مدیر تازه ناسا پس از یک نمایش دراماتیک سیاسی سرانجام به این مقام رسید.
تأیید جَرِد آیزاکمن به عنوان مدیر ناسا، نقطه عطفی در سیاست فضایی آمریکاست. این میلیاردر ۴۲ ساله، که اولین فضانورد غیرحرفهای بود که راهپیمایی فضایی (البته به نوعی راهپیمایی فضایی که به معنی باز کردن دریچه کپسول دراگون و نیمه بیرون ایستادن از آن است و نباید آن را با مدلهای رایج راهپیمایی فضایی اشتباه گرفت) انجام داد، حالا مسئولیت هدایت آژانس فضایی را بر عهده دارد که باید انسانها را پیش از چین به ماه بازگرداند. ترامپ بر حضور دائمی در ماه برای استخراج منابع و قدم گذاشتن به مریخ تأکید دارد – و آیزاکمن کلید این رقابت جهانی است.
تصویر بزرگ
در دوران ترامپ، فضا به عرصهای برای رقابت ژئوپلیتیک تبدیل شده. چین در حال پیشرفت سریع است و آمریکا باید از بخش خصوصی برای پیشی گرفتن استفاده کند. آیزاکمن، با سابقه کارآفرینی در پرداختهای الکترونیکی و آموزش خلبانان، نماد این تغییر است: از دولتمحوری به سمت نوآوری خصوصی.
جزییات خبر
سنا روز چهارشنبه با اکثریت قاطع ۶۷-۳۰، آیزاکمن را تأیید کرد. او روز پنجشنبه سوگند خورد و جایگزین شان دافی، وزیر حملونقل که از ژوئیه به عنوان مدیر موقت خدمت میکرد، شد. این اولین شغل سیاسی اوست و او را به اولین مدیر ناسا در دههها تبدیل میکند که مستقیماً از خارج دولت میآید.
- سابقه آیزاکمن:
او بنیانگذار شرکت پردازش پرداخت Shift4 است و ثروتش حدود ۱.۲ میلیارد دلار تخمین زده میشود. او همچنین شرکتی برای آموزش خلبانان و ناوگان هواپیماهای نظامی خصوصی فروخت. در سپتامبر ۲۰۲۴، او اولین راهپیمایی فضایی خصوصی را با مأموریت Polaris Dawn انجام داد. - دیدگاههای او:
در جلسه تأیید، آیزاکمن از مأموریت ترامپ برای استخراج ماه حمایت کرد. او گفت: “این زمان تأخیر نیست، بلکه زمان اقدام است. اگر عقب بمانیم، ممکن است هرگز جبران نکنیم و تعادل قدرت روی زمین تغییر کند.” او بر رقابت بخش خصوصی تأکید دارد و حتی قرارداد بزرگ به Blue Origin(متعلق به جف بزوس، رقیب SpaceX) را ستود. - چالشها:
آیزاکمن قول داد نوآوری را پیش ببرد، حتی اگر لازم باشد خودش بودجه تأمین کند. او ناسا را به عنوان عامل شتاببخشی در علم میبیند و بر شراکت با دانشگاهها تأکید دارد.
بین خطوط:
انتصاب آیزاکمن میتواند تنشهایی با ماسک ایجاد کند. او متحد ماسک است، اما حمایت از رقبا مانند Blue Origin ممکن است روابط را پیچیده کند. ناسا باید تعادل بین SpaceX (که قراردادهای بزرگی دارد) و دیگر شرکتها برقرار کند.
تأخیر، جنجال و دلیل تأیید نهایی:
فرآیند نامزدی آیزاکمن پر از پیچ و تاب بود و نشاندهنده تنشهای سیاسی در کاخ سفید است. ترامپ ابتدا در دسامبر ۲۰۲۴ او را نامزد کرد، اما در می ۲۰۲۵ نامزدی را پس گرفت – این اتفاق درست در اوج جنجال با ایلان ماسک بر سر هزینههای دولتی رخ داد.
- دلیل پسگرفتن:
ترامپ دلیل را “بررسی کامل انجمنهای قبلی” اعلام کرد، اما این اقدام همزمان با درگیری عمومی با ماسک بود. ماسک، یکی از بزرگترین اهداکنندگان ترامپ، مخالف لایحه بزرگ ترامپ برای کاهش مالیات و افزایش هزینهها بود که ۳.۳ تریلیون دلار به کسری بودجه اضافه میکرد. ماسک آن را “ورشکستگی آمریکا” نامید و ترامپ در پاسخ، یارانههای دولتی به تسلا و SpaceX را تهدید کرد. آیزاکمن، به عنوان متحد ماسک، قربانی این درگیری شد – ترامپ همچنین به کمکهای مالی آیزاکمن به دموکراتها اشاره کرد. - جنجالها:
این پسگرفتن انتقادهایی را برانگیخت. برخی آن را نشانه نفوذ ماسک بر ترامپ میدانستند، در حالی که دیگران نگران بودند که سیاست فضایی تحت تأثیر روابط شخصی قرار گیرد. آیزاکمن بعداً گفت که ترامپ کمکهای مالی او را اشتباه تفسیر کرده بود و او همیشه شفاف بوده. جنجال بزرگتر، نگرانی از تجربه کم آیزاکمن در دولت بود و اینکه آیا او میتواند ناسا را در رقابت با چین هدایت کند بدون تعصب به بخش خصوصی. - چرا دوباره نامزد شد و تأیید نهایی:
ترامپ در ۴ نوامبر ۲۰۲۵، آیزاکمن را دوباره نامزد کرد. دلیل دقیق مشخص نیست، اما بین می و نوامبر، آیزاکمن دو کمک ۱ میلیون دلاری به MAGA Inc.، کمیته اقدام سیاسی ترامپ، انجام داد. این ممکن است نشانه وفاداری باشد. همچنین، درگیری ترامپ و ماسک تا ژوئیه ۲۰۲۵ فروکش کرد – شاید به دلیل تصویب لایحه یا منافع مشترک در سیاست فضایی. در نهایت، سنا با حمایت دوحزبی (از جمله برخی دموکراتها) او را تأیید کرد، زیرا تجربه فضایی خصوصی او به عنوان دارایی دیده شد. این تأخیر ششماهه، برنامههای ناسا را کند کرد، اما حالا آیزاکمن میتواند بر بازگشت به ماه تمرکز کند.
