه داغ نزدیکی این سیاره به ستار مادر است که باعث دریافت انرژیبالایی از ستاره مادر میشود. این دما به حدی است که در سمتی از سیاره که بهسویخورشیدش قفلشده است، دریاهایی از مواد مذاب روی سطح جریان دارند.
حالا محققان نشانههایی از جو در اطراف این سیاره پیداکردهاند.تحقیقات بیشتر برای تائید این یافته موردنیاز خواهد بود.
ناسا به دنبال توسعه ناوگان بالگردهای خود در مریخ
پس از موفقیت خیرهکننده هلیکوپتر«نبوغ» که به همراهی مریخنورد استقامت راهی مریخ شده بود، حالا مهندسان ناسا بهدنبال توسعه این مفهوم و استفاده از فناوری تازه برای کاوش مریخ هستند.
اتفاقی که میتوان از آن به رنسانسکاوشهای جوی در مریخ نام برد.
مریخنورد کوچک «نبوغ» یا Ingenuity بهعنوان طرحی برایاثبات عملکرد پرندههای جوی به همراه مریخنورد استقامت راهی مریخ شد. پرواز بالگردهادر مریخ به دلیل جو رقیق این سیاره امری چالشبرانگیز است اما نبوغ موفق شد بیش از۷۱ پرواز موفق را در جو مریخ و پیش از بازنشستگی انجام دهد.
این موفقیت باعث ایجاد امیدهای زیادی میان سیاره شناسانبرای استفاده از نسل تازهای از این پرندهها شده است. فناوری که میتواند به شکل ارزانترو باقابلیت کاوش بیشتری نواحی مختلفی از مریخ را موردبررسی قرار دهند.
ناسا برای پیش برد این پروژه باید بر برخی از نقاط ضعف طرحنبوغ از حمله ساختار و ماهیت ناوبری آن و همینطور نسبت جرم به توان پرواز ابزارغلبه کند.
فورانهای شدید خورشیدی
شامگاه هفتم و بامداد هشتم می، زبانههای دوگانه قدرتمندی از خورشید فوران کردند.
تصویر این فورانهای درخشان را رصدخانه دینامیکی خورشیدمتعلق به مرکز فضایی گودارد ناسا ثبت کرده است.
این فورانها که در رده فورانهای درجه X طبقهبندی میشوند،قدرتمندترین فورانهای خورشیدی هستند.
فورانهای خورشیدی با تغییر میدان مغناطیسی این ستاره در بازههاییازدهساله به کمینه و بیشنیه خود میرسند و اکنون در اوج این فعالیتها قرارداریم .
امسال و تاکنون ۱۳ مورد فوران درجه X ثبتشده است.
برخورد ذرات پرانرژی این فورانها با زمین باعث اختلال درعملکرد ماهوارهها ازجمله ماهوارههای موقعیتیاب و ارتباطات رادیویی اختلال ایجادشود. ظهور شفق های قطبی دیدنی در عرض های پایین تر از معمول یکی دیگر از نتایجبرخورد این ذرات باردار و پر انرژی به جو زمین است.
نمای خیرهکننده درون مغز انسان
محققان دانشگاه هاروارد و گوگل در همکاری با یکدیگر دقیقترین نقشه موجود از ساختار مغز انسان در فضای یک میلیمتر مکعب را منتشر کردند.
اگرچه یک میلیمتر مکعب به نظر چندان فضای بزرگی نیست وشاید قابلمقایسه با حجم یکدانه برنج باشد؛ اما وقتی به یاد بیاوریم که این مقداراز مغز انسان در بردارنده ۵۷ هزار سلول، ۲۳۰ میلیمتر رگهای خونی و ۱۵۰ میلیونسیناپس است که رویهم معادل حجم دادهای ۱۴۰۰ ترابایتی است، کمی عظمت این تصویرخود را نشان خواهد داد.
این تحقیق که نتایج آن در ژورنال ساینس منتشرشده است، حاصل همکاری دهساله دانشمندان هاروارد وشرکت گوگل است و در آن محققان دقیقترین نقشه سهبعدی از بخشی از غشا گیجگاهی (تمپورالکورتکس) مغز را نقشهبرداری و بازسازی کردهاند.
در این بازسازی خیرهکننده تکتک سلولها به همراه شبکهگسترده ارتباطات میان آنها به تصویر کشیده شده است.
برای تولید این نقشه فناوری تصویربرداریهای میکروسکوپی و مدلسازیهای هوش مصنوعی در کنار هم به کار گرفتهشده است.
هدف اصلی این پروژه تهیه نقشه کامل و جامع مغز موش است که نیازمند پردازش دادهای معادل هزار برابر دادههایی است که برای تهیه این نقشه ازیک میلیمتر مکعب مغز انسان به کار گرفته شده است.
تهیه نقشه جامع مغز یکی از جامهای مقدس علم است که ترسیمآن میتواند نقشی خیرهکننده نهتنها در درک رفتار انسان و درمانهای مختلف داشتهباشد که به بازتعریف انسان و مغز بیانجامد.
تراشه مغزی نورالینک با نقص فنی مواجه شد
پسازآنکه شرکت نورالینک در ماهفوریه از نصب موفق تراشه مغزی این شرکت روی مغز یک انسان خبر داده و عملکرد اینتراشه را عالی و بینقص توصیف کرده بود، حالا گزارشی که والاستریت ژورنال براینخستین بار آن را منتشر کرده است نشان میدهد، که این فناوری در نخستین نمونهانسانی خود با مشکل مواجه شده است.
بر اساس این گزارش یک ماه پس ازنصب این تراشه عملکرد آن رو به کاهش گذاشت و بررسیها نشان از آن داد که تراشه ازبافت مغزی که روی آن نصبشده بود جدا شده است.
نورالینک در پستی در وبلاگ اینشرکت بدون اینکه دلیل اتفاق را توضیح دهد نوشته است، مهندسان توانستهاند عملکرداین تراشه را بازیابی کنند اما بر اساس گزارش والاستریت ژورنال گزینه برداشتن اینتراشه از مغز شخص داوطلب بهطورجدی مطرحشده است.
نورالینک یکی از شرکتهای تحت نظر ایلانماسک است که باهدف توسعه رابطهای کاربری میان انسان و ماشین فعالیت میکند.
اگرچه این نخستین شرکتی نیست که تراشههایمغزی را تولید میکند اما به .واسطه دامنه تبلیغاتی وسیع ماسک خبر آن بازتابفراوانی ایجاد کرد.
محققان زیادی نسبت به عجله اینشرکت برای انجام آزمایش انسانی هشدار داده و نگران اعمال تصمیمهای تجاری بر رویروندی پزشکی و مهم بودهاند.
نظریه بازیها میتواند مدلهای زبانی را قابلاعتمادتر و دقیقترکند
محققان پیشنهاد میکنند استفاده از مدلهای ریاضیاتی نظریه بازیهامیتواند باعث افزایش دقت و قابلاتکا بودن مدلهای زبانی بزرگ هوش مصنوعی که در برنامههاییمانند چت جی پی تی کاربرد دارند شود.
یکی از مشکلات مدلهای رایج این است که به دلیل ماهیت آماریپیشبینی پاسخها، گاهی زمانی که کاربر سؤال مشخصی را اما به شکلهای مختلف از اینرباتها میپرسد، با جوابهای مختلفی روبرو میشود.
این یکی از نکاتی است که میتواند باعث کاهش اعتماد و اتکابه این ساختارها بشود.
محققان پیشنهاد میکنند مدلهای ریاضیاتی نظریه بازیها اینتوان را دارند که درون الگوریتمهای زبانی بزرگ جایداده شوند تا با درک ماهیتیکسان سؤالهایی که به شکلهای مختلف درباره یک موضوع پرسیده میشوند پاسخهایسازگاری را تولید کنند.
تلاش برای شبیه کردن پاسخگویی این مدلها به زبان محاورهانسانی یکی از هدفهای اصلی توسعه این الگوریتمها به شمار میرود.
نظریه بازیها یکی از مدلهای ریاضیاتی است که به تحلیلرفتار و پیشبینی خروجی یک سیستم (بازی) بر اساس عملکرد متغیرها (بازیگرها) میپردازدو کاربرد بالایی در مدلهای اقتصادی دارد.
جان نش، ریاضیدان برجسته که زندگی او در فیلم یک ذهن زیبابه تصویر کشیده شده است، به دلیل توسعه این نظریه، جایزه نوبل در اقتصاد و جایزهعالی ریاضی آبل را دریافت کرده بود.
گزارش پنجم فروردین ۱۴۰۳
گروهی از محققان با انتشار مقالهای این فرض که مدلهای زبانی بزرگ (که عامل بروز ابزارهایی مانند چت جی پی تی هستند) نوعی فناوری غیرمنتظره و غیرقابلپیشبینی بوده و ظهور و رشدی غیرمنتظره دارند را به چالش کشیدهاند. این محققان توسعه این مدل از هوش مصنوعی را هم قابل پیشبینی و هم منتظره دانستهاند و نگرانی از رشد پیشبینیناپذیر این مدلها را به سراب تشبیه کردهاند. مسئله فناوری نوظهور و در حال رشد هوش مصنوعی مبتنی بر مدلهای بزرگ زبانی، که بهواسطه غیرقابلپیشبینی بودن و غیرمنتظره بودن، باعث نگرانی هستند، استدلال اصلی در تلاشها برای بزرگنمایی تهدیدات این فناوری است.
گروهی از محققان دانشگاههای مک مستر و استنفورد، با استفاده از مدلهای زبانی بزرگ، ابزار هوش مصنوعی را طراحی کرده اند که میتواند با هزینه کم و سرعت بالا آنتیبیوتیکهای متفاوتی را برای مقابله با بیماریهای عفونی باکتریایی، طراحی کند. نگرانی از ظهور عامل عفونی که در برابر آنتیبیوتیکهای فعلی ناکارآمد باشد (سوپرباگ یا ابر میکروب) یکی از نگرانیهای جدی حوزه سلامت به شمار میرود و حالا با کمک اینچنین ابزارهای شانس مقابله با چنین عفونتهای مقاوم و نوظهور افزایش پیدا میکند.
بسیاری از کسانی که به کووید-۱۹ مبتلا شدهاند، مدتهای طولانی پس از بهبود، با عوارض طولانیمدت آن دستوپنجه نرم میکنند. سردرد، از دست دادن حس بویایی و چشایی و همینطور اختلال حافظه و اصطلاحاً مهگرفتگی مغزی، از عوارض رایج کووید طولانی است. گروهای از محققان در تلاش برای درک این مسئله، نشانه هایی را یافته اند که بیان میکند، این عوارض ممکن است به دلیل اثری باشد که ویروس عامل کووید-۱۹ بر مغز و ساختار عصبی گذاشته و باعث التهاب مغزی میشود.
گزارش روزانه دوشنبه ۲۱ اسفند ۱۴۰۲
با به پایان رسیدن مأموریت هفتمین گروه فضانوردان دراگون، چهار فضانورد این گروه بامداد امروز به فرماندهی یاسمین مقبلی ایستگاه فضایی را ترک کرد. مطابق برنامه حدود ساعت ۵:۵۰ بامداد (وقت شرقی آمریکا / ۱۳:۲۰ روز سهشنبه بهوقتایران) در اقیانوس فرود خواهد آمد تا مأموریت ۱۹۹ روزه این فضانوردان را به پایان برساند.
