پنجاه‌وشش انجمن حرفه‌ای و تخصصی علمی غیر حزبی ایالات‌متحده که درمجموع سخنگویی بیش از 10 میلیون دانشمند و مهندس در ایالات‌متحده را بر عهده‌دارند از نامزدهای ریاست جمهوری این کشور دعوت کرده‌اند تا دیدگاه‌ها و برنامه‌های خود را در 20 حوزه مهم پیش روی این شور در حوزه‌های علوم، مهندسی، فناوری، سلامت و محیط‌زیست به‌صورت شفاف بیان کنند.

این دعوت در شرایطی صورت گرفته است که این دوره از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا از دید بسیاری از کارشناسان سیاسی با صفت بی‌سابقه توصیف می‌شود. مواضع غیر رایج دانلد ترامپ نامزد جمهوری خواهان و مشکلاتی که کارزار انتخاباتی هیلاری کلینتون به‌خصوص درزمینهٔ اعتماد عمومی، ایمیل‌های دوران وزارت خارجه وی و همچنین رابطه بنیاد کلینتون و وزارت خارجه وجود دارد این دوره انتخابات  را به دوره‌ای شگفت‌انگیز و پیش‌بینی‌ناپذیر بدل کرده است.

دراین‌بین اما نهادهای مستقل و غیر حزبی و پیشرو علم در این کشور اصرار دارند که نامزدها مواضع خود را به‌طور مشخص درزمینهٔ مسائل علمی مشخص کنند.

بر اساس نظرسنجی که در سال 2015 صورت گرفت 87 درصد مردم آمریکا معتقدند مهم است که نامزدهای ریاست جمهوری و کنگره درکی حداقلی از مسائل علمی داشته باشند. اگرچه در عمل این موضوع در روز رأی‌گیری الزاماً در صدر اولویت‌های ایشان قرار نمی‌گیرد. به‌طوری‌که بخش عمده‌ای از نماینده‌های محافظه‌کار نسبت به مسائل بدیهی علمی همچون گرمایش زمین نگاهی منتقدانه دارند.

از راست به چپ جیل استین(سبز)، هیلاری کلینتون(دموکرات)، دانلد ترامپ (جمهوری خواه)، گری جانسون (مستقل)

این اجتماع تشکیل‌شده از 56 انجمن علمی که در بین آن‌ها می‌توان نهادهای برجسته‌ای چون انجمن آمریکایی توسعه علوم (AAAS)، بنیاد ملی علوم، بنیاد ملی مهندسی، بنیاد ملی پزشکی و تقریباً همه انجمن‌های تخصصی علمی آمریکا حضور دارند بعد از مشورت با اعضای خود 20 موضوع اصلی را انتخاب کرده و از چهار نامزد اصلی رقابت‌های امسال یعنی هیلاری کلینتون (نامزد حزب دموکرات)، دانلد ترامپ (نامزد حزب جمهوری خواه)، گری جانسون (نامزد حزب مستقل) و جیل استین (نامزد حزب سبز) خواسته‌اند تا نه‌تنها به این پرسش‌ها پاسخ دهند که این موضوعات را سخنرانی‌ها  و برنامه‌های کمپین خود موردتوجه قرار دهند.

پاسخ‌های این نامزدها در قالب مکتوب در میان جامعه علمی و مردم پخش خواهد شد تا رأی‌دهندگان از دیدگاه‌های علمی نامزدها اطلاع داشته باشند.

اگرچه چندین دوره است که نشریات و نهادهای علمی آمریکا زا نامزدهای ریاست جمهوری می‌خواهند تا مناظره‌های علمی برگزار کنند ،اما نکته مهم دراین‌بین این است که این دوره حداقل از دید ظاهری اولویت‌های بسیار مهمی درزمینهٔ انتخابات در پیش است. بااین‌وجود رسانه‌ها و نهادهای علمی با آگاهی بر نقشی که علم و فناوری در تصمیم‌های آینده خواهد داشت و با در نظر گرفتن ضرورت آگاهی رأی‌دهنده از دیدگاه‌های علمی شخصی که قرار است به ریاست جمهوری برسد، بر مطرح‌شدن این مناظره تأکیددارند  شرایط خاص حاکم بر انتخابات مانع از درخواست آن‌ها نمی‌شود.

این نکته بسیار مهمی به خصوص برای ما است که در فضای ایران کار می کنیم. سال های سال است که ما در تلاشیم تا پای علم را به مناظره های انتخاباتی باز کنیم. اولین تلاش ما در سال 1384 اتفاق افتاد. ما در آن سال در جام جم از نامزدهای پرتعداد آن دوره خواستیم تا به 5 سوال یکسان پاسخ دهند. غیر از دو نفر حاضر به پاسخگویی نشدند و آن دو نفر نیز جواب هایی کلی و بدون جزییات را مطرح کردند. 

چه در آن دوره و چه در دوره های بعد پاسخ مشترکی که دریافت می کردیم این بود که در بین این همه مشکل و اولویت واقعا مساله علم و فناوری جایی در مناظره ها ندارد. به عبارت دیگر در شرایط کنونی فرصتی برای بحث علم نیست. نکته جذاب در این بین این بود که حداقل سهحوزه اصلی مورد مناقشه در این انتخابات یعنی پرونده هسته ای ایران، برنامه فضایی ایران و همچنین مساله انرژی ماهیتی علمی داشتند. 

یکی از دلایلی که پاسخ به درخواست ما چنین پایین بود به این واقعیت بر می گشت که این درخواست حتی از سوی نهادهای علمی نیز حمایت نمی شد. دانشمندان و جامعه علمی ما نیاز یا ضرورتی نمی دید و یا در شان خود نمی دانست که از نامزدهای مقامی که قرار بود در 4 سال بعد بر همه شئون زندگی آنها و از جمله تحصیص بودجه پژوهشی تاثیرگذار باشد، درخواست کند تا دیدگاه‌هایش را به اشتراک بگذارد.

طبیعی است که وقتی جامعه علمی نیازی به پرسیدن و دانستن موضع سیاستمداران نداشته باشد مردم عادی هم برایشان مهم نمی شود و نامزدها نیز ترجیح می دهند به درخواست ها و پرسش های رسانه ها در این زمینه پاسخ ندهند. شاید نکته مهم از درخواست امسال نهادهای علمی آمریکا برای پاسخگویی نامزدها به موضوعات علم این باشد که هیچ شرایطی به اندازه کافی حاد و حساس نیست که علم و فناوری را در آن فراموش کنید.

محورهای این 20 پرسش شامل حوزه‌های اختراع و نوآوری، تحقیقات، تغییرات اقلیم، تنوع زیستی، اینترنت،سلامت ذهنی، انرژی،آموزش، سلامت عمومی، آب، انرژی هسته‌ای، غذا، چالش‌های جهانی، قانون‌ها و مقررات، واکسیناسیون، فضا،  اعتیاد، سلامت اقیانوس، مهاجرت و بی‌طرفی و اعتماد به علم است.

فهرست کامل نهادها و لیست سوال ها را می توانید از طریق وب سایت مناظره علمی دنبال کنید.

—

انتشار نخست: سیناپرس

پ.ن: بخش ایتالیک در این متن اضافه شده است و در نسخه سیناپرس وجود ندارد.