دیدگاه جامعه فضایی و علمی نسبت به آیزاکمن و انتقادات موجود:
جامعه فضایی و علمی نسبت به انتصاب آیزاکمن دیدگاههای متفاوتی دارد – برخی او را نوآور میدانند، در حالی که دیگران نگران تعارض منافع و کمبود تجربه هستند. این دیدگاهها بر اساس تجربیات خصوصی او و فرآیند نامزدی سیاسی شکل گرفته.
- دیدگاههای مثبت:
رهبران صنعت فضایی آیزاکمن را “تغییرساز” میبینند و او را برای رهبری ناسا در دوران حساس مناسب میدانند. دیو کاوسا، رئیس فدراسیون فضایی تجاری، از تجربه کارآفرینی و پیشگامی او در فضا تجاری ستایش کرد. ائتلافی از ۳۶ فضانورد سابق ناسا از او حمایت کردند و بر شور و انرژی او برای اکتشاف فضایی تأکید داشتند. لوری گارور، معاون سابق ناسا، گفت که او حمایت گستردهای در جامعه فضایی دارد و میتواند چالشهای سیاسی را مدیریت کند. موسسه هوانوردی و فضانوردی آمریکا (AIAA) تجربه رهبری منحصربهفرد او را برجسته کرد، و بنیاد فضایی از او برای دریافت جایزه سوئیگرت تقدیر کرد. شان دافی، مدیر موقت، او را تبریک گفت و بر بازگشت به ماه در ۲۰۲۸ تأکید کرد. سناتور ماری کانتول نیز او را به عنوان رهبری با دید روشن ستود، که او را در میان انتصابهای ترامپ متمایز میکند. - انتقادات و نگرانیها:
منتقدان در جامعه علمی و واشنگتن نگران تعارض منافع با ایلان ماسک و اسپیسایکس هستند – سناتور ادوارد مارکی پرداختهای مشکوک پروازهای آیزاکمن را “فسادآمیز” خواند، زیرا اسپیسایکس از قراردادهای ناسا سود میبرد. سند لو رفته “پروژه آتنا” او، که شامل بازسازی مراکز ناسا و کاهش مشاغل است، جنجالی است – سناتور اندی کیم به همین دلیل علیه او رأی داد. برخی کارکنان ناسا نگران تکانهای اساسی هستند که میتواند روحیه را پایین بیاورد. منتقدان میگویند او تجربه مستقیم در ناسا ندارد و ممکن است این جایگاه مدیریتی فراتر از تجربهها و تواناییهای او باشد، که به ضرر آژانس تمام شود. دیدگاههای مبهم او در مورد بودجه و قراردادها (مانند عقبنشینی از مخالفت با قرارداد بلو اوریجین) و عدم شفافیت در روابط با ماسک، اعتماد را کاهش میدهد. سابقه غیرسنتی او به عنوان کارآفرین فناوری، برخلاف مدیران قبلی از زمینه علمی یا دولتی، انتقادهایی را برانگیخته. فرآیند نامزدی پرتلاطم نیز به نگرانیها دامن زده، هرچند برنامه فضایی در بحران است و برخی امید به بازسازی دارند.
چه انتظاری داریم:
آیزاکمن قول داده رقابت را افزایش دهد و ناسا را با بخش خصوصی ادغام کند. او ممکن است بودجه را برای Artemis افزایش دهد و شراکتهای جدیدی ایجاد کند. اما چالشها شامل بودجه محدود کنگره و رقابت جهانی است.
- ریسکها:
اگر آیزاکمن بیش از حد به SpaceX تکیه کند، اتهام تعارض منافع مطرح میشود. او باید تعادل برقرار کند تا نوآوری را بدون سوگیری شخصی و طرفداری از بازیگران اصلی پیش ببرد. - فرصتها:
با ثروت شخصی و روابطش با جهان میلیاردرها، او میتواند پروژههای راکد را زنده کند. تمرکز بر دانشگاهها میتواند تحقیقات علمی را تقویت کند.
یک قدم عقبتر:
این انتصاب بخشی از استراتژی ترامپ برای خصوصیسازی فضا است. با چین که تا ۲۰۳۰ به ماه میرود، آمریکا نیاز به سرعت دارد. آیزاکمن میتواند پلی بین دولت و صنعت باشد، اما موفقیت او به مدیریت تنشهای سیاسی بستگی دارد.
آینده:
ناسا تحت آیزاکمن ممکن است جسورانهتر شود – از استخراج هلیوم-۳ در ماه تا مأموریتهای مریخ. اما اگر جنجالها ادامه یابد، میتواند برنامهها را مختل کند. ترامپ امیدوار است این انتخاب، آمریکا را در صدر نگه دارد. اما در عین حال در نگاهی گستردهتر نگرانی اصلی تغییر مسیر ناسا از سازمانی است که هدفش که توسعه حضور صلحآمیز در فضا، کشفیات نو و توسعه دانش بود را به اهداف تجاری و کاربردی زود بازده تغییر دهد.