گروهی از محققان دانشگاه UCL با انتشار مقالهای که برای انتشار در ژورنال خبرنامه ماهانه انجمن سلطنتی آمادهشده است، با استفاده از فناوری هوش مصنوعی موفق شدهاند، تصویری دقیقتر از نحوه اثر انرژی تاریک بر عالم را به دست آورند. این گروه با استفاده از دادههای موجود از توزیع ماده مرئی و ماده تاریک و استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی موفق شدهاند، تصویری دقیقتر از رفتار عالم در هفت میلیارد سال اخیر را به دست آورند. این پژوهش مدعی است که دقت تصویر تازه دو برابر بیش از تصاویر قبلی از نحوه عملکرد انرژی تاریک است. انرژی تاریک، ماهیتی مرموز است که تخمین زده میشود که بیش از ۷۰ درصد عالم ما را تشکیل داده و باعث انبساط آن است. شناخت این ماهیت، یکی از مهمترین تلاشهای معاصر کیهانشناسی به شمار میرود.
در خبری از دنیای حریم شخصی و امنیت دیجیتال، پس از مدتهای طولانی تلاش فعالان حریم شخصی، شرکت اشتراکگذاری و اجاره خانه، Airbnb اعلام کرد از پایان ماه میلادی آینده به صاحبخانههایی که منزل خود، یا بخشی از آن را بهواسطه این سازمان در اختیار مشتریان قرار میدهند، اجازه استفاده از دوربین های امنیتی داخلی را نخواهد داد. بسیاری از صاحبان خانه برای اطمینان از امنیت خانه خود زمان حضور افراد غریبه، دستگاههای نظارتی در خانه نصبکردهاند و در مواردی سوءاستفاده از این محتوا منجر به نقض حریم میهمانان شده بود.
به گزارش ساینس، محققان موفق شدهاند نخستین نمونه از موجود دوزیستی را شناسایی کنند که با کمک ماده چرب و شیر مانند فرزندش را تغذیه میکند.
این موجود دوزیست کرم مانند به نام Siphonops annulatus که فرزندانش را از طریق تخمگذاری به دنیا میآورد برای مدتها توجه محققان را ازنظر روش تغذیه فرزندانش به خود جلب کرده بود. ازجمله رفتارهای نادر این موجود تغذیه کودکانش از بافت پوستی خود بود.
حالا محققان به این نتیجه رسیدهاند که این نخستین نمونه شناختهشده از موجود دوزیستی است که رفتاری شبیه شیر دادن به فرزندانش دارد. بدین ترتیب این موجود دوزیست همزمان از طریق بافت پوست خود و هم از طریق نوعی شیردهی فرزندانش را تغذیه میکند.
شیر دادن ویژگی پستانداران است اما برخی از موجودات دیگر ازجمله برخی از حشرات، پرندهها، ماهیها و حتی بندپایان ماده مغذی شیر مانندی را برای تغذیه فرزندان خود تولید میکنند.
سهشنبه ۲۷ فوریه / هشتم اسفند
======
به گزارش CNN شهر مکزیکوسیتی که با جمعیت ۲۲ میلیون نفر یکی از بزرگترین شهرهای جهان است ممکن است طی چند ماه آینده بهطور کامل دسترسی به منابع آبی خود را از دست دهد. ترکیبی از شرایط اقلیمی و خشکسالی، توسعه ناپایدار، زیرساختهای غیر مناسب و عدم مدیریت آب، ممکن است این شهر را با بحرانی بیسابقه در چند ماه آینده مواجه کند.
=====
محققان روزبهروز بیشتر از نقش دستگاه گوارش در سلامت بدن اطلاع پیدا میکنند. حالا گروهی از محققان با پیدا کردن رابطه ای میان برخی از بیماری های ژنتیک چشم و دستگاه گوارش امیدوارم شدهاند که بتوانند با استفاده از برخی از آنتیبیوتیکها برخی از بیماریهای ژنتیکی که منجر به کوری میشود را درمان کنند، اگرچه این دیدگاه منتقدان جدی هم دارد.
=====
مه نشین SLIM متعلق به ژاپن که در یکی از دقیقترین فرودهای (نسبتاً) موفق بر سطح ماه فرود آمده و ژاپن را به پنجمین کشوری بدل کرده بود که موفق به فرود نرم بر ماه شده است، حالا بار دیگر مهندسان را شگفتزده کرده است. این مهنورد توانسته است شب سرد و زمهریر ماه را که دمای آن به منفی ۱۳۰ درجه سانتی گراد میرسد، به سلامت پشت سر بگذارد و با طلوع خورشید و شارژ باتریها بار دیگر با زمین ارتباط برقرار کند. این مأموریت برای تحمل شرایط شب ماه، طراحی نشده بود.
=====
در داستان دیگری از دنیای شگفت انگیر دستگاه گوارش، یکی از محققان موسسه تحقیقاتی ویستار موفق شده است ارتباطی احتمالی را بین صدمه دیدن بخشی از دستگاه گوارش و سرعت گرفتن روند پیری، نشان دهد. تحقیقاتی که اگر تائید و تکرار شود و توسعه یابد میتواند به درک بهتر روند سالخوردگی کمک بیشتری کند.
گزارش نهم بهمن ۱۴۰۲
میکرو ذرات پلاستیکی یکی از مشکلات مهم محیط زیستی به شمار میرود. تاکنون عمده توجه درباره خطرات و آثار این ذرات به نقش آلاینده آنها در اقیانوسها تمرکز داشته است.
حالا گروهی از محققان با بررسی میزان ریز ذرات پلاستیکی که در اثر اصطکاک تایر خودروها با جاده در هوا آزاد میشوند، نسبت به خطرات این ذرات هشدار دادهاند. بررسیهای آنها نشان از خطر بالاتر این ذرات نسبت به چیزی بود که پیشتر تصور میشد.
بسیاری از افراد سعی میکنند برای بهبود زندگی خود دست به رژیمهای غذایی متفاوت بزنند و عمده آنها با شرع یک برنامه غذایی شاهد افت (یا احیاناً افزایش دلخواه) وزن خود شده اما سپس با رها کردن آ« برنامه دوباره به وزن قبلی بازمیگردند و دوباره با رژیم دیگری سعی در تنظیم وزن خود میگیرند. این روش اصطلاحاً به رژیم یویو معروف است. مطالعه ای کیفی درباره آثار این رفتار خطرات بالای وابسته به این روش را آشکار کرده و به مردم توصیه میکند پیش از آغاز یک رژیم غذایی ضمن مشورت با متخصصان حتماً درباره میزان عزم خود در حفظ آن دو بار فکر کنند.
نتایج تحقیقی تازه با تائید تحقیقات پیشین نشان میدهد که نواختن ساز موسیقی در طول زندگی باعث این میشود که مغز شما در دوران سالخوردگی سلامت بهتری داشته باشد و از توان مغزی سالمتری برخوردار باشید.
محققان در مرکز علوم اعصاب نئاندرتالها متوجه شدهاند بخشی از مغز ما که یادگار دوران باستان است نقشی مهم در بینایی ما بازی میکند. زمانی که ما به منظرهای نگاه میکنیم غیر از نقطه تمرکز توجه اشیا زمینه نیز هستیم. پیشتر گمان میرفت بخش غشای بینایی (visual cortex) در این مساله نقش دارد اما تحقیقات جدید نشان از آن دارد که بخشی از مغز ما به نام superior colliculus نقش اصلی در این زمینه را بازی میکند. ناحیهای که قدمت طولانی دارد و در فرآیند تکامل انسان در مغز ما باقیمانده است.
مریخ همیشه معماهای زیادی را پیش روی ما قرار داده است. از اواخر دهه ۹۰ میلادی یکی از معماهای مهم درباره این سیاره به مشاهده و رصد متان در جو آن مربوط میشود. متان طول عمر اندکی در جو دارد و به همین دلیل بسیاری این فرض را مطرح کردند که این متان ممکن است یا ناشی از فعالیتهای زمینشناسی مانند آتشفشانها باشد یا نشانی از فعالیتهای حیاتی. حالا گروهی از سیاره شناسان نظریهای جدیدی مطرح کردهاند که بر اساس آن این متان ممکن است به دلیل تغییرات اتمسفر و جو مریخ از زیر سطح آن آزاد شود.
جواهرات تنها تزیینات سادهای نیستند که یا بیانگر تجمل صرف باشند یا گاهی با دیده منفی بهعنوان ابزاری برای اقتصاد سرمایهداری به آن نگاه شود. جواهرات در تاریخ انسان از ابتدا با او بودهاند و دلایل زیادی برای استفاده از آنها وجود داشته است. از آن گذشته بررسی جواهرات و زیورآلات ابزاری برای کمک به ردگیری تکامل انسان است. مانند فعالیتی که اخیراً گروهی از دانشمندان انجام داده و بر اساس طبقهبندی زیورآلات دوران عصر یخبندان متوجه شدهاند حداقل ۹ فرهنگ مستقل از هم در اروپای عصر یخبندان حضورداشته است.
احتمالاً شما هم شنیدهاید که انتقال خاطرات نسلهای قبل به ما و از ما به آیندگان یکی از ویژگیهای منحصربهفرد انسانها است. به نظر میرسد خیلی هم نباید به این ویژگی خود غره شویم. الیسون پارشل در داستانی در ساینتفیک آمریکن توضیح داده است که چطور باکتریها هم بر اساس خاطرات و تجربههای نسلهای قبل از خود تصمیمگیری میکنند (و شاید خاطره جمعی بلندمدت بهتری از بعضی از ما داشته باشند.)
گزارش هشتم بهمن
خبرگزاریهای ایران از پرتاب سه ماهواره با پرتابگر سیمرغ خبر دادند. این ماهوارهها شامل ماهواره مهدا و دو ریز ماهواره است و با موفقیت در مدار زمین قرارگرفته است. نکته جالبتوجه در این گزارش تأکید بر دومرحلهای بودن پرتابگر سیمرغ است. پیشتر وزیر سابق مخابرات از سه مرحلهای بودن این پرتابگر سخن گفته بود که به نظر میرسد به معنی این است که این پرتابگر دو نسخه متفاوت دو و سه مرحلهای دارد. مطابق روند رایج اطلاعرسانی برنامههای فضایی جزییات مربوط به عملکرد ماهوارهها به شکل مبهم مطرحشده است و مشخص نیست در کجای برنامه فضایی ایران (در صورت وجود) جای میگیرند.
گروهی از محققان موفق شدهاند با پیوند جنین با موفقیت یک کرگدن را باردار کنند. اهمیت این روش که برای نخستین بار است با موفقیت انجام میشود به موضوع کمک به جلوگیری از انقراض گونههای در آستانه انقراض بازمیگردد.
گروهی از ستاره شناسان موفق شدند گونه تازهای از ستارهها را شناسایی کنند که رفتار غیرعادی در پایان عمر خود انجام میدهند. آنها در این مرحله برای مدت طولانی بدون تغییر چشمگیری دوران آرامی را سپری کرده و یکباره حجم عظیمی از غبار را از خود به فضای میان ستارهای روانه میکنند. تحقیقات بیشتر برای درک این رفتار موردنیاز است. ستاره شناسان نام این ستارهها را «دودیهای سالخورده» یا Old Smokers گذاشتهاند.
تحقیقی تازه درباره یکی از مرگبارترین همهگیریهای جهان که در قرن ششم میلادی امپراتوری بیزانس و بخشهایی از امپراتوری ساسانی را تحت تأثیر قرار داد، این امکان را مطرح کرده است که این شیوع مرگبار به تغییرات اقلیم زمان مرتبط باشد. طاعون ژوستنین، احتمالاً بهواسطه شیوع باکتری به نام یرسینیا پستیس به وجود آمد و تخمینهای موجود نشان میدهد که حداقل ۱۵ و حداکثر ۱۰۰ میلیون نفر را به کام مرگ کشیده است.
