نشست تغییرات اقلیم که در شهر لیما در کشور پرو برگزار می شد بدون دست یافتن به نتیجه ای امیدوار کننده به پایان رسید و اینک چشم های نگران زمین به کنفرانس سال آینده در شهر پاریس دوخته شده است.
نشست تغییرات اقلیم که در شهر لیما در پرو در جریان بود به پایان رسید. این یکی از پرامیدترین نشست‌های تغییرات اقلیم بود که با توجه به فضای مثبتی که پیش از آن به وجود آمده بود، انتظار می‌رفت راه را برای رسیدن به تفاهمی در نشست سال آینده پاریس همواره کند. بااین‌وجود به نظر می‌رسد عمده مشکلات و مسایل بر جای خود باقی ماندند تا شاید دولت‌های مختلف بتوانند این مشکلات و اختلاف‌نظرها را در طی 12 ماه آینده حل کنند. اتفاقی که چندان نباید به آن خوش‌بین بود.
اجلاس پرو با امیدواری زیادی نسبت به کنفرانس‌های قبلی کار خود را آغاز کرد.دلیل این خوش‌بینی مجموعه‌ای از رویدادهایی بود که پیش‌ازاین کنفرانس اتفاق افتاده بود.
از یک‌سو چین و ایالات‌متحده که تولیدکننده اصلی گازهای گلخانه‌ای در جهان (ازنظر مقدار کل و نه بر مبنای محاسبه سرانه تولید) هستند ماه گذشته و برای نخستین بار توافقی را مبنی بر کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای خود امضا کردند. هردوی آن‌ها تعهد کردند حجم تولید دی‌اکسید کربن خود را کاهش دهند. ایالات‌متحده روند انتشار گازهای خود را دو برابر بیشتر کند و در عوض چین نیز متعهد شد حداکثری برای تولید گازهای گلخانه‌ای خود در نظر بگیرد و از سوی دیگر در طی 6 سال آینده استفاده از زغال‌سنگ به‌عنوان منبع انرژی را کاهش دهد. پیش‌ازاین تفاهم‌نامه تاریخی اتحادیه اروپا – که به همراه چین و آمریکا بیش از نیمی از گازهای گلخانه‌ای جهان را تولید می‌کند – اعلام کرده بود قصد دارد تا 2030 تولید گازهای گلخانه‌ای را 40 درصد کاهش دهد. این عمل اقدامی بی‌سابقه و مهم از سوی سه آلاینده اصلی جهان به شمار می‌رفت. آفریقای جنوبی که یکی دیگر از کشورهایی با وابستگی بالا به زغال‌سنگ است وعده داد که از سال 2025 به بعد دیگر اجازه افزایش تولید گازهای گلخانه‌ای خود را ندهد و از سوی دیگر برزیل نیز روند جنگل‌زدایی خود را کاهش داده است و دولت‌ها بر سر اینکه تا سال 2030 روند جنگل‌زدایی را متوقف کنند توافق کرده بودند. به نوشته جفری لین در تلگراف، اگر این تعهد سرجای خود باقی بماند معادل این خواهد بود که تمام خودروهای جهان را از جاده‌ها جمع کنیم.
همچنین کشورهای توسعه‌یافته تعهد کرده بودند که به کشورهای درحال‌توسعه درزمینه کاهش گازهای گلخانه‌ای کمک کنند. همه این موارد باعث شده بود تا امیدواری زیادی نسبت به اجلاس پرو ایجاد شود.
اجلاس لیما کار خود را در حالی آغاز کرد که صلح سبز در اقدامی غیرقابل‌توجیه برای نوشتن پیامی در حوزه محیط‌زیست به آثار باستانی خطوط نازکا آسیب‌زده بود. اما ناامیدی بزرگ‌تر در طول اجلاس رخ داد.
اختلاف‌های کوچک و بزرگ به‌سرعت روند اجلاس را زیر سایه خود برد. مسایل کوچکی مانند اینکه آیا باید متن یکی از تفاهم‌نامه‌ها روی صفحه الکترونیکی نمایش داده شود یا نه کوچک‌ترین موضوعی بود که چند روزی وقت نماینده‌ها را به خود اختصاص داد. چین و آمریکا علی‌رغم توافق اصولی مبنی بر نقش همه کشورها در کاهش آلودگی به‌سرعت درزمینه نحوه مشارکت کشورهای غنی و فقیر در روند کاهش آلاینده‌ها و همچنین نحوه نظارت بر روند عمل به تعهدات کشورهای مختلف، دستخوش اختلاف میان خود و با دیگران شدند.
بدین ترتیب نشست پر امید لیما در آستانه سقوط کامل قرار گرفت و درنهایت توافق‌های به‌دست‌آمده تنها در حدی بود که اجازه ادامه مذاکرات در طول سال را بدهد و عمده مسایل را به اجلاس پاریس واگذار کند. به گزارش تلگراف دکتر رابرت گلیسر دبیرکل سازمان جهانی امدادرسانی (CARE International) درحالی‌که همه المان‌های موفقیت در لیما حاضر بودند، اما دولت‌ها بار دیگر شکست خوردند.
بر اساس تفاهم لیما قرار شد تا ماه مارس آینده کشورهای جهان تعهد خود مبنی بر کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای و نحوه اعمال آن را گزارش کنند اما این اقدام مشروط به آمادگی انجام آن‌ها شده است و از آن‌ها خواسته نشده است که به شکل کمی تعهدات خود را بیان کنند. همچنین تعهد شده است که کشورهای توسعه‌یافته باید به کشورهای درخطر درباره این موضوع کمک کنند که البته موضوع تازه‌ای نیست و قبلا هم این توافق صورت گرفته بود و درعین‌حال وضعیت حقوقی تفاهم‌نامه‌ای نهایی نیز موردبحث باقی‌مانده است.
آیا کشورهای جهان آمادگی دارند در طی 12 ماه آینده اختلاف‌های خود را کاهش داده تا آماده دست‌یابی به توافقی موردقبول همه کشورها در سال آینده در پاریس شوند؟ وضعیت موجود باعث می‌شود تا امیدهای اندکی در این زمینه داشته باشیم.
این یادداشت در 24 آذر ماه در خبرگزاری سینا منتشر شده بود.
