تحقیقات تازه از رابطه میان خواب کم کیفیت و فرسودگی مغز خبر می‌دهد
بر اساس مطالعه‌ای جدید از مؤسسه کارولینسکا که در مجله eBioMedicine منتشر شده، افرادی که خواب ضعیفی دارند، مغزهایی دارند که به‌طور متوسط مسن‌تر از سن واقعی‌شان به نظر می‌رسد. التهاب خفیف در بدن می‌تواند بخشی از این ارتباط را توضیح دهد.
جزئیات خبر
خواب ناکافی از مدت‌ها پیش با زوال عقل مرتبط بوده، اما هنوز مشخص نیست که آیا عادات ناسالم خواب به توسعه زوال عقل کمک می‌کنند یا صرفاً نشانه‌های اولیه این بیماری هستند. در مطالعه‌ای جدید، محققان مؤسسه کارولینسکا در سوئد ارتباط بین کیفیت خواب و پیری ظاهری مغز را بررسی کردند.
این مطالعه شامل 27,500 فرد میانسال و مسن از پایگاه داده UK Biobank بود که تحت تصویربرداری مغزی (MRI) قرار گرفتند. محققان با استفاده از یادگیری ماشینی و بیش از هزار ویژگی مغزی در تصاویر MRI، سن بیولوژیکی مغز را تخمین زدند. کیفیت خواب شرکت‌کنندگان بر اساس پنج عامل خوداظهاری ارزیابی شد: کرانوتایپ (صبح‌خیز یا شب‌خیز بودن)، مدت‌زمان خواب، بی‌خوابی، خروپف و خواب‌آلودگی در طول روز. سپس شرکت‌کنندگان به سه گروه تقسیم شدند: خواب سالم (امتیاز ≥4)، خواب متوسط (امتیاز 2-3) و خواب ضعیف (امتیاز ≤1).
یافته‌های کلیدی
- به ازای هر یک امتیاز کاهش در کیفیت خواب سالم، شکاف بین سن بیولوژیکی مغز و سن تقویمی حدود شش ماه افزایش یافت.
- افرادی با خواب ضعیف، مغزهایی داشتند که به‌طور متوسط یک سال مسن‌تر از سن واقعی‌شان به نظر می‌رسید.
- التهاب خفیف در بدن، حدود 10 درصد از ارتباط بین خواب ضعیف و پیری زودرس مغز را توضیح می‌داد.
ابیگیل داو، سرپرست این مطالعه از دپارتمان عصب‌زیست‌شناسی، مراقبت‌های بهداشتی و جامعه مؤسسه کارولینسکا، اظهار داشت: «یافته‌های ما شواهدی ارائه می‌دهند که خواب ضعیف ممکن است به تسریع پیری مغز کمک کند و التهاب را به‌عنوان یکی از مکانیسم‌های زیربنایی معرفی می‌کند. از آنجا که خواب قابل‌اصلاح است، بهبود عادات خواب می‌تواند از پیری زودرس مغز و حتی کاهش شناختی جلوگیری کند.»
مکانیسم‌های احتمالی
محققان چند توضیح احتمالی برای این ارتباط پیشنهاد داده‌اند:
- اختلال در سیستم پاکسازی مغز: این سیستم که عمدتاً در طول خواب فعال است، مواد زائد را از مغز دفع می‌کند. خواب ضعیف ممکن است این فرآیند را مختل کند.
- سلامت قلب و عروق: خواب ناکافی می‌تواند به سلامت قلب و عروق آسیب برساند، که به‌نوبه خود بر سلامت مغز تأثیر منفی می‌گذارد.
محدودیت‌ها و ملاحظات
شرکت‌کنندگان در UK Biobank به‌طور کلی سالم‌تر از جمعیت عمومی بریتانیا هستند، که ممکن است تعمیم‌پذیری یافته‌ها را محدود کند. همچنین داده‌های خواب بر اساس گزارش‌های خوداظهاری جمع‌آوری شده‌اند، که می‌تواند دقت نتایج را تحت تأثیر قرار دهد.
همکاری و تأمین مالی
این مطالعه با همکاری محققانی از مدرسه علوم ورزشی و سلامت سوئد، دانشگاه پزشکی تیانجین و دانشگاه سیچوان در چین انجام شد. بودجه این پژوهش توسط بنیاد آلزایمر، بنیاد زوال عقل، شورای تحقیقات سوئد، بنیاد لو و هانس اوسترمن برای تحقیقات پزشکی و بنیاد دانش تأمین شد. محققان هیچ‌گونه تعارض منافعی گزارش نکرده‌اند.
چشم‌انداز آینده
این مطالعه بر اهمیت خواب به‌عنوان عاملی قابل‌اصلاح برای سلامت مغز تأکید می‌کند. با توجه به افزایش شیوع زوال عقل در جهان، بهبود کیفیت خواب می‌تواند راهکاری مقرون‌به‌صرفه برای کاهش خطر پیری زودرس مغز و بیماری‌های مرتبط با آن باشد. تحقیقات آینده می‌توانند با استفاده از ابزارهای عینی‌تر برای اندازه‌گیری خواب، مانند دستگاه‌های نظارتی، و بررسی سایر مکانیسم‌های بیولوژیکی، این یافته‌ها را تأیید و گسترش دهند.
خواب ضعیف نه‌تنها بر کیفیت زندگی تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند پیری مغز را تسریع کند. این مطالعه شواهد جدیدی ارائه می‌دهد که بهبود عادات خواب می‌تواند گامی مؤثر در حفظ سلامت مغز و پیشگیری از زوال شناختی باشد.
خیلی جالب بود، مرسی 🙂
لذتبخش بود به نوعی.