گزارش ۲۳ دیماه
مرور دادههای منابع مختلف و همینطور نتیجهگیری دفتر تغییرات اقلیم کوپرنیک اتحادیه اروپا (CCCS) بار دیگر تائید کردند که سال ۲۰۲۳ گرم ترین سال ثبت شده در تاریخ پس از سال ۱۸۵۰ که انسان شروع به سوزاندن وسیع سوخت های فسیلی در عصر صنعتی کرد، بوده است. بر اساس این دادهها دمای میانگین زمین در این سال ۱٫۴۸ درجه سانتی گراد گرمتر از دوران پیش از صنعتی و ۰٫۱۷ درجه گرمتر از سال ۲۰۱۶ که گرمترین سال قبلی رکورددار است بوده.
این در حالی است که بر اساس توافق پاریس کشورهای جهان متعهد شده بودند حتیالامکان اجازه ندهند دمای میانگین زمین، از ۱٫۵ درجه نسبت به دوران پیش از صنعتی بالاتر رود.
یکی از نکات قابلتوجه این یافته این بوده که کانادا میزبان بخشهایی از سرزمینهایی است که شاهد سریعترین میزان گرم شدن هستند.
مجلس نروژ با طرحی مناقشه برانگیز موافقت کرده است که ممکن است اثرات جبرانناپذیری بر محیطزیست و چرخه حیات داشته باشد. بر اساس گزارش نیچر، با این مصوبه، اجازه حفاری و معدن کاوی بستر دریا داده شده است و بدین ترتیب نروژ نخستین کشوری است که چنین اجازهای را صادر کرده است. دانشمندان محیطزیست این اقدام را نه ناشی از نیاز که ناشی از طمع شرکتهای معدنکاوی دانستهاند و اثرات این اقدام را فراتر از تصور ارزیابی کردهاند.
در جستجوی حیات در فراسوی زمین و به خصوصی در سیارههایی که به دور ستارههای دیگر میگردند، تنها مساله این نیست که ما نقطه و مکان درستی را رصد کنیم که میزبان حیات است، مساله اصلی این است که از کجا میتوانیم نشانهها و آثار حیات را از راه دور تشخیص دهیم. گروهی از دانشمندان در دیدگاهی که در ساینتفیک آمریکن منتشر کرده اند، پیشنهاد استفاده از نظریه اطلاعات (Information Theory) برای تفکیک نشانههای حاصل از فعالیتهای حیاتی در اتمسفر سیارهها استفاده کنند.
گزارش پانزده دی
عذرخواهی: من از اهمیت مستمر بودن فعالیتهای اینگونه اطلاع دارم اما گاهی فشار کارهای مختلف بهقدری است که اجازه نمیدهد این روند را منظم دنبال کنم. برای همین هم بابت تأخیرهایی که گاهی در بهروز کردن مطالب و بهخصوص گزارشهای روزانه اتفاق میافتد عذرخواهی میکنم.
بر اساس گزارشهایی که درباره میزان جنگلزدایی جنگلهای آمازون منتشرشده است، در سال گذشته میزان قطع درختان و کاهش مساحت جنگلهای بارانی در برزیل به نصف میزان سال قبل خود رسیده است. این کاهش نابودی جنگلهای استوایی آمازون بهواسطه سیاستهای محیط زیستی دولت لولا دا سیلوا در این کشور است.
روز جمعه (امروز) آخرین مراحل آمادهسازی پرتاب نخستین ماموریت ایالات متحده که پس از ۵۰ سال قصد فرود بر ماه را دارد، به انجام رسید. این مأموریت که همکاری میان بخش خصوصی و ناسا است، قرار است رز دوشنبه از کیپ کاناورال آغازشده و در صورت موفقیت مه نشینی متعلق به شرکت استروبوتیک را در نیمه ماه فوریه بر سطح ماه فرود آورد. ناسا درعینحال آماده میشود تا برنامه آرتمیس خود برای بازگرداندن انسان به ماه را در طی چند سال آینده توسعه دهد.
اما این مه نشین که Peregrine نام دارد محمولهای مناقشه برانگیز را با خود قرار است به فضا ببرد. این مه نشین قرار است باقیمانده خاکستر تعدادی از افراد درگذشته را با خود به ماه ببرد تا برای آنها آنچه خاکسپاری فضایی نامیده شده اجرا کند.
این مساله با انتقادهای وسیعی روبرو شده است و ازجمله گروهی از بومیان آمریکا – ازجمله قبیله Navajo – خواستار تعلیق این مأموریت شدهاند. این گروه از بومیان ماه را مقدس و آلوده کردن آن با بقایای انسانی را توهین به آن میدانند اما فراتر از این اعتراضهای عقیدتی نسبت به چنین استفادهای از ماه و فضای ماورا جو بحثهای اخلاقی زیادی وجود دارد.
پسازآنکه ریاست سلطان الجابر، بر کنفرانس تغییرات اقلیمی سازمان ملل در امارات که با مخالفتهای علنی وی با خارج ساختن سوخت فسیلی از چرخه انرژی و همینطور انعقاد قراردادهای نفتی شرکت نفت امارات که تحت مدیریت او قرار داشت، در هنگام کنفرانس، حاشیهساز ترین نشستهای تغییرات اقلیمی را رقم زد حالا مختار بداوی، یک مدیر نفتی دیگر، به عنوان رییس منتخب نشست تغییرات اقلیمی COP29 معرفی شد. نشستی که قرار است در ماه نوامبر در آذربایجان برگزار شود. او پیش از اینکه دو سال پیش به سمت وزیر محیطزیست منصوب شود، چندین دهه یکی از چهرههای اصلی صنایع نفتی آذربایجان بوده است.
گزارشها از ایالاتمتحده خبر از توسعه سریع سویه JN.1 ویروس سارس-کوو-۲ دارد که عامل بیماری کووید-۱۹ است. سازمان بهداشت جهانی در ۱۹ دسامبر این سویه را بهعنوان سویه موردتوجه معرفی کرد و دلیل اصلی آن سرعت انتقال و شیوع این سویه بود.
گزارش دوم دی
هشتمین جایزه ترویج علم چراغ در مراسمی از برندگان سال ۱۴۰۲ خود تقدیر کرد. در این مراسم، جایزه یکعمر ترویج علم به محمد کرام الدینی، جایزه دانشگر مروج به حامد وحدتی نسب و جایزه مروج علم سال به شهرزاد میرسلطانی اهدا شد.
هشدار اختاپوس قطبی: با ادامه بحران اقلیمی، کمی زودتر یا دیرتر شاهد ذوب شدن صفحات قطبی خواهیم بود. اتفاقی که در گذشتههای دور شاید رخداده باشد اما برای درک اثرات و روند آن ما با چالشهای زیادی روبرو هستیم. حالا به نظر میرسد نوعی اختاپوس کوچک سرنخهایی از این تغییرات و نحوه رخ دادن آنها را در ژنوم خود حفظ کرده باشد. اتفاقی که بهطور بالقوه نشان میدهد زمانی که دمای میانگین زمین تنها یک درجه از سطح دمای پیشا صنعتی بیشتر بوده، (یک درجه کمتر از هدف پیمانهای تغییرات اقلیمی) روند ذوب شدن این یخها فوقالعاده سریع رخداده و اثرش را در ژنهای این اختاپوس بهجای گذاشته است.
نتایج تحقیقی درباره میزان اعتماد کودکان نسبت به انسان یا ماشین نشان می دهد که کودکان سه تا پنج سال زمانی که با منبع اطلاعاتی انسان و ماشینی مواجه میشوند نسبت به منبع انسانی اطمینان بیشتری دارند اما در سنین بالاتر و آموختن مهارتهای تشخیص صحت و ارزشیابی، اطمینان آنها نسبت به ماشین افزایش پیدا میکند.
برای نخستین بار متخصصان منظومه شمسی از ابزار طیف نگار ESPRESSO که بر VLT رصدخانه جنوبی اروپا متصل است و برای کشف سیارههای فراخورشیدی استفاده میشود برای بررسی بزرگ ترین سیاره منظومه شمسی، مشتری استفاده کردند. آنها با کمک این ابزار و استفاده از روش سرعت سنجی دوپلری برای بررسی دقیق سرعت بادهای بخش فوقانی جو این غول گازی منظومه شمسی بهره بردند.
از زمان ارائه تجاری محصولات نسل تازه هوش مصنوعی یکی از سوال هایی که در ذهن مردم و متخصصان مطرح بوده این است که آیا ممکن است هوش مصنوعی فوق هوشمندی به شکل مخفیانه و یکباره ظهور کند. تعدادی از متخصصان ضمن بررسی این موضوع ضمن اینکه بهطور مطلق چنین امکانی را رد نمیکنند اما به این نتیجه رسیدهاند که مدلهای بزرگ زبانی مانند چت جی پی تی برخلاف آنچه به نظر میرسد با بزرگ شدن خود روند قابل پیش بینی تری پیدا میکنند.
در دورانی که استفاده از صفحات نمایشگر افزایشیافته و بسیاری از ما حتی تا آخرین ساعات بیداری به استفاده از آنها مشغولیم، تأثیر نور این ابزارها بر کیفیت خواب و ساعت زیستی ما به موضوع مهمی بدل شده است. بسیاری از توسعهدهندگان فناوری سعی کردهاند با تغییر رنگ نور ابزارها در ساعات منتهی به خواب از تأثیر منفی آن بر روند خواب بکاهند. حالا تحقیقی جدید نتایجی برخلاف داده های پیشین به همراه داشته است که در صورت تکرار و تائید شاید منجر به تغییر مسیر تلاشها برای این مشکل شود. بر اساس این تحقیق که روی موشها انجامشده به نظر میرسد رنگ نور (طولموج آن) اثری کمتر ازآنچه پیشتر تصور میشد بر ساعت زیستی دارد و وجود یا عدم وجود نور است که نقش اصلی را بر عهده دارد.
مراکز کنترل بیماریها (CDC) از مردم خواسته است که با توجه به اوجگیری آنفلوانزای فصلی و موج تازه ابتلا به کووید توصیههای ایمنی بهخصوص استفاده از ماسک در محیطهای شلوغ را در نظر بگیرند. ساینتفیک آمریکن در گزارشی اشارهکرده است که چطور حتی استفاده موردی از ماسک در مکانهای مشکوک و شلوغ میتواند اثر بزرگی در کاهش ابتلا به بیماری داشته باشد.
برای نخستین بار پس از مأموریت آپولو ۱۷ در سال ۱۹۷۲، ناسا دو مأموریت را در هشتم ژانویه و ۲۳ فوریه با هدف فرود نرم روی سطح ماه بهسوی این قمر زمین ارسال میکند. برای نخستین بار این مأموریتها که برای ناسا صورت میگیرد متعلق به خود این سازمان نیست و از سوی بخش خصوصی طراحی و اجرا میشود. ناسا در قالب طرح CLPS یا طرح استفاده از امکانات باری تجاری ناسا برای سفر به ماه که بخشی از معماری مأموریت آرتمیس است، با این مأموریتهای بخش خصوصی همکاری میکند.
CDC از افرادی که مبتلا به کووید میشوند و بهخصوص کسانی که در رده افراد پرخطر قرار دارند و مبتلا به این بیماری ویروسی میشوند خواسته با مشورت با پزشک خود استفاده از درمان های ضد ویروسی را در دستور کار خود قرار دهند. درمانهای ضدویروسی میتواند کمک بزرگی به درمان سریعتر و همچنین کاهش احتمال ابتلا به اثرات طولانیمدت ابتلا به کووید شود و بااینوجود بسیاری از مردم به دلیل آشنایی کمتر و عدم آگاهی از وجود این درمانها از آن استفاده نمیکنند.
گزارش چهارشنبه ۲۹ آذر
برخی از گونه های عنکبوت هایی که در اعماق غارها زندگی می کنند فاقد چشم هستند. با این وجود پژوهشگران متوجه شده اند تعدادی از این گونه های فوق العاده کوچک که در اعماق غارهای منطقه ای در چین زندگی می کنند با وجودی که فاقد چشم هستند اما می توانند وجود نور را درک کرده تا از خطر مواجهه با شکارچیان و محیط نامناسب دهانه غار دوری کنند.
