تصمیم شوکه‌کننده دیگری از دولت ترامپ
خلاصه داستان
دولت ایالات متحده تحت ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ در اقدامی بحث‌برانگیز تصمیم گرفته است میلیون‌ها دلار داروهای پیشگیری از بارداری را که در انبارهای بلژیک نگهداری می‌شد، نابود کند. این داروها، شامل قرص‌های ضدبارداری، آی‌یودی و ایمپلنت‌های هورمونی، پیشتر توسط آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا (USAID) خریداری شده بودند و قرار بود به کلینیک‌های کشورهای فقیر آفریقا ارسال شوند. با انحلال ناگهانی این آژانس، سرنوشت این داروها نامعلوم ماند و در نهایت تصمیم به سوزاندن آن‌ها گرفته شد؛ اقدامی که با واکنش‌های شدید از سوی نهادهای بین‌المللی، کشورهای اروپایی و کارشناسان سلامت مواجه شده است.
چرا این موضوع مهم است؟
این تصمیم نه تنها به اتلاف میلیون‌ها دلار از بودجه عمومی منجر می‌شود، بلکه می‌تواند پیامدهای جدی برای سلامت زنان در کشورهای نیازمند داشته باشد. تخمین‌ها نشان می‌دهد که این محموله می‌توانست از ۳۶۲ هزار بارداری ناخواسته، ۱۱۰ هزار سقط جنین ناایمن و مرگ دست‌کم ۷۰۰ زن جلوگیری کند. درحالی‌که بحران دسترسی به خدمات بهداشت باروری در آفریقا رو به افزایش است، نابود کردن این ذخیره دارویی به دلایل سیاسی و ایدئولوژیک، آن‌هم در قلب اروپا، موجی از نگرانی اخلاقی، انسانی و حقوقی به راه انداخته است.
آمریکا چرا این کار را می‌کند؟
وزارت خارجه آمریکا در بیانیه‌ای مبهم اعلام کرده که «تصمیم مقدماتی» برای نابودی برخی محصولات اتخاذ شده، چرا که آن‌ها را «سقط‌آور» تلقی می‌کند. اما هیچ‌یک از اقلام ثبت‌شده در انبار بلژیک چنین ماهیتی ندارند و USAID بر اساس قوانین داخلی ایالات متحده مجاز به خرید محصولات سقط‌آور نبوده است.
از سوی دیگر، دولت ترامپ با استناد به سیاست موسوم به “قانون شرافت جهانی” (Global Gag Rule)، هرگونه همکاری با سازمان‌هایی را که خدمات مرتبط با سقط جنین ارائه می‌دهند، ممنوع کرده است. همین سیاست باعث شده که حتی سازمان ملل (UNFPA) نیز از دریافت این داروها بازبماند.
پیشنهادات جایگزین چه بود؟
سازمان غیردولتی بریتانیایی MSI Reproductive Choices و صندوق جمعیت سازمان ملل (UNFPA) پیشنهاد داده بودند که بتوانند بدون هزینه برای دولت آمریکا، این داروها را دریافت و به کشورهایی مانند سنگال ارسال کنند. این پیشنهادها نه‌تنها هزینه‌ای برای آمریکا نداشتند، بلکه می‌توانستند جان هزاران زن را نجات دهند. اما ایالات متحده، نه تنها این پیشنهادها را رد کرد، بلکه بیش از ۱۶۰ هزار دلار نیز برای انتقال و سوزاندن داروها تخصیص داد.
انبار در کجاست و چه کسی می تواند جلوی این اقدام را بگیرد؟
محموله مورد بحث در انباری در شهر “ژل” (Geel)، در شمال بلژیک قرار دارد. دولت بلژیک، از جمله وزارت امور خارجه آن کشور، اعلام کرده که هنوز به‌طور رسمی اطلاع ندارد آیا داروها از انبار خارج شده‌اند یا نه. آن‌ها گفته‌اند “در حال بررسی تمام راه‌حل‌های ممکن برای جلوگیری از نابودی این داروها، از جمله انتقال موقت آن‌ها هستند”.
فرانسه نیز با وجود فشار احزاب چپ و نمایندگان سبز، اعلام کرده که بر اساس قوانین داخلی خود، نمی‌تواند بدون رضایت آمریکا این داروها را توقیف کند. کمیسیون اروپا نیز تا کنون تنها گفته “در حال نظارت بر وضعیت” است.
خلأیی که USAID پشت سر گذاشت
USAID برای سال‌ها یکی از بزرگترین تأمین‌کنندگان داروهای پیشگیری از بارداری در جهان بود. با انحلال این نهاد، شکافی جدی در زنجیره تأمین جهانی ایجاد شده است. کشورهایی چون کنیا، غنا و سنگال، که پیشتر بر ارسال داروهای آمریکایی حساب می‌کردند، اکنون با کمبودهای شدیدی روبه‌رو هستند. تصاویر منتشرشده از بیمارستان‌های محلی در نایروبی نشان‌دهنده قفسه‌های تقریباً خالی بخش تنظیم خانواده‌اند.
پیامدهای انسانی و سیاسی
به گفته “سیوبان پرکینز”، مشاور خرید دارو برای USAID، انهدام این ذخایر دارویی تنها یک تصمیم لجستیکی نیست، بلکه تصمیمی است که به قیمت جان انسان‌ها تمام خواهد شد.
سارا شاو از MSI می‌گوید: «این تصمیم، دقیقاً برخلاف ادعای دولت آمریکا مبنی بر جلوگیری از اتلاف منابع عمومی است. نابود کردن ۹ میلیون دلار داروی حیاتی، درحالی‌که صدها هزار زن در معرض بارداری ناخواسته و مرگ هستند، نه تنها غیراخلاقی بلکه از نظر سیاسی و انسانی فاجعه‌بار است»
آیا هنوز امیدی هست؟
تا لحظه تنظیم این گزارش، مشخص نیست که آیا انهدام داروها آغاز شده یا نه. دولت آمریکا از شفاف‌سازی در این مورد خودداری کرده و سازمان‌های اروپایی نیز در بی‌خبری به سر می‌برند. آخرین تلاش‌ها برای نجات داروها از طریق مذاکرات وزارت خارجه بلژیک در حال انجام است، اما به نظر می‌رسد پنجره زمانی برای مداخله، رو به بسته‌شدن است.
در حالی که جهان درگیر چالش‌های بهداشت عمومی، تغییرات اقلیمی و بحران‌های مهاجرتی است، تصمیم‌گیری‌هایی از جنس این پرونده می‌تواند به‌عنوان نمونه‌ای هشداردهنده از تأثیر ایدئولوژی بر سیاست سلامت عمومی در سطح بین‌المللی در تاریخ ثبت شود.
اگر مذاکرات اروپا بی‌نتیجه بماند، این داروها به خاکستر تبدیل خواهند شد. اما اگر نجات یابند، می‌توانند نماد کوچکی از مقاومت در برابر سیاسی‌سازی بهداشت جهانی باشند.
منبع
این گزارش بر اساس مقاله Jeanna Smialek و Stephanie Nolenدر نیویورک تایمز تهیه شده است.
ko-fi.com/itnights
hamibash.com/pnazemi