عمده عنکبوت ها هشت چشم دارند اما گونه هایی که در اعماق تاریکی هستند، در گذرزمان و روند تکامل خود چشمانشان را از دست داده اند. هزینه بالای انرژی برای حفظ چشم بدون کاربرد در محیط تاریک دلیل این حذف تکاملی بوده است.
گروهی از محققان با بررسی های تازه درباره تاریخ استفاده از تیر و کمان در نواحی کوهستان های آند به این نتیجه رسیده اند که نخستین نشانه ها مبنی بر استفاده از ای فناوری مربوط به پنج هزار سال پیش است. این بازه زمانی قدیمی تر از دورانی است که پیش تر تصور می شد.
گروهی از زیست شناسان موفق شدند در اندونزی کوچکترین گونه دندان دار قورباغه را پیدا کنند. این گونه کوچک که ابعاد و اندازه ایدر حد یک سکه دارد، بر روی آرواره پایینی خود دو دندان نیش مانند دارد.
بر اساس تحقیقات تازه تعداد افرادی که از سال ۲۰۰۲ به بعد در بازه تاثیرات توفان های حاره ای (هاریکن) قرار داشته اند به طور چشمگیر و سریعی رشد داشته است.
گرم شدن آب های اقیانوسی در اثر گرمایش زمین باعث شده است تا این توفان ها با شدت و تناوب بیشتری رخ دهند و در عرض های جغرافیایی بالاتر به مناطق ساحلی پرجمعیت برخورد کنند.
مقاوم شدن برخی از باکتری ها به داروهای آنتی بیوتیک یکی از مشکلات جدی حوزه سلامت است. حالا گروهی از دانشمندان با استفاده از الگوریتم های هوش مصنوعی موفق شده اند، طبقه تازه ای از ترکیبات احتمالی آنتی بیوتیک را شناسایی کنند که می تواند مقاومت این باکتری ها را در هم شکند. برای تایید کارایی این آنتی بیوتیک ها تحقیقات بیشتری لازم است.
پاییز امسال کشورهای جهان شاهد رشد قابل توجه بیماری های ویروسی ریوی هستند. علاوه بر رشد چشمگیر ابتلا به سویه جاری کووید-۱۹، آنفلونزا های فصلی نیز شیوع وسیعی دارند. در بسیاری از کشورهای جهان با توجه به نزدیک بودن تعطیلات سال نو مسیحی انتظار می رود تعداد ابتلاها در هفته های پیش رو افزایش بیشتری پیدا کند.
این در حالی است که پس از نتایج درخشان مراقبت های ابتدایی مانند استفاده از ماسک در محیط های شلوغ، رعایت بهداشت، دوری از تجمعات غیر ضروری و همین طور بهبود سیستم های تهویه که عملا باعث کاهش آنفلونزای فصلی (و مرگ و میر ناشی از آن) در حد غیر قابل تشخیص نسبت به ابتلاهای زمینه شده بود، انتظار می رفت، جوامع با ادامه رعایت این دستورات در فصل های شیوع آنفلونزا بتوانند اثرات مرگ بار آنفلونزای فصلی را کاهش داده و شیوع آن را مهار کنند.
گزارش ۲۸ آذر
هفته گذشته دانشگاه لوند در سوئد، دپارتمان ستاره شناسی و فیزیک نظری خود را منحل و کارمندان این دپارتمان را به دپارتمان فیزیک منتقل کرد. این تصمیم در پی رسوایی آشکار شدن رفتار قلدرانه دو استاد ارشد ستارهشناسی این دپارتمان و شکایتهای متعدد دراینباره اتخاذ شده است. این رسوایی و رفتار این دو استاد ستارهشناسی (که به دپارتمانهای دیگر منتقلشدهاند) باعث ترک تعدادی از ستاره شناسان این دپارتمان شده بود و به گفته تعدادی از محققان عملاً فعالیت در این دپارتمان در چند سال گذشته، غیرممکن شده بود.
نتایج پژوهشی که در نیچر کامینوکیشن منتشرشده است خبر از آن دارد که در طی ۱۲۶ هزار سال گذشته، یکنهم همه گونههای پرندهها منقرضشدهاند و انسانها نقش اصلی را در انقراض حداقل ۱۵۰۰ گونه از پرندگان بازی کردهاند. عددی که دو برابر تخمینهای پیشین است.
چهارمین فوران آتشفشان در Reykjanes ایسلند که آغازشده است برخلاف سه فوران قبلی خطراتی برای شهروندان شهر Grindavík به همراه خواهد داشت. به گزارش ساینتفیک آمریکن احتمال دارد این فوران یک نیروگاه برق و شهر Grindavík را تهدید کند.
روز ۲۱ دسامبر ناسا آزمایشی را در قطب جنوب و با استفاده از یک بالن ارتفاع بالا انجام خواهد داد که هدفش بررسی محیط میان ستارهای است. در این آزمایش که GUSTO نام دارد، تلسکوپی که به این بالن متصل است نقشهای سهبعدی از منطقه بزرگی از راه شیری در فرکانسهای بالای رادیویی تهیه خواهد کرد.
نتایج تحقیقی که قرار است در ژورنال پزشکی کاربردی منتشر شود این فرض را مطرح میکند که زنان بیش از مردان در شرایط ریز گرانش (مانند سفرهای فضایی) بافت عضلانی بدن خود را از دست میدهند. البته باید در نظر داشت که تنها ۲۰ درصد فضانوردان اعزامی به فضا تاکنون را زنان تشکیل دادهاند و این نتایج نیازمند تکرار برای تائید است. اما این تحقیقات میتواند کمک بزرگی برای تأمین سلامت فضانوردان آینده در مأموریتهای طولانی باشد.
بر اساس نتایج یک تحقیق که بر روی راستی آزمایان متون علمی صورت گرفته است محققان مشاهده کردهاند که احتمال اینکه راستی آزما ها نسبت به تائید یافتههای تازه علمی سوگیری بیشتری داشته باشند بیشتر از مواردی است که با یافتههای قدیمی سروکار دارند. به عبارت دیگر نو و تازه بودن ادعاهای مطرح شده در تحقیق باعث بروز سوگیری در راستای تائید آن برای راستی آزما ها بوده است.
گزارش ۲۷ آذر
بر اساس گزارش نهاد سلامت ملی بریتانیا (NHS) در سال بازه سال ۲۳/۲۰۲۲ بیش از یک میلیون و دویست هزار مورد از بستری بیماران در بیمارستانهای این کشور بهطور مستقیم یا غیرمستقیم ناشی از چاقی افراطی (اوبیسیتی) بوده است. بدین ترتیب بهطور متوسط روزانه ۳۰۰۰ بستری ناشی از چاقی افراطی یا اثرات آن ثبتشده است.
چاقی افراطی یکی از اصلیترین عوامل مرگومیر و بیماریهای مختلف است که بهخصوص در سالهای اخیر گفتگوی عمومی درباره آن به دلیل هراس ازآنچه چاق هراسی و «تحمیل شکل بدن» خوانده میشود، کاهشیافته است. درحالیکه اوبیسیتی یک بیماری است که ربطی به ظاهر موردپسند جامعه ندارد.
گاردین در گزارشی به تلاشها برای تولید و عمومی شدن قرصهای جلوگیری از بارداری برای مردان پرداخته و این سوال را مطرح کرده است که آیا با در دسترس قرار گرفتن این داروها آیا مردان از آن استفاده خواهند کرد یا بار جلوگیری از بارداری را بر دوش زنان باقی خواهند گذاشت.
پس از توافق تغییرات اقلیمی در امارات و استقبال از قطعنامه پایانی این نشست، متخصصان مختلف هشدار داده اند که تنها زمانی این توافق امیدبخش است که بهراستی آزمایی دائمی از عمل به آن پرداخته شود و تنها به اینکه چنین توافقی وجود دارد امیدوار نماند.
به یادآوردن اشخاص پس از سالها دوری، یکی از ویژگیهایی است که بسیاری آن را یکی از مشخصههای انسانی میدانند. حالا دانشمندان نشان داده اند که شامپانزهها و بونوبو (شامپانزههای کوتوله) میتوانند، هم نوعان خود را که مدتزمانی را با ایشان سپری کردهاند (و خاطرات خوبی از آنها دارند)، حتی پس از چند دهه دوری به یاد آورده و پس از ملاقات دوباره آنها را بشناسند.
ساخت رصدخانه بسیار بزرگ مجموع رصدخانههای جنوبی اروپا (ESO’s ELT) که قرار است پس از تکمیل آینه اصلی با قطر ۳۹ متر داشته باشد، با رسیدن نخستین قطعه از آینه اصلی چندین تکه آن به شیلی، محل ساخت این رصدخانه وارد مرحله تازهای شد. آینه اصلی این رصدخانه از ۷۹۸ قطعه مستقل تشکیل خواهد شد.
محققان دیرینشناسی با بررسی بقایای دندانهای انسان در جهان سعی کردهاند مسیر پراکنده شدن انسان در جهان را بازسازی کنند. دندانهای یکی از بخشهای اسکلت انسان است که در گذر زمان دوام بالایی دارد. حالا نتیجه بخشی از این تحقیقات که حدود ۵۰ سال است جریان دارد نشان از آن دارد که احتمالاً همه بومیان آمریکای شمالی در پی یک موج مهاجرت عظیم از آسیا وارد این قاره و در آن پراکندهشدهاند.
محققان تلسکوپ فضایی جیمز وب تصویری از سیاره اورانوس را منتشر کردند که دنیای شگفتانگیز از این دنیای دوردست منظومه شمسی را آشکار کرده است. سیاره غولپیکری که محور دوران وضعی آن همراستا با صفحه منظومه شمسی است و به نظر میرسد که به شکل به پهلو خوابیده در حال دو.ر زدن خورشید است. دنیایی کمتر شناختهشده که عوارض جوی، کلاهک یخی فصلی، حلقهها و اقمار آن در این تصویر با جزییاتی خیرهکننده مشخصشده است.
گزارش ۲۶ آذر
گروهی از محققان موفق شدند تا اسکلت فسیلشده تیرانوسوری را کشف کنند که معدهاش از آخرین غذایی که حدود ۷۵٫۳ میلیون سال پیش خورده، پر بود. اینچنین مواردی میتواند به محققان کمک کند تا درک بهتری از زیستشناسی و سوختوساز دایناسورها به دست بیاورند.
کانادین پرس گزارش داده است که پس از برخورد توفان (هاریکن) لری با سواحل استان نیوفاندلند، هزاران تن میکروپلاستیک به این استان واردشده است. این توفان از زمان شکلگیری تا برخورد به سواحل نیوفاندلند، تنها از روی آبهای اقیانوسی عبور کرده بود و این ذرات پلاستیک، ذراتی بودند که در آبهای اقیانوسی پراکندهشدهاند.
رصدخانه نوترینو آیس کیوب، که در قطب جنوب قرار دارد یکی از مهمترین رصدخانههای نوترینو در سراسر جهان است. حالا دانشمندان توصیه کردهاند که برای اینکه امکان رصد دقیقتر این ذرات را داشته باشند نیازمند رصدخانهای با ابعاد هشت برابر آیس کیوب هستند.
نوترینوها ذرات تقریباً بیجرمی هستند که بدون واکنش با سایر مواد از میان ماده طبیعی عبور میکنند. تخمین زده میشود که حدود ۱۰۰ تریلیون نوترینو در هر ثانیه از میان بدن هر انسانی عبور میکند.
در ادامه رفتارهای شبهعلمی طبقه حاکم در جهان شاه چارلز، پادشاه بریتانیا، متخصص طب هومیوپاتی را برای کمک به سلامت خود منصوب کرده است. این اولین باری نیست که چهرههای شناختهشده به سراغ شبه طب میروند که اگرچه در اکثر موارد ناکارآمد است که در موارد زیادی ممکن است منجر به آسیب شود.
پسازآنکه ژاپن و ایالاتمتحده تعدادی از داروهای کاهنده سرعت پیش رفت آلزایمر (Lecanemab) را برای استفاده عمومی تائید کردند حالا بریتانیا نیز با تایید این دارو و همچنین داروی Donanemb استفاده از این دارو برای مبتلایان به آلزایمر در این کشور را فراهم میکند.
گزارش ۱۶ آذر
گوگل از مدل هوش مصنوعی خود با نام جمینی رونمایی کرد. مدلی که به گفته گوگل بر مبنای ساختار متفاوتی از الگوریتمهای هوش مصنوعی موجود عمل میکند و برخی از ناظران آن را مهمترین الگوریتم ارائهشده از سوی گوگل پس از الگوریتم رتبهبندی وبسایتها که بنیان کارآمدی موتور جستجوی گوگل بود، ارزیابی میکنند.
واشنگتنپست گزارش داده است که رشد برنامه فضایی چین که در حوزههای مختلف در حال رخ دادن است باعث نگرانی مقامهای وزارت دفاع ایالاتمتحده، پنتاگون، شده است.
لنست در گزارش جامعی به عوارض مزمن سلامت مادران پس از تولد نوزاد پرداخته و گزارش داده است که بیش از یکسوم مادران پس از تولد فرزندانشان با عوارض مزمن و طولانیمدت جسمی و روحی دستبهگریبان هستند. در این نوشته من میتوانید خلاصه این گزارش را مطالعه کنید
درحالیکه چانهزنیها برای توافقهایی در اجلاس تغییرات اقلیم جریان دارد، گزارش نقاط تغییر دائمی تغییرات اقلیم منتشر شد. در این گزارش تأکید شده است زمان رسیدن به این نقاط زودتر از پیشبینیها و اثرات آن برای انسان فاجعهبار است.
در ادامه تلاشها برای توسعه رایانههای کوانتومی، دو گروه از محققان گزارش از موفقیت خود در برداشتن نخستین قدم برای ساخت رایانههای کوانتومی با استفاده از به دام انداختن مولکولی درون یک دام لیزری دهند. طرحی که در صورت موفقیت میتواند محاسبات پیچیده فیزیکی را به انجام برساند.
شاید شهرت هیچ دنبالهداری در تاریخ انسان بهپای دنبالهدار هالی که هر ۷۵ سال یکبار به دور خورشید میچرخد نرسد. شنبه این هفته (۹ دسامبر) این دنبالهدار به نقطه حضیض مداری خود (دورترین نقطه خود از خورشید) خواهد رسید. در این نقطه هالی در فاصله بیش از ۳۵ واحد نجومی (فاصله متوسط زمین تا خورشید) قرار دارد و با گذر از این نقطه راه خود بهسوی خورشید را در پیش میگیرد تا در سال ۲۰۶۱ بار دیگر به دیدار ما بیاید.
گزارش ۱۵ آذر
بریتانیا تصمیم گرفته کاربرانی را که میخواهند از وبسایتهای پورن استفاده کنند، وادار به ارائه کارت شناسایی کند. تصمیمی که پیشتر در برخی از ایالتهای آمریکا هم گرفتهشده بود و منقلان میگویند اثرات منفیاش بهطور چشمگیری بیش از اثر احتمالی مثبت است.
درون منظومه شمسی، قمر انسلادوس که به دور سیاره زحل در حال چرخش است یکی از گزینههای قابلتوجه درباره احتمال میزبانی حیات است. حالا گروهی از دانشمندان نشان دادند آمینواسیدهای سازنده آجرهای حیات میتوانند در شرایط این قمر باقی بمانند و بار دیگر بر این احتمال صحه گذاشته اند.
با تأسیس صندوق خسارت و زیان ناشی از تغییرات اقلیم در نشست تغییرات اقلیم مساله مهم توجه به آوارگان اقلیمی اولویت بیشتری از پیش پیداکرده است. اتفاقی که ازجمله در ایران نیز در حال رخ دادن است.
جام مقدس در بحثهای مربوط به تغییرات اقلیمی رسیدن به تولید خالص صفر گازهای گلخانهای است که فعلاً حداقل روی اسناد هدف سال ۲۰۵۰ برای آن تعیینشده است. اما دنیا پس از رسیدن احتمالی به این هدف چگونه خواهد بود؟ تحقیقات نشان میدهد تا مدتها کشورهای فقیرتر اثرات بیشتری را احساس خواهند کرد.
یکی از فوبیا و هراس های بسیاری از ما، هراس از موش است. اما تحقیقات تازه نشان میدهند که موشها نه تنها بیش از آنچه ما تصور می کنیم به انسان ها شبیه هستند که دوست دارند در اطراف ما باشند.
گزارش سیزدهم آذر
در حالیکه روزبهروز مدیریت شهرها و معماران منازل به سمت نورپردازیهای بیشتر میروند بار دیگر نتایج تحقیقات تازه تأکید دارند که افزایش آلودگی نوری باعث کشاندن پرندههای به شهر و مرگ آنها میشوند.
نیویورکتایمز گزارشی از دستاوردهای تازه در مورد تراشههای قابل کاشت در مغز منتشر کرده است. در این گزارش به قلم کارل زیمر آمده است که در پنج مورد نصب این تراشهها باعث کمک قابلتوجه به بیمارانی شده که با صدمان جدی مواجه شده بودند.
در حالیکه بحث متوقف کردن استفاده از سوختهای فسیلی به یکی از بحثهای پر چالش در نشست تغییرات اقلیمی سازمان ملل بدل شده است، ساینتفیک آمریکن در دیدگاهی هشدار داده است که مراقب تمهیدات روابط عمومی شرکتهای نفتی باید بود که با بزرگنمایی فناوریهای جذب کربن، قصد به تأخیر انداختن اجرای قطع وابستگی به سوختهای فسیلی را دارند.
پس از سالها انکار وقوع گرمایش زمین کمکم نهادهای مختلف ازجمله بخشهای درگیر با امنیت ملی، اقتصاد و اجتماع این مساله را جدی گرفته وارد دستور کار کردند. حالا در نشست ۲۸ تغییرات اقلیمی برای اولین بار بحث سلامت انسان و اثرات تغییرات اقلیم بر آن وارد دستور کار اصلی شده است. اتفاقی که شاید دیر و توجه به آن کمتر از حد لازم باشد.
در همین حال گزارشهای تحقیقی نشان میدهد که چگونه تلاش برای مهار اثرات گرمایش زمین میتواند به بهبود سلامت در آفریقا کمک کند.
با آشکارتر شدن اثرات گرمایش زمین بر شئون مختلف زندگی انسان، بازارهای تجاری جدید شکلگرفته است. یکی از آنها مشاوره و تلاش برای توسعه پایدار از سوی نهادهای تجاری است. حالا تحقیقی تازه به بررسی بیست مورد از این طرحهای رایج پرداخته و نشان میدهد که عمده آنها بیشتر از آنکه فایدهای داشته باشند ابزاری تبلیغاتی است.
شرکت آی بی ام از نخستین تراشه محاسبات کوانتومی خود با ظرفیت بیش از هزار کویبیت رونمایی کرده است. پس از سالها تلاش برای افزایش ظرفیت این تراشهها حالا ایبیام اعلام کرده است که هدف اصلی مرحله بعدی تحقیقات کاهش خطای موجود در محاسبات این تراشهها است.
گزارش دهم آذر
نشست تغییرات اقلیمی سازمان ملل که تحت سایه خبر تلاش امارات برای عقد قراردادهای نفتی در حاشیه آن آغاز شده بود، در حالی ادامه دارد که توافقی برای کمک به کشورهای فقیر برای مقابله با آثار تغییرات اقلیمی بهدستآمده است. هیئت ایرانی که به ریاست وزیر نیرو در این نشست شرکت داشت در اعتراض به حضور اسراییل در این نشست آن را ترک کرد. این در حالی است که ایران یکی از کشورهای آسیبپذیر در فرآیند تغییرات اقلیم است.
روزنامه واشنگتن پست گزارشی دو هفته پیش خود را در صفحه نخست نسخه چاپی خود بازنشر کرده است که خبر از گسترش بیماری تب دره (Valley fever) در غرب ایالاتمتحده میدهد. بیماری که در اثر ابتلا به یک قارچ موجود در خاک ایجاد میشود و محققان بر این باورند که گسترش سالانه آن به دلیل اثرات تغییرات اقلیم است.
بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، عوارض فاجعه بار افزایش خشکسالیهای ناشی از تغییرات اقلیم روزبهروز بیشتر و شدیدتر میشود.
درحالیکه برنامه آرتمیس تلاش دارد در پروژهای بینالمللی انسان را به ماه بازگرداند، کشورهای دیگر از هماکنون در تلاش برای ساخت پایگاههای خود در ماه هستند. غیر از چین حالا ایتالیا طرحی را برای ساخت یک پایگاه چند منظوره بر سطح ماه آغاز کرده است که انتظار میرود در صورت پیشرفت منجر به همکاری کشورهای اروپایی در این زمینه شود.
روز چهارشنبه گذشته نشریه نیچر در مقالهای خبر شناسایی منظومهای فراخورشیدی در فاصله یکصد سال نوری از زمین را منتشر کرد که شش سیاره زیر-نپتونی آن (سیاراتی با ابعادی بین زمین و نپتون) با تشدید مداری کامل در حال گردش به دور ستاره مادر خود هستند. این یافته میتواند به سیاره شناسان برای کمک به درک تحول منظومههای چند سیارهای کمک کند.
دفتر مسئولیت پذیری دولت ایالات متحده در گزارشی درباره برنامه بازگشت انسان به ماه در پروژه آرتمیس با بررسی روند تکمیل ابزارهای موردنیاز اعلام کرده است که بعید است ناسا بتواند این مأموریت را در سال ۲۰۲۵ به انجام برساند و احتمالاً نخستین موعد ممکن برای این مأموریت (فرود بر سطح) ۲۰۲۷ خواهد بود.
مجله پاپیولار ساینس که از سال ۱۸۷۲ به ترویج علم پرداخته بود، از سه سال قبل انتشار نسخه چاپی خود را تعطیل و به انتشار فصلنامه آنلاین پرداخت. حالا این نشریه اعلام کرده است انتشار این فصل نامه را قطع و تنها به انتشار خبر ویدیو و پادکست در وبسایت خود میپردازد. کاهش حضور روزنامهنگاری علم در جهان در حالی صورت میگیرد که در عصر اطلاعات دروغین و انقلاب فناوری، بیش از هر زمانی نیاز به چنین نشریاتی احساس میشود.
گزارش هفتم آذر
امارات عربی متحده که میزبان نشست مهم اقلیمی سازمان ملل (COP28) است متهم شده که در تلاش است تا از فرصت این نشست برای انعقاد توافقنامههای تازه نفت و گاز استفاده کند. برخی از محققان با توجه به وضعیت هشداردهنده گرمایش زمین، این نشست را یکی از سرنوشتسازترین نشست ها میدانند. الگور فعال محیطزیست و معاون اول پیشین ایالاتمتحده این اتفاق را باعث زیر سایه بردن اهداف این نشست دانست.
یکی از روشهایی که برای کمک به حل مشکلات اقلیمی پیشنهادشده است جذب کربن از محیط است. یکی از ابزارهای این کار جذب کربن در سیمان است و حالا محققان روشی را توسعه داده اند که میتواند تائید کند که کربنی که در سیمان به وجود میآید از جو زمین است یا حاصل رخدادهای شیمیایی درون سیمان
بیماری COVID-19 باعث رشد کمسابقه و هشداردهندهای در تعداد تولد نوزادان نارس شده بود. مطالعاتی که اخیراً صورت گرفته است نشان از آن دارد که واکسیناسیون عمومی توانست این جهش را متوقف و معکوس کند.
دولت مصر که اخیراً موفق شده است بیماری هپاتیت سی در این کشور را ریشه کند، اکنون در تلاش است تا به ریشه کنی این بیماری در آفریقا کمک کند.
گزارشی در بریتانیا با نگاه به سابقه پنجاهساله بیماری سرطان نشان می دهد ترکیبی از تأخیر در تشخیص و روند آهسته درمان، باعث شده تا نرخ مرگومیر ناشی از سرطان در بریتانیا از کشورهای قالب مقایسه پیشی بگیرد و هزاران نفر هرساله در حالی جان خود را از دست بدهند که امکان بقا داشتهاند.
این موضوع که انتقال الکتریسیته ناشی از حرکت الکترونها است، امری بنیادی در دانش فیزیک به شمار میرود. حالا و در آزمایشی، گروهی از محققان متوجه شده اند که حداقل این داستان درون یک ماده غریب این اصل را میشکند و الکتریسیته در آن بدون نقش داشتن الکترونها – بهطور رایج- جریان مییابد.
گزارش پنجم آذر
مطالعهای تازه نشان از آن دارد که ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی که برای تولید متون اداری ازجمله توصیهنامهها استفاده میشود، عمدتا سوگیری های جنسیتی را بازتولید میکنند.
محققان درباره روشهایی که مغز انسان توانایی ضبط خاطرات خود را دارند هنوز به نتیجه نهایی نرسیدهاند. اما تحقیقی تازه شاید توضیحی از نحوه ثبت خاطرات در مغز انسان را روشن کرده باشد.
هر زبانی که از بین میرود به همراه خود بخشی از فرهنگ، تمدن و تجربه بشری را از بین میبرد، روند انقراض زبانهای بومی روزبهروز بیشتر شده است و برخی از آنها برای همیشه از بین رفتهاند اما بسیاری از آنها در آستانه انقراض دارند. حالا دانشمندان سعی دارند برخی از این زبانهای در آستانه انقراض دائم را احیا کنند یا حداقل دانش آنها را ثبت کنند.
در مغز ما برخی از سلولها مسئول انتقال دادهها هستند و برخی دیگر از ساختار مغز پشتیبانی میکنند، تحقیقی تازه سلولهایی پیشتر ناشناخته را کشف کرده است که کاربردی دوگانه در مغز دارند.
نتیجه تحقیقی تازه نشان می دهند افراد دوزبانه توانایی بیشتری در غربال کردن اطلاعات و تسویه اطلاعات غیرضروری برای ذخیره در بخش دسترسی فوری مغز خود دارند.
گزارش دوم آذر
سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است که با توجه به اطلاعات – محدودی – که از وضعیت شیوع محدود بیماری تنفسی ویروسی تازه گزارششده در شمال چین دارد در این مرحله دلیلی برای اعلام شرایط اضطراری ندارد اما به شهروندان این نواحی توصیه کرده است که مراقبتهای شخصی را همانند دوران همهگیری کووید رعایت کنند.
نیچر در تحلیلی سعی کرده است به تأثیر رویدادهای چند روز اخیر در شرکت اوپنایآی بر آینده فناوری هوش مصنوعی بپردازد. روزنامه گاردین هم با انتقاد از نحوه اطلاعرسانی این شرکت در مورد تحولات داخلی آن، مفهوم باز بودن و Open را در این شرکت زیر سؤال برده است. همچنین در نوشتهای در رادیو فردا من سعی کردم این داستان را جمعبندی کنم.
در آستانه نشست مهم تغییرات اقلیم سازمان ملل متحد، تحقیقی درباره سابقه این نشست ها نشان از آن دارد که طراحی و تنظیم این رویدادها، به گونهای است که بیشتر منافع کشورهای ثروتمند را تأمین میکند. نشست امسال در دبی برگزار میشود. سرانه گازهای گلخانهای این کشور (نسبت حجم تولید به تعداد شهروندان) رتبه چهارم جهانی را دارد.
گروهی از محققان با استفاده از مدل سازی های رایانه ای موفق شدند در میان میلیونها ترکیب مختلف CRISPR نمونههایی را پیدا کنند که در آینده میتواند به ابزار کارآمدی برای ویرایش ژن بدل شود. در حال حاضر ساختار CRISPR-Cas9 یکی از کارآمدترین ابزارهای ویرایش ژنتیکی است.
دانشمندان نتایج پژوهشی را منتشر کردهاند که نشان می دهد رویداد ثبتشده از برخورد پرتوهای کیهانی قدرتمندی که در ماه می ۲۰۲۱ به زمین برخورد کرده بود درواقع دومین رویداد پرقدرت ثبتشده از تابشهای کیهانی است. پیشازاین و در سال ۱۹۹۱ مشاهده پرتوهای کیهانی قدرتمندی ثبتشده بود که به رصد «وای خدای من» معروف بود.
پژوهش تازه نشان میدهد که انرژی تخمینی رویداد سال ۲۰۲۱ بیش از ۲۴۰ اگزا الکترونولت بوده است (هر اگزا الکترونولت معادل ۱۰ به توان ۱۸ الکترونولت است.) هنوز درباره منشأ این پرتوهای کیهانی قطعیتی وجود ندارد.
محققان ژاپنی این رصد را به نام ایزدبانو خورشید در آیین شنتو، آماتراسو، نامیدهاند.
گزارش اول آذر
جنگ داخلی در اوپن ای.آی درنهایت با بازگشت سام آلتمن در مقام مدیرعامل و استعفای هیئتمدیره قبلی (بهجز آدام دآنجلو) به پایان رسید. حمایت وسیع افکار عمومی، کارمندان اوپن ای آی و مایکروسافت یکی از کمنظیرترین رویدادهای تاریخ شرکتهای فناوری دیجیتال را رقم زد.
تحقیق گروهی از دانشمندان نشان می دهد که برخی از باکتریها این توانایی را دارند که با به خاطر سپردن رفتارهای و تجربههای خود، این خاطرات را به نسل بعد از خود منتقل کرده و بدین ترتیب آنها را برای بقا مجهز کنند.
تنها رایانهها نیستند که میتوانند بدون ارتباط فیزیکی و بیسیم با هم در ارتباط باشند. مطالعات گروهی از دانشمندان بر روی نوعی از کرمها، توانسته است برای نخستین بار نقشه عملکرد انتقال بدون تماس فیزیکی پیام میان نرون های سیستم عصبی این موجودات را آشکار کند. موضوعی که شاید آن را بتوان نوعی ارتباط بیسیم عصبی نامید.
در سالهای اخیر بسیاری از روان شناسان ادعا میکردند که عادت به استفاده از ابزارهای دیجیتال منجر به اعتیاد و ناهنجاری روانی است و پیشنهاد میکردند افراد برای دورانی به سمزدایی از استفاده از ابزارهای دیجیتال بپردازند. حالا تحقیقی جدید نشان می دهد که چنین کاری احتمالاً نهتنها تأثیر مثبتی بر افراد ندارد که ممکن است شرایط فرد را بدتر کند.
معدنکاوی در بستر اقیانوسها میتواند آثار منفی بالایی بر زیستبوم دریایی داشته باشد که بخش مهمی از پایه هرم غذایی را تشکیل میدهد. بررسی گونه ای از عروس های دریایی، نشانههای بارز این آسیب را آشکار کرده است.
باوجودی که مهندسی اقلیمی و دستکاری بزرگمقیاس موضعی مناقشه برانگیز است اما برخی از محققان اصرار دارند که شاید تنها راه برای اثربخشی بر تغییرات اقلیم انجام اقدام بزرگمقیاسی مانند مهندسی اقلیم درباره خورشید باشد.
چنانچه روزی انسانها بخواهند در فواصل دورتری از فضا پراکنده شوند و نیاز با ابزار ارتباطی دقیقتری از امواج رادیویی داشته باشند مخابرات لیزری شاید راهحل مناسبی باشد. حالا ناسا با آزمایشی برخی از ویژگیهای این سامانه جدید را با موفقیت نشان داده و توانسته است ارتباط مؤثری را با کمک این فناوری در فاصله ۱۶ میلیون کیلومتری زمین برقرار سازد.
سازمان فضایی کانادا اعلام کرد فضانورد بعدی کانادایی که برای مأموریتی ششماهه عازم ایستگاه فضایی بینالمللی خواهد شد، Joshua Kutryk خواهد بود که در سال ۲۰۲۵ مأموریت خود را بر عرشه ایستگاه فضایی آغاز خواهد کرد.
گزارش ۲۹ آبان
- در کنار مناقشه اوکراین که خبرهای آن را هر روز میشنویم نبردی پنهان برای اعمال مدیریت بر امواج رادیویی در جریان است.
- به گزارش آکسفام، وضعیت نابرابری در حوزه آلایندگی محیطزیست بهطور قابلتوجهی افزایشیافته است. به طوریکه در حدود یک درصد جمعیت جهان مسئولیت بیش از ۶۰ درصد آلایندگی جهان را برعهده دارند.
- انتخاب خاویر میلی، به ریاستجمهور آرژانتین نهتنها باعث هراس در نهادهای مدیریتی این کشور شده که او وعده نابودی آنها را داده بود، که نگرانی کم سابقه ای را میان جامعه علمی این کشور به همراه داشته است. خاویر میلی یکی از چهرههای شناختهشده ضد علم به شمار میرود و یکی از وعدههای انتخاباتی او قطع بودجههای پژوهشی و دانشگاهی بود.
- آزمایشگاه نیمن که رفتار رسانهها را زیر نظر دارد در گزارشی به اثرات اتفاقات هفتادودو ساعت گذشته در شرکت Open AI و اثرات آن بر آینده هوش مصنوعی (هومص) پرداخته است.
- برخی از صداها و موسیقی استفادهشده برای فیلمها بهقدری خاطرهانگیز میشود که شنیدن آن موسیقی باعث میشود تا فیلمی که از آن استفاده کرده است برای ما در ذهنمان تکرار میشود. یکی از محققان دانشگاه لوند، در این مقاله توضیح می دهد که چطور فیلمسازان میتوانند از موسیقی فیلم برای دستکاری مغز ما استفاده کنند.
- درحالیکه تولیدمثل در میان پستانداران همراه با عمل واردکردن اندام جنسی نر به اندام جنسی ماده اتفاق میافتد حالا دانشمندان موفق شدند با مشاهده گروهی از خفاش سروتین، که در زیرشیروانی کلیسایی در هلند و همینطور چند مورد در یکی از مراکز نگهداری خفاشها در اوکراین، برای نخستین بار عمل تولید مثل جنسی را میان پستانداران مشاهده کنند که بدون وارد کردن اندام جنسی صورت می گیرد. مدتزمان میانگین جفتگیری این خفاشها حدود ۵۳ دقیقه بوده ولی در مواردی تا بیش از ۱۲ و نیم ساعت نیز به طول کشیده است.
گزارش بیست و ششم آبان
بررسی نمونه های سیارک Ryugu که توسط ماموریت هایابوسا به زمین برگردانده شده است نشان از وجود آب در گذشته این سیارک دارد.
یکی از ویژگی هایی که بسیاری از محققان آن را منحصر به انسان ها می دانستند توانایی همکاری میان دو گروه از افراد است. حالا محققان توانسته اند به نخستین یافته هایی دست یابند که نشان می دهد، بونوبوها (شامپانزه های کوتوله) توانایی همکاری میان دو گروه از خود ر ادارند. گزارش کارل زیمر از این موضوع را می توانید در نیویورک تایمز بخوانید.
تحقیقات تازه نشان میدهد که گروهی از سلول های سفید خون که وظیفه حمله به میکروب های مهاجم به بدن را دارند، توانایی این را دارند که به درون غدد سلولی نفوذ کنند، قبالیت تغییر چهره ای که می تواند فرصت های تازه ای را برای درمان سرطان ها ایجاد کند.
اسپیس ایکس با کسب مجوز نهاد ظارت بر پروازهای هوا فضایی آمریکا، در نظر دارد فردا جمعه، برای دومین بار ابَرسفینه خود «استارشیپ» را آزمایش کند. تلاش نخست اسپیس ایکس با انفجار آن همراه شده بود. آزمایش فردا قرار است یک ساعت و نیم و کمتر از یک دور مداری به دور زمین طول بکشد.
گزارش ۲۴ آبان/۱۵ نوامبر
- چشم مشتری شاید معروفترین عارضه جوی و توفان شناختهشده تاریخ باشد. اما مدتی است که این چشم در حال کوچک شدن است و به نظر میرسد امسال ممکن است ابعاد این توفان جوی به کمینه خود در تاریخ مشاهدات رصدی برسد.
- رصدهای تازه جیمز وب از سیاره Wasp-107b در فاصله ۲۰۰ سال نوری زمین که در راستای صورت فلکی سنبله قرار دارد، سرنخهایی از وضعیت شگفت انگیز این سیاره را آشکار کرده است. سیاره ایکه شاید شاهد وزش بادهای شدید، ریزش بارانی از شن و رایحه دیاکسید گوگرد (شبیه به بوی کبریت سوخته) باشد.
- مقاله ای که در ژورنال اکستروفیلز (سخت دوستان) به چاپ رسیده توضیح داده است که چطور باکتری که برای هزارهها نشانی از آن روی زمین نبود براثر سانحهای طبیعی بار دیگر زنده شده است. اینچنین تحقیقات بهخصوص با افزایش دخالتهای انسانی در محیطزیست و تغییرات اقلیم اهمیت دارد که احتمال احیای برخی از میکروبهایی را افزایش میدهد که ما در برابر آن بیدفاعیم.
- آرایه بزرگ میلیمتری آتاکاما (آلما) در یکی از با کیفیتترین مشاهدات خود، ستارهای قدیمی را بررسی کرده است که در اطراف آن حلقهای از غبار و شکلگرفته است. گازهای تشکیلدهنده این حلقه در حال فرار از ستاره مادر هستند که در دام گرانش آن به شکل حلقهای در اطراف آن جمع شدهاند.
- گروهی از محققان موفق شدند برای نخستین بار دستی رباتیک را استخوانها، رباطها و تاندونهای آن با کمک چاپگری سهبعدی و با استفاده از مواد مختلف متناسب هر یک از این بخشها پرینت کنند. امکان پرینت سهبعدی اندامهای پیشرفته با مواد مختلف در صورت توسعه چشمانداز مهمی در آینده اندامهای مصنوعی خواهد داشت.
- در حالیکه تلاش برای مهار گرمایش زمین افزایشیافته و بسیاری از شرکتهای تجاری، کسبوکار سبز را بهعنوان شعار خود انتخاب کردهاند اما تحقیقات جدید نشان می دهد در موارد زیادی این شعار جنبه تبلیغی دارد و عمده شرکتهای بزرگ در گزارش ردپای کربن خود برخی از مهمترین عاملهای مؤثر بر انتشار گازهای گلخانهای خود را به منتشر نمیکنند.
گزارش چهاردهم نوامبر
- نشریه تحقیقات پزشکی لنست، گزارش سالانه خود از تاثیرات تغییرات اقلیم بر سلامت، منتشر کرده است. بر اساس این گزارش تعداد مرگ و بیماری به واسطه رویدادهای مربوط به تغییرات اقلیم از جمله موج گرما، خشکسالی، شیوع بیماری ها و رویدادهای شدید اقلیمی افزایش چشم گیری داشته است.
- سازمان ملل متحد در آستانه اجلاس زیست محیطی COP28 اعلام کرد که بر اساس داده های موجود، افزایش دمای میانگین زمین در حد یک و نیم درجه متوقف نخواهد شد و به مرز بالاتری خواهد رسید و همین امر باعث اهمیت اقدام فوری درباره این موضوع شده است.
- ویروس ها یکی از موفق ترین قاتلان تاریخ بشر هستند و چندین برابر قربانیان خود، افراد را بیمار کرده اند. اما مشخص شده است که ویروس ها نه تنها بیمار می کنند که خودشان هم بیمار می شوند و شاید برای کسانی که به بیماری های ویروسی مبتلا شده اند کمی آرامش بخش باشند که اتفاق عامل بیماری ویروس ها ممکن است، ویروس دیگری باشد. ساینتفیک آمریکن در گزارشی به نوع جدیدی از ویروسِ ویروس ها اشاره کرده که به گلوگاه ویروس هدف می چسبد و همانند خون آشامی از ساختار این ویروس به نفع خوداستفاده می کند. ویروسی که بدل به خون آشام ویروسی دیگر می شود.
- در شرایطی که ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی این روزها به طور خاص زمانی راه به سرخط خبرها پیدا می کنند که صحبت از نگرانی از آینده این فناوری باشد اما در حوزه علم، توسعه مدل های هوش مصنوعی دست آوردهای خیره کننده ای داشته است. یکی از تازه ترین کاربردهای این بازار استفاده از مدل های هوش مصنوعی برای پیش بینی دقیق تر محل برخورد توفان های حاره ای (هاریکن ها) با سطح زمین است که نتایج این روش نشان از سرعت و دقت بهتر این مدل دارد. این پیش بینی با خصوص با توجه به افزایش تعداد و بازه رخ داد توفان های حاره ای به واسطه تغییرات اقلیمی می تواند در نجات جان بسیاری از مردمی که در مسیر آن قرار دارند کمک کند.
۱۳ نوامبر ۲۰۲۳: چین اعلام کرده که قصد دارد تا سال سال ۲۰۲۸ (پیش از برنامه تعیین شده ناسا) نمونه هایی از خاک مریخ را به زمین بازگرداند. در دنیای تحقیقات ژنتیک، نتایج تحقیق تازه و محدودی نشان از امید بخش بودن درمانی مبتنی بر ژن درمانی برای کاهش کلسترول خون داشته است، البته تا زمانی که چنین تحقیقاتی را بتوانیم وارد فاز عمومی کنیم راه طولانی در پیش است. چین که یکی از اصلی ترین تولید کننده های گازهای گلخانه ای در جهان است اعلام کرده که با رشد برنامه های انرژی پاک، از سال آینده شاهد کاهش تولید گازهای گلخانه ای خود خواهد بود. با این وجود تا زمانی که جایگزینی تازه برای سوخت های فسیلی به دست نیاید مسیر رهایی از انتشار گازهای گلخانه ای ساده نیست به همین دلیل ورود بخش خصوصی برای توسعه فناوری همجوشی هسته ای روی زمین می تواند خبر خوبی برای افزایش رقابت و نوآوری در این زمینه باشد.
در نهایت اینکه در روزهایی که مساله آزادی بیان بار دیگر به خصوص با توجه به بحران غزه به مساله ای محوری بدل شده است، دادگاه عالی آمریکا ممکن است به زودی تصمیم تازه ای درباره مفهوم آزادی بیان و شبکه های اجتماعی اتخاذ کند.
نخستین پرواز فرمانده مقبلی
سازمان هوانوردی و فضانوردی ایالاتمتحده (ناسا) در بیانیهای زمان تعیینشده برای آغاز هفتمین مأموریت سرنشین دار کپسول دراگون به مقصد ایستگاه فضایی را اعلام کرد.
بر اساس اعلام این سازمان در صورت مناسب بودن شرایط جوی اولین تلاش برای این پرتاب ساعت ۵:۲۳ بامداد بهوقت شرقی کانادا در روز دوشنبه ۲۱ آگوست صورت خواهد گرفت.
در این مأموریت خدمه بعدی ایستگاه فضایی بینالمللی به فرمانده یاسمین مقبلی عازم این ایستگاه خواهند شد. اعزام این فضانوردان با کمک پرتابگر دراگون متعلق به شرکت اسپیس ایکس صورت خواهد گرفت.
همراهان یاسمین مقبلی در این سفر را فضانوردانی از روسیه، ایالاتمتحده و ژاپن تشکیل میدهند.
این نخستین سفر یاسمین مقبلی به ایستگاه فضایی است. او همچنین یکی از نامزدهای اصلی مأموریت آرتمیس برای بازگشت به ماه است و انتظار میرود در رده گزینههای اصلی برای قدم گذاشتن بر سطح ماه باشد.
آغاز این مأموریت بهطور مستقیم از سوی وبسایت ناسا و کانال یوتیوب آن پخش خواهد شد.
درصورتیکه علاقه دارید بیشتر با یاسمین مقبلی آشنا شوید میتوانید این گفتگوی وی در ویدیو کست در این شبها را مشاهده کنید:
افزایش تعداد رؤیت بشقابپرنده؟ شاید تقصیر دادههای غلط باشد
۱۹ خرداد ۱۴۰۲: در سالهای اخیر شاهد رشد دوبارهای در تعداد گزارشهای مربوط به اشیا پرنده ناشناس یا UFO ها بودیم که البته سعی میشود با نامی تازه و بدون سوگیری فرهنگی پیشین، «پدیدههای نابهنجار ناشناخته» یا UAP نامیده شوند.
همزمان با این افزایش رؤیتها و انتشار برخی از اسناد نهادهای امنیتی نظیر پنتاگون و تشکیل کارگروه ویژه در وزارت دفاع ایالاتمتحده و همینطور جلسه مشترکی که این کارگروه با نمایندگان کشورهای عضو نهاد امنیتی پنج چشم (ایالاتمتحده، کانادا، انگلستان، استرالیا و زلاندنو) برگزار کرد، موضوع منشأ این پدیدهها بیشتر موردتوجه قرارگرفته است.
ناسا با تشکیل کارگروهی از دانشمندان مستقل سعی در بررسی دوباره این پدیده و دلایل افزایش گزارشهای رؤیت آنها شد.
این کارگروه که قرار است آخر تابستان گزارش نهایی خود را منتشر کند هفته گذشته وضعیت فعلی تحقیقات را در کنفرانسی خبری اعلام کرد.
به گزارش ساینتفیک آمریکن این گروه تاکنون دادههای ناسالم، غیراستاندارد، روش جمعآوری متفاوت و عدم امکان ارزشیابی و بهطور خلاصه دادههای کم کیفیت را یکی از عوامل اصلی در افزایش تعداد چنین گزارشهایی ارزیابی کرده است.
سفرهای طولانی و متناوب به فضا بر مغز اثر میگذارند
۱۹ خرداد ۱۴۰۲: درحالیکه روزبهروز اکتشافات فضایی و سفرهای فضایی چه در بخش دولتی و پژوهشی و چه در بخش تجاری سرعت و شتاب بیشتری میگیرد و انتظار میرود تا دهه آینده امکان سفرهای تجاری به فضا عمومیتر و اقامتهای طولانیتر فضانوردان در ایستگاههای فضایی، ماه و احتمالاً مریخ به واقعیت تبدیل شود، تحقیقی تازه خبر از آن میدهد که اقامت طولانی در فضا و سفر متعدد به فضا در بازه زمانی کوتاه باعث ایجاد تغییراتی در بطنهای مغزی میشود.
بر اساس این پژوهش که نتیجه آن در ژورنال Scientific Reports منتشرشده است، اسکنهای مغزی ۳۰ فضانورد پیش و پس از سفر به فضا موردبررسی قرارگرفته است و معلوم شده مغز کسانی که مدت بیشتری از شش ماه را در فضا سپری کردهاند، دچار انبساط بطنهای مغزی شده است و شاید حداقل سه سال زمان برای بازگشتن شکل این نواحی مغزی پس از برگشت به زمین لازم باشد.
بطنهای مغزی فضاهای توخالی در میان ساختار مغز هستند که از مایع مغزی نخاعی پرشده است و باعث تغذیه و حفظ سلامت بافت درونی مغز میشود. در افراد مسن بزرگ شدن این بطنها به همراه آسیب نورونها است.
پیچیدگیهای سلامت انسان زمینی برای سفرهای طولانی فضایی یکی از موضوعاتی است که شاید بیش از مسائل فنی چنین سفرهایی پیچیدگی و اهمیت داشته باشد و ما هنوز در آغاز راه درک این پیچیدگیها هستیم.
نقشه راه چین برای فرود فضانوردان بر ماه
۱۹ خرداد ۱۴۰۲: ژائو ژیانپینگ، طراح ارشد برنامه فضایی سرنشین دار چین در گفتگوی رسانهای از معماری مأموریت فرود بر ماه این کشور صحبت کرد.
بر اساس این طرح سفینه سفر از زمین به ماه و مه نشین بهطور جداگانه عازم مدار ماه خواهند شد.
بر اساس این طرح این دو سفینه که بهطور مستقل به ماه سفر میکنند در مدار ماه به یکدیگر ملحق میشوند و فضانوردان چینی، که به نام تایکونات شناخته میشوند، با کمک مه نشین بر سطح ماه فرود میآیند و پس از پایان مأموریت خود دوباره به مدار ماه برگشته و به سفینه اصلی ملحق میشوند و با کمک آن به زمین بازخواهند گشت.
جرم محموله موردنیاز برای فرستادن این سفینه معادل فرستادن 130 تا ۱۴۰ تن به مدار نزدیک به زمین است که بین ۳۰ تا ۴۰ درصد بیش از جرم ایستگاه فضایی چین در مدار است.
باوجود چالشهای پیش رو مدیر برنامه سرنشین دار چین در این گفتگو که خبرگزاری شین هوا آن را منتشر کرده ، ابراز اطمینان کرده است که این کشور میتواند تا سال ۲۰۳۰ با موفقیت فضانوردان خود را بر سطح ماه فرود آورده و بهسلامت به زمین بازگرداند.
۸ ژوئن/۱۸ خرداد: روز گذشته (هفتم ژوئن) شصت و نهمین سالگرد مرگ آلن تورینگ بود.
آلن تورینگ دانشمند ریاضیدان یکی از پدران هوش مصنوعی به شمار میرود و از پیشگامان محاسبات ماشینی بود.
یکی از معروفترین کارهای او در زمینه رمزشکنی بود و در جریان جنگ جهانی دوم توانست با شکستن رمز دستگاه رمزنگاری انیگما که از سوی آلمان نازی مورداستفاده قرار میگرفت باعث آشکار شدن نقشههای آلمانها در جریان جنگ شود.
برخی از تخمینهای متخصصان جنگ بیان میدارد که ابداع او باعث شد تا با کوتاه شدن جنگ حداقل ۱۷ میلیون نفر از مردم حفظ شود.
آزمون تورینگ برای هوش مصنوعی آزمون معروفی است که او پیشنهاد میکند اگر فردی از پس دیواری با دیگری ارتباط برقرار کند و در پایان آن مکالمه نتواند تشخیص دهد که آیا طرف مقابل او انسان بوده است یا ماشین، آن ابزار از آزمون هوش مصنوعی با موفقیت بیرون آمده است.
بااینوجود او سرانجام تلخی داشت.
دولت انگلستان به دلیل علایق همجنسگرانه وی او را مجرم شناخت و وی را ناچار به سپری کردن دوره تغییر گرایش جنسی دارویی کرد.
اثرات این روند تهاجمی دارویی که بر سلامت بدنی و ذهنی او اثر گذاشت باعث شد تا او در سن ۴۱ سالگی دست به خودکشی بزند.
از زندگی او فیلمی به نام بازی تقلید (Immitation Game) با بازی بندیکت کامبربچ در سال ۲۰۱۴ ساختهشده است.
پس از انتشار فیلم و در پی تلاشهای چندساله گروهی از دانشمندان و فعالان، ملکه انگلستان حکم عفو آلن تورینگ را صادر کرد.
کتاب انیگما، زندگینامه آلن تورینگ است که منبع اصلی در تهی فیلم سینمای زندگی او نیز بوده است.
۸ ژوئن/۱۸ خرداد: گروهی از محققان دانشگاه کمبریج موفق شدند ربات آشپزی را بهگونهای برنامهریزی کنند که بتواند با تماشای ویدیوهای مربوط به آشپزی نهتنها دستور غذایی موردنظر را تشخیص دهد که آن را بازتولید کرده و دستور غذای اولیه خود را بر اساس مشاهده ویدیوهای آشپزی تغییر دهد.
محققان در این تحقیق که نتیجه آن در ژورنال IEEE Access منتشرشده است، به ربات آشپز خود فهرستی از هشت دستور غذایی را ارائه کرده بودند. سپس این ربات ویدیویی را تماشا کرد که در آ نیک انسان در حال تهیه یکی از این دستورهای غذایی بود. این ربات نهتنها توانست دستور غذایی که در حال تهیه شدن بود را بهدرستی تعیین کرده و آن را تولید کند.
نکته مهم در این آزمایش این بود که این ربات پس از تماشای ویدیوهای مختلف از این هشت دستور، توانست با ترکیب آنها دستور تازهای را تولید و آن را اجرایی کند.
رباتهای آشپز اگرچه یکی از موضوعاتی هستند که سالها است در ادبیات علمی تخیلی به چشم میخورند اما تولید آنها کار دشواری است.
چندین شرکت تجاری تاکنون نمونههایی از این رباتها را تولید کردهاند اما انتظار میرود عصر تازه هوش مصنوعی و یادگیری ماشین در تقاطع با پیشرفتهای رباتیک امکان عملی شدن ربات آشپزی که دارای خلاقیت باشد را افزایش دهد.
۸ژوئن/۱۸ خرداد: فصل آتشسوزیهای موسمی در کانادا در سال ۲۰۲۳ تبدیل به رویدادی کمنظیر در تاریخ این آتشسوزیها شده است.
تاکنون و در حالیکه کانادا هنوز در آغاز فصل آتشسوزیهای فصلی است و بیش از سه ماه تا پایان آن زمان باقی است، سرتاسر این کشور از ساحل شرقی تا ساحل غربی را آتشسوزیهای فراوانی در برگرفته که تاکنون بیش از سه و نیم میلیون هکتار از جنگلهای کشور را به آتش کشیده است و در برخی از مناطق باعث تخلیه مردم از شهرها شده است.
این روند یکی از کمسابقهترین موارد در مقایسه با سالهای قبل است.
جریانهای بادی باعث شدهاند تا دود و غبار ناشی از این آتشسوزیها علاوه بر برخی از نواحی کانادا به بخش شرقی ایالاتمتحده نیز منتقلشده و شهر نیویورک را در چند روز اخیر به یکی از آلودهترین شهرهای جهان ازنظر کیفیت هوا بدل کند.
اگرچه به دلیل شبکه پیچیده عواملی که در شکلگیری یک پدیده اقلیمی نقش دارند، نمیتوان این رویداد را تنها به یک عامل ارجاع داد اما در پیشزمینه این رویدادها گرمایش زمین در حال ایفای نقش است و با ادامه این روند شاهد وقوع پر تناوبتر رویدادهای اقلیمی حاد خواهیم بود.
در همین حال برخی از احزاب سیاسی کانادا حاضر به ارائه تعهدی در مقابله با گرمایش زمین نیستند.
حزب محافظهکار که اقلیت اصلی و یکی از شانسهای اصلی تشکیل دولت آینده حاضر نشده است وقوع گرمایش زمین را در مانیفست خود بپذیرد و رهبر حزب مردم این آتشسوزیها را حاصل کار تروریستهای سبز خوانده و ارتباط آن با تغییرات اقلیم را منکر شده است.
نگاهی ژرف به «اَبْر اژدها»
زادگاه ستارههای اَبَرپرجرم
پنج شنبه: ۱۳ آوریل ۲۰۲۳: سالهای طولانی است که منشأ و شکلگیری ستارههای پرجرم موردبحث و مناقشه میان ستاره شناسان است.
یکی از مهمترین مشکلاتی که باعث طولانی شدن این مناظره شده است، فقدان رصدهای مستقیم است.
ستارههای پرجرم به نسبت نادر هستند و به دام انداختن آنها در هنگام شکلگیری کار دشواری است.
حالا رصدهای تازهای از سحابی معروف به ابر اژدها (Dragon Cloud) ممکن است سرنخهایی برای پاسخ دادن به این معما را آشکار کرده باشد.
این رصدها با کمک مجموعه رصدی ALMA در شیلی صورت گرفته است و به بررسی غبار این ناحیه چگال، در طیف فروسرخ پرداخته است.
در بخش مرکزی این توده ابری چگال، دو تجمع اولیه مشاهدهشده است که یکی از آنها (که در تصویر مشخص شده است) جرمی معادل ۳۰ برابر جرم خورشید ما دارد و در حال چگال شدن است و احتمالاً در آینده تبدیل به ستارهای پرجرم میشود.
چنین چشماندازی بهخصوص برای بررسی نظریات مربوط بهشتاب مواد درون این ابرهای در حال رمبیده شدن میتواند مفید باشد.
مقاله گروه تحقیقاتی را میتوانید اینجا مطالعه کنید.
چهارشنبه- ۱۲ آوریل ۲۰۲۳:
آژانس فضایی اروپا برای پرتاب مأموریت خود به مقصد مشتری، پرجرم ترین سیاره منظومه شمسی آماده میشود.
این مأموریت که کاوشگر اقمار یخی مشتری یا JUICE نامیده میشود در حال حاضر بر فراز پرتابگر آرین ۵ نصبشده است و بر اساس برنامه فعلی قرار است ساعت ۹:۱۵ بهوقت محلی روز پنجشنبه ۱۳ آوریل سفر خود را آغاز کند.
برخلاف بسیاری از مأموریتهای دیگر این مأموریت فاقد پنجره پرتاب است و به دلیل ماهیت مداری پیچیدهاش تنها در یکزمان مشخص باید پرتاب شود.
به نوشته نیچر مدار پیچیده این کاوشگر در سال ۲۰۲۵ آن را به زهره میرساند و پسازآنکه در سالهای ۲۰۲۶ و ۲۰۲۹ از کنار زمین عبور کرد در سال ۲۰۳۱ به مشتری خواهد رسید.
قرار است در صورت موفقیت این کاوشگر ۲۱ بار از کنار قمر گانیمد عبور کرده و به بررسی سطح و زیر سطح آ« (از دور بپردازد)
در سال ۲۰۳۵ این کاوشگر با روشن کردن موتور خود وارد مداری در اطراف گانیمد میشود و برای مدت حداقل ۹ ماه در فاصله ۵۰۰ کیلومتری سطح این قمر آن را دور خواهد زد و بدین ترتیب به نخستین کاوشگر زمینی بدل خواهد شد که در مدار قمری غیر از ماه زمین قرارگرفته است.
کاوشگرهای پیشتر ازجمله کاسینی و گالیله در مدار سیاره مادر قرار داشتند و از کنار اقمار گذر میکردند.
در این بازه کاوشگر کلیپر ناسا نیز عازم مشتری خواهد شد تا به بررسی قمر یوروپا بپردازد.
اگر این مأموریتها با موفقیت همراه باشند باید انتظار عصر مهمی در کاوشهای منظومه شمسی را داشت که میتوان آن را عصر مشتری نامید.